Το 2015 είχε πολλή αρχιτεκτονική. Η Κίνα καλωσόρισε τον υψηλότερο ουρανοξύστη της – και δεύτερο ψηλότερο παγκοσμίως – τον Πύργο Σαγκάη, στην ομώνυμη μητρόπολη, τον οποίο σχεδίασε με το κόστος 2,4 δισ. δολαρίων το αμερικανικό αρχιτεκτονικό γραφείο Gensler. Και το Μιλάνο φιλοξένησε 22 εκατ. επισκέπτες και 145 συμμετέχουσες χώρες διοργανώνοντας την «Expo 2015».

Παράλληλα, άρχισαν να ακούγονται οι αρχιτέκτονες που στηρίζουν μία «ανθρωπιστική αρχιτεκτονική», ενώ την ίδια προσοχή κέρδισαν άλλοι επαγγελματίες του χώρου που έκαναν λόγο για τους προσφυγικούς καταυλισμούς ως «πόλεις του αύριο». Και η βρετανοϊρακινή Ζάχα Χαντίντ έγινε η πρώτη γυναίκα αρχιτέκτονας που κερδίζει το Βασιλικό Χρυσό Βραβείο για την Αρχιτεκτονική.

Είναι λίγο δύσκολο να προβλέψει κανείς ποιος ή ποια θα είναι το φαβορί και ποια θα είναι η τάση ή το κοινωνικό περιεχόμενο στον κόσμο της αρχιτεκτονικής το 2016. Ξέρουμε από τώρα όμως ποια έργα ολοκληρώνονται το επόμενο έτος. Και από εκεί βγάζουμε συμπεράσματα για τις επόμενες τάσεις.

Η Tate Modern, το μουσείο σύγχρονης τέχνης του Λονδίνου, είναι το πιο δημοφιλές μουσείο σύγχρονης τέχνης στον κόσμο, φιλοξενώντας εκατομμύρια επισκέπτες του Λονδίνου κάθε χρόνο. Η ενσωμάτωση που φαίνεται στο σχέδιο της εταιρίας Herzog & de Meuron όχι μόνο θα διπλασιάσει το χώρο εκθεμάτων του μουσείου, αλλά θα ενισχύσει τη σύνδεσή του με τη γύρω περιοχή. Η πυραμίδα θα έχει μία εκσυγχρονισμένη μορφή, όπως ταιριάζει με το χαρακτήρα του μουσείου, αλλά τα κεραμίδια θα δένουν με τον παραδοσιακό ύφος της περιοχής Σάουθγουορκ, που βρίσκεται στη νότια όχθη του Τάμεση. Οι υπεύθυνοι του πρότζεκτ, το οποίο έχει ήδη αρχίσει να υλοποιείται, φιλοδοξούν να εγκαθιδρύσουν «ένα νέο μοντέλο για τα μουσεία σύγχρονης τέχνης του κόσμου, ενσωματώνοντας την όψη με τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές λειτουργίες του μουσείου», όπως γράφουν στο επίσημο site.

Η περιοχή Ιστ Βίλατζ του Κάλγκαρι, στον Καναδά, αλλάζει. Το αρχιτεκτονικό γραφείο Allied Works κέρδισε διαγωνισμό το 2009 για να σχεδιάσει το νέο Εθνικό Μουσικό Κέντρο του Καναδά (NMC). Δημιούργησε ένα σύμπλεγμα με εννέα πύργους το οποίο θα εμπεριέχει ένα μουσείο, έναν χώρο για συναυλίες, ένα κέντρο μουσικής εκπαίδευσης και ένα στούντιο ηχοληψίας. Πρόκειται για ένα αφιέρωμα στη μουσική κληρονομιά του Καναδά που θα αποτελεί, παράλληλα, μία πύλη σε έναν χώρο που αναμορφώνεται διαρκώς με νέες κατασκευές. Και τα βράδια θα λούζει στο φως την ιστορική περιοχή του Κάλγκαρι.

Εντεκα όροφοι στο κέντρο του Μανχάταν, στην οδό High Line δεν είναι πολύ. Αλλά η βρετανοϊρακινή αρχιτέκτονας, Ζάχα Χαντίντ δεν έχει ανάγκη το ύψος για να μεγαλουργήσει. Το νέο της κτίριο, 520 West 28th Street, το πρώτο που σχεδιάζει για ιδιωτική χρήση στη Νέα Υόρκη, έχει τις καμπύλες και το παιχνίδι με την προοπτική που η ίδια λατρεύει, έχει τα μαύρα χρώματα που στιγματίζουν το έργο της και, φυσικά, πολύ φως για τους κατοίκους που θα φιλοξενεί.

Νότια Κορέα, Σεούλ. Ενας ουρανοξύστης θα επισκιάσει τα υπόλοιπα κτίρια της πρωτεύουσας και θα διακρίνεται με ευκολία από τα βραχώδη όρη που φαίνονται στο φόντο. Ο Πύργος Lotte World (Lotte World Tower) θα ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2016 και θα μετρά 123 ορόφους και 555μέτρα. Η αμερικανική εταιρία Kohn Pedersen Fox Associates είναι μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, με έξι γραφεία σε διαφορετικές χώρες και, συνολικά, περισσότερους από 600 εργαζόμενους. Στο συγκεκριμένο πρότζεκτ οι αρχιτέκτονες συνδύασαν μία μοντέρνα αισθητική με τις μορφές που εμπνέουν οι παραδοσιακές κορεάτικες τέχνες της κεραμικής, της πορσελάνης και της καλλιγραφίας.

Τέσσερις αρχιτεκτονικές εταιρίες συνεργάστηκαν για την κατασκευή του Εθνικού Μουσείου της Αφρικανικής Αμερικανικής Ιστορίας και Κουλτούρας, στη Ουάσινγκτον: η Freelon Group, η Davis Brody Bond, η SmithGroup και οι Adjaye Associates. Υπεύθυνος του σχεδιασμού κρίθηκε ο ιδρυτής και διευθυντής της τελευταίας εταιρίας, ο βρετανός, με γκανέζικη καταγωγή, αρχιτέκτονας Ντέιβιντ Ατζάγιε. Οποιος γνωρίζει το ύφος του αρχιτέκτονα, που διευθύνει μία εταιρία με γραφεία στο Βερολίνο, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, μπορεί να διακρίνει το στίγμα του στο συγκεκριμένο σχέδιο. Το χρυσό είναι ένα μοτίβο που παρατηρείται και σε άλλα έργα του. Eίναι άλλωστε χαρακτηριστικό στοιχείο της αφρικανικής τέχνης. Το μουσείο είναι έτοιμο και θα ανοίξει τις πόρτες του για το κοινό τους πρώτους μήνες του 2016.

Το SFMOMA, γνωστό ως Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο, μεγαλώνει. Με τη βοήθεια του αρχιτεκτονικού γραφείου Snøhetta, το κτίριο που κατασκευάστηκε υπό τις οδηγίες του Μάριο Μπότα, και άνοιξε το 1995, θα αποκτήσει έναν νέο γειτονικό χώρο. Αυτός θα απασχολήσει το αυξανόμενο κοινό του μουσείου, θα προσφέρει περισσότερο χώρο για μεγαλύτερες συλλογές και περισσότερα εκπαιδευτικά προγράμματα και, κατά κύριο λόγο, θα ενισχύσει τη σύνδεση του κέντρου με την υπόλοιπη πόλη, με τον καλύτερο τρόπο: κάποιοι χώροι εκθέσεων που θα βρίσκονται στο ισόγειο θα είναι προσβάσιμοι στο κοινό με ελεύθερη είσοδο και θα δελεάζουν τους περαστικούς να κάνουν μία παράκαμψη μέσα από τον κόσμο της μοντέρνας τέχνης.

Οι φοίνικες μαρτυρούν την τοποθεσία. Το κτίριο που θυμίζει έργο τέχνης με tribal σχέδια βρίσκεται στις ακτές του Μαϊάμι. Είναι το Κέντρο Τεχνών Faena, όπως το έχει οραματιστεί το γραφείο για τη μητροπολιτική αρχιτεκτονική (OMA), στην οποία συμμετέχουν δέκα μεγάλα ονόματα. Το μεγαλύτερο όνομα από αυτά είναι, φυσικά, ο Ρεμ Κούλχαας, ο οποίος προεδρεύει στο γραφείο που είχε ιδρύσει μαζί με έναν άλλο μεγάλο αρχιτέκτονα, τον Ηλία Ζεγγέλη.

Μοιάζει με διαστημόπλοιο. Είναι ένας χώρος που θα φιλοξενεί 12.000 εργαζομένους, θα περιλαμβάνει ένα αμφιθέατρο 1.000 θέσεων, ένα κέντρο φυσικής άσκησης, ένα δικό του κέντρο τροφοδοσίας ενέργειας καθώς και υπόγειο πάρκινγκ. Συνολικά θα καλύπτει περισσότερα από 700 στρέμματα, εκ των οποίων τα 28 θα είναι αφιερωμένα σε εγκαταστάσεις έρευνας. Πρόκειται, φυσικά, για το νέο σπίτι της Apple στο Κουπερτίνο, στην Καλιφόρνια. Το έργο για τις νέες εγκαταστάσεις της τεχνολογικής εταιρίας-γίγαντα ανέλαβε η εταιρία του άγγλου Νόρμαν Φόστερ, Foster + Partners, η οποία εδρεύει στο Λονδίνο και έχει διακριθεί για τα έργα της στην ευρωπαϊκή μητρόπολη -και όχι μόνο- με το πιο χαρακτηριστικό, για κάποιους, το «Gherkin» (αγγουράκι τουρσί), τον στρογγυλοποιημένο πύργο που θυμίζει αυγό.

Η δημιουργία του νέου Μουσείου Λατιοναμερικανικής Τέχνης στο Μαϊάμι ήταν πρωτοβουλία ενός ιδιώτη συλλέκτη ο οποίος εστιάζει στη μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη της Λατινικής Αμερικής και κατέχει πίνακες μεγάλων καλλιτεχνών όπως ο μεξικανός Ντιέγκο Ριβέρα, ο κολομβιανός Φερνάντο Μποτέρο και χιλιανός Ρομπέρτο Μάτα. Ο συλλέκτης έργων ζωγραφικής αποφάσισε να εκθέσει την ιδιωτική συλλογή του σε ένα χώρο και προσέλαβε την επιχείριση του Φερνάντο Ρομέρο (FR-EE) για να κατασκευάσει τις εγκαταστάσεις στο Μαϊάμι. Πρόκειται για ένα από τα πιο «συμβατικά» σχέδια που έχει δημιουργήσει η εταιρία του διάσημου μεξικανού αρχιτέκτονα, Ρομέρο. Ο ίδιος έχει την τάση να δίνει σφαιρικό σχήμα στα πρότζεκτ που αναλαμβάνει. Ηταν αυτός που δημιούργησε την εγκατάσταση ενός μεγάλου κόκκινου ήλιου φτιαγμένου από 2.880 κρύσταλλους ενσωματωμένου με LED που είναι προγραμματισμένα να αλλάζουν χρώματα. Οπως ο ήλιος.

Το νέο Εθνικό Μουσείο του Κατάρ θα αντικαταστήσει το παλιό, στις όχθες της πρωτεύουσας, Ντόχα, και στο πλαίσιο μίας πολιτισμικής αναμόρφωσης της περιοχής. Ο στόχος που ανέλαβε να εκπληρώσει η γαλλική εταιρία αρχιτεκτόνων, Ateliers Jean Nouvel, είναι η δημιουργία ενός χώρου στον οποίο θα τέμνεται το παρελθόν του Εμιράτου με τη νέα θέση που κατέχει (και που θα κατέχει στο μέλλον) στη σύγχρονη διεθνή σκηνή. Ως εθνική κληρονομιά το μουσείο θα εκθέτει εθνικές συλλογές τέχνης καθώς και ταινίες που έχουν σκηνοθετηθεί από διακεκριμένους καλλιτέχνες.

 

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News