Πρώτη φορά Αριστερά τον Μάιο, μπήκαμε και πρώτη φορά στο στοιχειωμένο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Δεύτερη φορά Αριστερά, περάσαμε την Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου για δεύτερη φορά το κατώφλι του κτιρίου που δεν λέει να ανοίξει κι όλα ήταν σα να μην πέρασε μια μέρα. Μόνο τα κατακόκκινα αλεξανδρινά σε γλαστράκια, ο φύλακας με το κόκκινο μπουφάν στην είσοδο ως άλλος Άγιος Βασίλης και οι μελωδίες του Φρανκ Σινάτρα έδειχναν ότι είχαν περάσει επτά μήνες, έχουμε φτάσει στα Χριστούγεννα κι ακόμη μία υπόσχεση – ότι το ΕΜΣΤ θα άνοιγε ως το τέλος του 2015 – αποδείχθηκε φρούδα.

Ποιος λοιπόν ο λόγος να διοργανώσει χριστουγεννιάτικη γιορτή το ΕΜΣΤ και να υποδεχτεί φίλους και γνωστούς αν και παραμένει ένα κέλυφος κενό, χωρίς oρατό ίχνος έργου τέχνης κι ακόμη κλειστό για το κοινό; «Για να κάνουμε τον απολογισμό της χρονιάς που πέρασε και να συζητήσουμε για τα μελλοντικά μας σχέδια για την χρονιά που έρχεται», έγραφε η πρόσκληση. Κοινώς μια καμουφλαρισμένη συνέντευξη Τύπου την οποία επουδενί οι ιθύνοντες του μουσείου θέλησαν να το παραδεχτούν, χωρίς όμως να αρνηθούν να απαντήσουν και σε ερωτήσεις.

Και τι μας είπαν; Ότι μπορεί να μην ανοίξει το μουσείο ως το τέλος της χρονιάς, όπως μας είχαν υποσχεθεί τον Μάιο, αλλά τουλάχιστον θα γίνει η προσωρινή παραλαβή του κτιρίου. Εξέλιξη που οφείλεται εν πολλοίς στην υπηρεσιακή υπουργό Πολιτισμού και διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη –Πλάκα, η οποία φρόντισε να υπογράψει τα σχετικά κονδύλια για την πληρωμή της επιτροπής παραλαβής, αν και τελικά έχει εκταμιευθεί μόνο μέρος τους προ ημερών. Ότι αν προχωρήσουν όλες οι διαδικασίες άμεσα ο ελάχιστος χρόνος που απαιτείται για να ανοίξει το ΕΜΣΤ είναι πέντε μήνες, δηλαδή τον Μάιο.

Ότι οι σχέσεις με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος είναι καλές γεγονός που κάνει τους υπεύθυνους να πιστεύουν ότι είναι σχεδόν βέβαια η αποδοχή ενός νέου αιτήματος δωρεάς εκ μέρους του μουσείου, στη θέση εκείνης που χάθηκε. Το ποσό που θα δωρίσει το ίδρυμα ωστόσο και το οποίο κρίνεται απαραίτητο για τη λειτουργία του μουσείου ενδέχεται να μην είναι το ίδιο με το προηγούμενο (τρία εκατ. ευρώ), αλλά να προσαρμοστεί ανάλογα με τις νέες ανάγκες που θα προκύψουν.

Ότι αρχικά θα απασχολήσει περί τους 50 υπαλλήλους – τώρα στελεχώνεται από 12 άτομα – ενώ ο οργανισμός λειτουργίας του προβλέπει περί τους 90 εργαζομένους. Κι ότι υπάρχουν ήδη τέσσερις με πέντε προτάσεις ελληνικών και ξένων ιδρυμάτων για συνεργασία στο πλαίσιο των περιοδικών εκθέσεων που ετοιμάζει το ΕΜΣΤ στο ισόγειο και το υπόγειο του κτιρίου.

Αυτά είναι που μας είπαν. Διότι υπήρχαν και πολλά που δεν μας είπαν, αλλά που μπορούσε να τα ακούσει κάποιος πίσω από τις λέξεις, ως βέλη σε μια ακόμη μάχη ενός σιωπηρά εδώ και καιρό κηρυγμένου πολέμου. Ενός πολέμου που έχει σαφείς πολιτικές διαστάσεις και είναι άμεσα συνδεδεμένος με το δόγμα της κυβέρνησης να αλλάξει πρόσωπα στους περισσότερους, αν όχι όλους, τους φορείς.

Απόδειξη άλλωστε είναι ότι στο καφέ του ισογείου του ΕΜΣΤ από τους πρώτους που αφίχθησαν – και από τους πρώτους που έσπευσε να χαιρετήσει η διευθύντρια του μουσείου κ.Κοσκινά – ήταν ο πρώην υπουργός Πολιτισμού και ο άνθρωπος που τη διόρισε στη συγκεκριμένη θέση μετά την αποπομπή της προκατόχου της (και επί 14 χρόνια διευθύντριας του μουσείου, Άννα Καφέτση), Κώστας Τασούλας. Εκτός από τον εκπρόσωπο της Νέας Δημοκρατίας, πρώτος από όλους είχε καταφτάσει από το ΠΑΣΟΚ ο Θανάσης Χειμωνάς (σχεδόν μισή ώρα πριν από το προκαθορισμένο), ενώ το «παρών» έδωσε και ο Νίκος Ορφανός από το Ποτάμι. Με δυο λόγια τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Και ουδείς εκπρόσωπος από το υπουργείο Πολιτισμού. Ο ίδιος ο υπουργός, Αριστείδης Μπαλτάς, ήταν δικαιολογημένος διότι είχε υπουργικό συμβούλιο. Δεν βρέθηκε όμως κανείς να παραστεί αντ’ αυτού.

Κι αν δεν αρκεί η σύνθεση των παρισταμένων για να πειστεί κάποιος για την πολιτική χροιά των πραγμάτων, ο Βαγγέλης Στυλιανίδης, εκ των αρχιτεκτόνων της ομάδας 3SK Στυλιανίδης που σχεδίασε την μετατροπή του εργοστασιακού κτιρίου του Τάκη Ζενέτου σε μουσείο το είπε ξεκάθαρα: «Το άνοιγμα του μουσείου είναι θέμα πολιτικής βούλησης. Είναι μια πολύφερνη νύφη που δεν θα την παντρευτεί κανείς. Κινδυνεύει να γίνει ένα νέο Ολυμπιακό έργο».

Αν λοιπόν δεν επρόκειτο να βγει κάποια σπουδαία είδηση, προς τι η μάζωξη παρουσία του Τύπου; Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που διάβασαν την πρόσκληση για τη γιορτή ως κίνηση αντιπερισπασμού εκ μέρους της κυρίας Κοσκινά στην απόφαση του ΥΠΠΟ να αποσύρει από την ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου Μουσείων την περασμένη Δευτέρα τη μουσειολογική και τη μουσειογραφική μελέτη που έχει καταρτίσει. Κι ας διατείνονται από το ΥΠΠΟ ότι το ΕΜΣΤ είναι έργο πρώτο σε προτεραιότητα. Το άφησαν για μετά τις γιορτές. «Ίσως να υπήρχαν πιο πιεστικά, να υπάρχει διαφορετική ιεράρχηση. Μπορεί κάποιο άλλο μουσείο ή μνημείο να ήταν πιο σημαντικό», σχολίασε η κυρία Κοσκινά απαντώντας σε ερώτηση που δέχτηκε.

Είναι οι ίδιες εκείνες μελέτες που το ΥΠΠΟ δήλωνε πως δεν είχαν κατατεθεί από το ΕΜΣΤ όταν το Protagon.gr αποκάλυψε ότι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος απέσυρε τη δωρεά του, επειδή δεν υπήρχαν τα προαπαιτούμενα. Δηλαδή, η προσωρινή παραλαβή του κτιρίου, ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας του μουσείου και οι εγκεκριμένες μελέτες, σύμφωνα με την κυρία Κοσκινά. Και με ανακοίνωσή του το ΥΠΠΟ ενώ ξεκάθαριζε ότι από την πλευρά του ότι είχε κάνει όσα όφειλε, έριχνε όλη την ευθύνη στη διευθύντρια  του μουσείου που δεν είχε καταρτίσει τις μελέτες.

Τι έγινε λοιπόν με εκείνη την απόσυρση; «Ουσιαστικά είχε λήξει η δωρεά από τις 29 Απριλίου, αλλά δεν το ανακοινώσαμε διότι έχω μάθει ότι το σωστό είναι “τα εν οίκω μη εν δήμω”», είπε η κυρία Κοσκινά. Εριξε την ευθύνη στην προκάτοχό της υποστηρίζοντας (ίσως όχι άδικα) ότι έργο που δεν είχε ολοκληρωθεί για χρόνια δεν μπορούσε να το επιτελέσει εκείνη μέσα σε τέσσερις μήνες (ανέλαβε ουσιαστικά τον Ιανουάριο του 2015). Και προσέθεσε ότι υπήρξε μια σιωπηρή παράταση μήπως και το μουσείο προλάβαινε να είναι έτοιμο ως το τέλος του χρόνου, κάτι που αποδείχθηκε ανέφικτο, καθώς ακόμη κι αυτή τη στιγμή τα προαπαιτούμενα εξακολουθούν να μην υπάρχουν.

Δεδομένου δε ότι όλο και πιο έντονα ακούγονται οι φωνές που θέλουν τον Αριστείδη Μπαλτά να τάσσεται υπέρ της επιστροφής της Άννας Καφέτση στη θέση της διευθύντριας του ΕΜΣΤ ενόψει μάλιστα της λήξης της θητείας της Κατερίνας Κοσκινά στα μέσα Ιανουαρίου, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι η καθυστέρηση της έγκρισης των μελετών είναι ένα τέχνασμα που διευκολύνει τις κινήσεις του υπουργού.

Ο πόλεμος ωστόσο ανάμεσα στην συριζαίικη πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ και την Κατερίνα Κοσκινά δεν είναι καινούριος. Είχε ξεκινήσει ήδη από τον αναπληρωτή υπουργό Πολιτισμού της προηγούμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, Νίκο Ξυδάκη, ο οποίος είχε δηλώσει ότι θα προχωρήσει σε διεθνή διαγωνισμό «ώστε το μουσείο να αποκτήσει τον διευθυντή που του αξίζει», παρουσία της διευθύντριας του ΕΜΣΤ, Κατερίνας Κοσκινά.

Μέχρι πρόσφατα υπήρχε η πεποίθηση ότι το δυσκολότερο κομμάτι ήταν η κατασκευή του κτιρίου που η αλήθεια είναι ότι συνάντησε αναρίθμητα εμπόδια. Η Ιστορία  ωστόσο δείχνει ότι το άνοιγμα του μουσείου είναι ακόμη πιο δύσκολο και η μάχη γύρω από το ποιος θα κόψει την κορδέλα θα αποδειχθεί σκληρή.

 

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News