Τον ταγκό που χόρεψε ο Μπαράκ Ομπάμα και έχει κάνει το γύρο του κόσμου, δεν σώζει τα προσχήματα. Η χρονική στιγμή της επίσκεψης του αμερικανού προέδρου δεν μπορεί παρά να δημιουργεί αρνητικούς συνειρμούς. Η Αργεντινή γιορτάζει φέτος τα 40 χρόνια από το τέλος μιας απηνούς δικτατορίας. Κατά τη διάρκεια της επταετίας στο «γύψο», οι στρατιωτικοί πραξικοπηματίες «εξαφάνισαν» 10.000 ανθρώπους, προχώρησαν σε βασανιστήρια και εκτοπίσεις αντιφρονούντων, ενώ δεν γλύτωσαν ούτε καν τα παιδιά από τα σκοτεινά σχέδια του καθεστώτος.

Οπως παραδέχεται το αμερικανικό περιοδικό New Yorker, τίποτα από όλα αυτά δεν θα είχαν συμβεί αν οι χουντικοί δεν είχαν την υποστήριξη των ΗΠΑ. Κάτι πολύ συνηθισμένο εκείνα τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου – αρκετές χώρες της Νότιας και της Κεντρικής Αμερικής βρέθηκαν κάτω από την «μπότα» δικτατοριών, οι οποίες στην πραγματικότητα ήταν «πιόνια» του αμερικανικού ιμπεριαλισμού.

Η άφιξη του Ομπάμα στην Αργεντινή προκάλεσε μια αλυσιδωτή αντίδραση σε πολύ κόσμο που ακόμη θρηνεί το θάνατο κάποιου δικού του ανθρώπου. Αίφνης, αρκετές διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στους δρόμους του Μπουένος Αϊρες. Πάντως, υπάρχουν πολλοί ακτιβιστές που βρίσκουν την επίσκεψη Ομπάμα περισσότερο ως μια ευκαιρία και λιγότερο ως μια προσβολή.

Στις 23 Φεβρουαρίου, ο Ομπάμα είχε συναντήσει τον νέο πρόεδρο της Αργεντινής, Μαουρίτσιο Μάκρι. Ο τελευταίος του είχε ζητήσει να αποχαρακτηρίσουν οι ΗΠΑ όλα τα στρατιωτικά και υπηρεσιακά έγγραφα που είχαν να κάνουν με την εμπλοκή της χώρας στη δικτατορία της Αργεντινής. Κι όλα αυτά από έναν δεξιό πολιτικό που είναι υπέρ της ιδιωτικής οικονομίας, και ο οποίος δεν έδειχνε να αποδέχεται όλα τα αιτήματα του ακτιβιστών για συνέχιση των δικών των στρατιωτικών της χούντας. Συν ότι είχε ακουστεί ότι σκεφτόταν ακόμη και να δώσει σε κάποιους χάρη.

Οπως και με την επίσκεψη στην Κούβα, έτσι και τώρα, αρκετοί πιστεύουν ότι ο Ομπάμα προσπαθεί να γιατρέψει –έστω και μετά από πάρα πολλά χρόνια- τις ανοιχτές πληγές που έχουν αφήσει οι πολιτικές της χώρας του σε εστίες της Λατινικής Αμερικής.

Υπάρχει μια αίσθηση déjà vu σε όλο αυτό. Πριν από 16 χρόνια, ο Μπιλ Κλίντον ανακοίνωσε για πρώτη φορά τον απαχαρακτηρισμό των αρχείων που είχαν σχέση με την αργεντίνικη χούντα. Ηταν η τελευταία κίνηση, μεταξύ πολλών άλλων, που είχε κάνει τότε η αμερικανική πλευρά προς τις χώρες που είχε βλάψει στο παρελθόν.

Μια σειρά από σοκαριστικές λεπτομέρειες γύρω από την εμπλοκή των ΗΠΑ στις δικτατορίες χωρών όπως οι Χιλή, Ελ Σαλβαδόρ και Γουατεμάλα είδαν το φως της δημοσιότητας. Αρχεία της CIA, του FBI, του υπουργείου Δικαιοσύνης, του Πενταγώνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αποδείκνυαν ευθέως τις «πλάτες» που έκαναν οι ΗΠΑ σε αυτά τα καθεστώτα.

Η Αργεντινή, ωστόσο, ήταν η λιγότερη ωφελημένη από αυτές τις αποκαλύψεις αφ’ ης στιγμής έλαβε ένα μικρό μέρος των αρχείων. Αρα, μεγάλο μέρος της ιστορικής αλήθειας έμεινε και παραμένει στο σκοτάδι.

Σύμφωνα με τον αναλυτή του Εθνικού Αρχείου Ασφαλείας, Κάρλος Οσόριο, αρκετά αρχεία ήταν αποφασισμένο να δοθούν στην Αργεντινή στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2001, αλλά τους πρόλαβε η 11^η Σεπτεμβρίου. Εν συνεχεία, η δεύτερη προσπάθεια έπεσε επίσης στο κενό λόγω των σοβαρών οικονομικών και πολιτικών ζητημάτων που προέκυψαν στη χώρα.

Τώρα, η επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα μπορεί να λειτουργήσει ως μια επιπλέον πίεση προς τις ΗΠΑ να δώσουν επιτέλους τα απαραίτητα έγγραφα που μπορούν να λειτουργήσουν και ως αποδεικτικά στοιχεία ενοχής σε αρκετές υποθέσεις που έχουν φτάσει στα δικαστήρια. Ο Οσόριο σημειώνει ότι υπάρχει πλέον η αίσθηση ότι ο Ομπάμα δεν σκοπεύει να αρνηθεί στην Αργεντινή αυτά τα έγγραφα. Επομένως, είναι πολύ πιθανό να τα παραδώσει πριν αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο.

Οι ειδικοί στην Αργεντινή περιμένουν αυτά τα έγγραφα να φωτίσουν λεπτομερώς το βαθμό σύνδεσης των ΗΠΑ με τους στρατιωτικούς που έκαναν το πραξικόπημα στην Αργεντινή. Το ποιος βαθμός συνεργασίας υπήρξε ανάμεσα στις δύο πλευρές, είναι πολύ πιθανό να έχει καταγραφεί σε αυτά τα αρχεία.

Την ίδια στιγμή που υπάρχει αυτό το πάγιο αίτημα προς τις ΗΠΑ, η Καθολική Εκκλησία ανακοίνωσε ότι με τη σειρά της θα δώσει στη δημοσιότητα τα δικά της αρχεία που σχετίζονται με τη δικτατορία στην Αργεντινή. Οι ιστορικοί είναι βέβαιοι πως η Καθολική Εκκλησία, σε υψηλό επίπεδο, στάθηκε στο πλευρό των δικτατόρων. Το Βατικανό για χρόνια αρνούνταν μια τέτοια σύνδεση, ωστόσο φαίνεται πως ήρθε ο καιρός να αποκατασταθεί η αλήθεια.

Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας, Οράσιο Βερμπίτσκι, σημειώνει: «Υπάρχει μια γλυκόπικρη αίσθηση με την επίσκεψη του Ομπάμα. Τη στιγμή που εκείνος θα βρίσκεται στην Αργεντινή, το κοινοβούλιό μας θα συζητάει για την υποταγή της χώρας μας στην Γουολ Στριτ». Από την άλλη, όμως, παραδέχεται: «Πρέπει να γιορτάσουμε την αναγνώριση και το σεβασμό του Ομπάμα προς τα θύματα της δικτατορίας. Κάτι που αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει γυρισμός στον αγώνα για την ιστορική μνήμη».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News