734
Ο Αλμπερτ Αϊνστάιν, ο πρώτος που ασχολήθηκε με την ύπαρξη βαρυτικών κυμάτων, σε διάλεξή του το 1955 | Keystone/Getty Images/Ideal Images

Είμαστε κυκλωμένοι από βαρυτικά κύματα

Protagon Team Protagon Team 11 Φεβρουαρίου 2016, 09:37
Ο Αλμπερτ Αϊνστάιν, ο πρώτος που ασχολήθηκε με την ύπαρξη βαρυτικών κυμάτων, σε διάλεξή του το 1955
|Keystone/Getty Images/Ideal Images

Είμαστε κυκλωμένοι από βαρυτικά κύματα

Protagon Team Protagon Team 11 Φεβρουαρίου 2016, 09:37

Να αναμένουμε τις ανακοινώσεις ενός θριάμβου; Η μακρά αναζήτηση των επιστημόνων για βαρυτικά κύματα, φαίνεται πως καταλήγει θετικά. Μάλιστα, δεν θα χρειαστεί να περιμένουμε επί μακρόν. Εντός της ημέρας (Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου) αναμένεται να υπάρξουν οι σχετικές δηλώσεις, καθώς οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει κυματισμούς στον ιστό του χωροχρόνου. Πιθανώς δημιουργήθηκαν από τη σύγκρουση ανάμεσα σε δύο τεράστιες μαύρες τρύπες, οι οποίες τώρα ταξιδεύουν σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός.

Ο πρώτος που ασχολήθηκε με τα βαρυτικά κύματα, όπως θυμίζει η βρετανική εφημερίδα Guardian, ήταν ο Αϊνστάιν. Είχε σημειώσει ότι παράχθηκαν από τα πιο κατακλυσμικά γεγονότα του σύμπαντος και τεντώθηκαν σε όλη την έκτασή του. Αν επιβεβαιωθεί αυτή η ανακάλυψη, έπειτα από ενδελεχή έρευνα δεκαετιών, εύλογα θα μπορούμε να ποντάρουμε ποιος θα πάρει το επόμενο βραβείο Νομπέλ.

Οι επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί με την εξερεύνηση των βαρυτικών κυμάτων είδαν τις προηγούμενες δεκαετίες τις προσπάθειές τους να πηγαίνουν στράφι λόγω ψευδών ενδείξεων από μηχανήματα που δεν ήταν αρκετά ευαίσθητα για να ανιχνεύσουν τα κύματα από τη στιγμή που έφταναν στη Γη.

Το πείραμα LIGO 

Ολα αυτά αναμένεται να αλλάξουν με τις ανακοινώσεις που θα κάνουν αμερικανοί φυσικοί αποκαλύπτοντας τα τελευταία στοιχεία από το πείραμα που φέρει την ονομασία LIGO. Η ομάδα διαθέτει ανιχνευτές στην Ουάσιγκτον και τη Λουϊζιάνα, οι οποίοι είναι σε θέση να εντοπίσουν τα βαρυτικά κύματα.  Σε συνέντευξη Τύπου που θα παραθέσουν στην Ουάσιγκτον, οι επιστήμονες που ασχολούνται με το LIGO θα προβούν σε ανακοινώσεις και σύμφωνα με πληροφορίες θα κάνουν λόγο για σαφή και ρητή παρουσία βαρυτικών κυμάτων. Αυτά ενδέχεται να προήλθαν από δύο τεράστιες μαύρες τρύπες. Η πρώτη είχε μάζα 29 φορές μεγαλύτερη του ήλιου και η άλλη 36 φορές μεγαλύτερη. Η μια κινούνταν σπειροειδώς γύρω από την άλλη και όταν συγκρούστηκαν σχηματίστηκε μια νέα μαύρη τρύπα 62 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του ήλιου. Αυτή η ελλείπουσα μάζα μετατράπηκε σε ενέργεια και κυκλοφόρησε με τη μορφή βαρυτικών κυμάτων.

Ο Πέδρο Φερέιρα, καθηγητής Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και συγγραφέας, σημειώνει: «Οι άνθρωποι είναι εξαιρετικά ενθουσιασμένοι. Είναι φανταστικό ότι υπάρχει αυτή η φήμη για ένα επιβλητικά μεγάλο σήμα».

Ο Αϊνστάιν και η θεωρία της σχετικότητας 

Οταν ο Αϊνστάιν δημοσίευσε τη θεωρία της σχετικότητας το 1915, άλλαξε για πάντα τον τρόπο που οι επιστήμονες έβλεπαν το σύμπαν. Η θεωρία έδειξε ότι η μάζα προκαλεί καμπύλη στον χωροχρόνο, μια επίδραση που έχει πληθώρα επιπτώσεων. Η ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων θα «μαρκάρει» την τελευταία σημαντική πρόβλεψη της θεωρίας της σχετικότητας. Επιπροσθέτως, θα αποδείξει ότι οι εξισώσεις του Αϊνστάιν, καίτοι ο ίδιος δεν πίστευε σε μαύρες τρύπες, ισχύουν και ότι καθίστανται οι πιο ακραίες σφαίρες της Φυσικής.

hanford_ligo_960_3572325b (1)
Μέρος των μηχανημάτων που χρησιμοποιεί η ομάδα LIGO, στην Ουάσιγκτον. Αντίστοιχοι ανιχνευτές υπάρχουν και στη Λουϊζιάνα (NASA)

Αν αποδειχθούν αληθινές οι επικείμενες ανακοινώσεις των επιστημόνων, τότε πολλά πράγματα θα αλλάξουν στον τρόπο που βλέπουμε το σύμπαν. «Θα είναι σαν να έχεις ένα τηλεσκόπιο που, αντί να κοιτάζει τα αντικείμενα στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, θα τα κοιτάζει με τα κύματα βαρύτητας. Θα μπορούμε να δούμε τα πράγματα με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε τι συμβαίνει όταν οι μαύρες τρύπες εμπίπτουν η μια σε μια άλλη», σημειώνει ο κ. Φερέιρα. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι ακτίνες Χ και τα ραδιοκύματα δεν θα είναι τα μόνα εργαλεία που θα έχουμε για να ανακαλύπτουμε παράξενα πράγματα.

Εδώ και μήνες οι φήμες 

Οι φήμες ότι η ομάδα LIGO έχει εντοπίσει βαρυτικά κύματα κυκλοφορούν στις κοινότητες των αστροφυσικών εδώ και μήνες. Ωστόσο, πολλοί ερευνητές ήταν επιφυλακτικοί και φοβούνταν ότι οι φήμες ήταν αποτέλεσμα λανθασμένων ενδείξεων.

Ο ερευνητής του Πανεπιστήμιου του Μπέρμιγχαμ, Αλμπέρτο Σεσάνα, παραδέχεται πως δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αποδειχθεί η αλήθεια των ισχυρισμών από τις ενδείξεις των μηχανημάτων που διαθέτει η συγκεκριμένη ομάδα. Αυτό δημιουργεί ένα πρόβλημα, από την άλλη, ο Σεσάνα δείχνει σίγουρος ότι υπάρχουν σαφείς και ισχυρές ενδείξεις.

Η αλήθεια είναι ότι έχουν υπάρξει παλαιότερα κι άλλες ανακοινώσεις γύρω από την ύπαρξη βαρυτικών κυμάτων. Το 2014, ερευνητές του πειράματος Bicep2 υποστήριξαν ότι είχαν βρει ενδείξεις για βαρυτικά κύματα από το Big Bang, αλλά περαιτέρω ανάλυση από άλλες ομάδες έδειξαν ότι τα σήματα που έλαβαν δεν ήταν τα σωστά.

Ο Ούλντριχ Σπερχέικ, θεωρητικός στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ που μελετά πώς τα βαρυτικά κύματα δημιουργούνται από τις μαύρες τρύπες, παραδέχθηκε πως υπάρχει έντονη αναμονή για τις ανακοινώσεις. Ο Μάρτιν Χέντρι του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης και μέλος της ομάδας LIGO δεν άνοιξε τα χαρτιά του γύρω από τι θα περιλαμβάνουν οι ανακοινώσεις της προσεχούς Πέμπτης παρατείνοντας ακόμη περισσότερο το μυστήριο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...