Ηταν μία από τις μεγαλύτερες ειδήσεις τα ξημερώματα της Παρασκευής: οι δύο πυρηνικές υπερδυνάμεις, ΗΠΑ και Ρωσία, καθώς και περισσότερες από 10 χώρες, αποφάσισαν να εφαρμόσουν σχέδιο εκεχειρίας στη Συρία, ώστε να αρχίσουν συνομιλίες για την πολιτική μετάβαση στη χώρα.

Οι ξένες δυνάμεις συναντήθηκαν την Πέμπτη, στο Μόναχο της Γερμανίας, με διακηρυγμένο στόχο να βρεθεί έδαφος για την επανέναρξη των έμμεσων συνομιλιών καθεστώτος και αντιπολίτευσης στη Γενεύη. Οι συνομιλίες είχαν διακοπεί, θεωρητικά, μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου και η ομάδα που εκπροσωπεί την αντιπολίτευση ζητούσε παύση των εχθροπραξιών για να επιστρέψει στο τραπέζι. Στο συριακό έδαφος, ο στρατός έχει ανεβάσει την πίεση γύρω από το Χαλέπι υπό την υποστήριξη και των ρωσικών επιδρομών.

Τελικά, υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ και της Ρωσίας, οι διεθνείς εταίροι μαζί με τους Σύρους και τις ομάδες που αντιτίθενται στον πρόεδρο Μπασάρ αλ-Ασαντ, ανακοίνωσαν την παύση των εχθροπραξιών στη Συρία εντός μιας εβδομάδας, την πρώτη μέσα σε πέντε χρόνια εμφυλίου πολέμου. Η πρόθεση είναι να εφαρμοστεί πλήρως το υπάρχον ψήφισμα του ΟΗΕ για τη Συρία.

Συγκεκριμένα, η συμφωνία περιλαμβάνει τρία σημεία: άμεση αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας σε συγκεκριμένα σημεία που θα είναι προσβάσιμα για τους εμπλεκόμενους διεθνείς οργανισμούς. Σε ένα δεύτερο βήμα, παύση εχθροπραξιών και τερματισμό των αεροπορικών επιδρομών, το αργότερο μέσα σε μία εβδομάδα. Σε ένα τρίτο βήμα, επανέναρξη διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη, με στόχο τον σχηματισμό μίας νέας, μεταβατικής κυβέρνησης στη Συρία. Στις διαπραγματεύσεις αυτές θα λάβουν μέρος, τόσο το καθεστώς Ασαντ, όσο και η συριακή αντιπολίτευση.

Το σχέδιο για τη Συρία παρουσίασαν το βράδυ της Πέμπτης ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι και ο ρώσος ομόλογός του Σεργκέι Λαβρόφ, μαζί με τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ Στάφαν ντε Μιστούρα. Είχαν προηγηθεί πολύωρες διαπραγματεύσεις με τη συμμετοχή 17 χωρών, του ΟΗΕ, της ΕΕ και του Αραβικού Συνδέσμου.

Ωστόσο, στην προτεινόμενη «παύση εχθροπραξιών» δεν συμπεριλαμβάνονται οι αεροπορικές επιδρομές εναντίον θέσεων του Ισλαμικού Κράτους και της ισλαμιστικής οργάνωσης Αλ Νούσρα, η οποία θεωρείται συριακό παρακλάδι της Αλ Κάιντα. Σε αυτό επέμεινε ιδιαίτερα ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, μιλώντας στο πρακτορείο Ιντερφάξ τα ξημερώματα της Παρασκευής. Η συνεδρίαση της Ομάδας Επαφής για τη Συρία έλαβε χώρα εκτάκτως στο Μόναχο, στο προοίμιο της 52ης διεθνούς «Διάσκεψης για την Ασφάλεια», η οποία λαμβάνει χώρα την Παρασκευή στη βαυαρική πρωτεύουσα. Για την υλοποίηση των συμπεφωνημένων πρόκειται να θεσπιστούν δύο ομάδες εργασίας: η μία θα ασχοληθεί με ανθρωπιστικά ζητήματα στη συνεδρίαση της Παρασκευής στη Γενεύη, ενώ η δεύτερη ομάδα θα εστιάσει στην πολιτική διάσταση και σε επιχειρησιακά θέματα, ιδιαίτερα δε στην τήρηση της άτυπης εκεχειρίας.

Οι πρώτες αντιδράσεις για την εκεχειρία

«Εάν η Ρωσία δεν σταματήσει τα αεροπορικά της πλήγματα κατά των ανταρτών της συριακής αντιπολίτευσης, η εκεχειρία η οποία που συμφωνήθηκε μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων δεν θα κρατήσει και οι ανθρωπιστικές αποστολές δεν θα εξασφαλιστούν». Αυτές οι δηλώσεις, από το Μόναχο, ανήκουν στον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. «Η Τουρκία και οι εταίροι της δεν αντιτίθενται στα πλήγματα της Ρωσίας ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος και το Μέτωπο Αλ Νούσρα (συριακό παρακλάδι της Αλ Κάιντα), ωστόσο αυτό πρέπει να γίνεται σε συντονισμό με τον διεθνή συνασπισμό υπό τις ΗΠΑ», συμπλήρωσε ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, δήλωσε ότι η δεινή θέση των απλών Σύρων καθοδήγησε τις συνομιλίες κι έφερε αυτό το αποτέλεσμα. «Η αντίληψη πολλών μελών ήταν ότι το καθεστώς του Μπασάρ Αλ-Ασαντ παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, προσπαθώντας να αναγκάσει την παράδοση των δυνάμεων της αντιπολίτευσης μέσω της λιμοκτονίας. Αποτελεί πεποίθησή μας, ότι αντί να πλήττει τον Daesh (ISIL/ISIS/Ισλαμικό Κράτος), αυτή η διαδικασία στην πραγματικότητα τον ενδυναμώνει, καθώς επωφελείται από αυτό το χάος», δήλωσε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας των ΗΠΑ.

«Είμαστε ικανοποιημένοι που σήμερα καταφέραμε να συμφωνήσουμε στις αρχές της επίλυσης των ανθρωπιστικών προβλημάτων που μαστίζουν τη Συρία και βασίζονται στην ανεξαίρετη πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια, σε όλες τις αποκλεισμένες περιοχές. Αυτό θα γίνει με ολοκληρωμένο τρόπο, ώστε να μην γίνουν διακρίσεις εναντίον κανενός», δήλωσε από την πλευρά του ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ.

«Οι τζιχαντιστές της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) θα ηττηθούν μόνον αφού ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Ασαντ ανατραπεί και ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί», υποστήριξε ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας. Στο περιθώριο της συνόδου στο Μόναχο, ο Αντελ αλ Τζουμπέιρ αποκάλεσε τον Ασαντ τον «πιο αποτελεσματικό μαγνήτη για τους εξτρεμιστές και τους τρομοκράτες στην περιοχή» και εξέφερε την άποψη ότι έχει κρίσιμη σημασία να απομακρυνθεί από την εξουσία για την αποκατάσταση της σταθερότητας. «Αυτός είναι ο στόχος μας και θα τον επιτύχουμε», είπε ο σαουδάραβας ΥΠΕΞ. «Εκτός εάν και ώσπου να υπάρξει αλλαγή στη Συρία, το Ντάες δεν θα ηττηθεί στη Συρία, τελεία», πρόσθεσε ο ίδιος, χρησιμοποιώντας ένα αραβικό ακρωνύμιο του ΙΚ.

Η κύρια αντιπολιτευτική ομάδα της Συρίας χαιρέτισε την είδηση, αλλά ο ISIL, η al-Nusra και άλλες τρομοκρατικές ομάδες αναμένεται να αντιδράσουν στην διαπραγμάτευση. Παρόλα αυτά οι εναντίον τους επιχειρήσεις θα συνεχίσουν και θα ενταθούν.

Μια ομάδα εργασίας του ΟΗΕ θα εξασφαλίζει την ίση πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια και για τις δύο πλευρές.

Αυτό που ελπίζουν οι διπλωματικοί κύκλοι, πλέον, είναι να έχουν δημιουργήσει το κατάλληλο momentum, προκειμένου όλα τα μέρη να επιστρέψουν σύντομα στη Γενεύη και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη πολιτικής λύσης στην κρίση της Συρίας.

Σε κάθε περίπτωση, η «αληθινή δοκιμή» των συμφωνηθέντων και των όσων συζητήθηκαν, θα φανεί στο έδαφος της Συρίας από το αν όλες αυτές οι δεσμεύσεις τηρηθούν από όλες τις πλευρές που μάχονται σε αυτή τη χώρα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News