Εχετε ακούσει, μήπως, για τη Σομαλιλάνδη; Ή την Υπερδνειστερία; Ή έστω την Αραβική Δημοκρατία της Σαχαράουι; Κι όμως, τα κράτη αυτά με νόμισμα, κοινοβούλιο και στρατό διεκδικούν μια θέση όχι μόνο στον παγκόσμιο χάρτη αλλά και στον ΟΗΕ!

Το δυστύχημα για εκείνα είναι πως, περικυκλωμένα από ισχυρούς γείτονες, υφίστανται λίγο πολύ ως κράτη-φαντάσματα, ενώ τις περισσότερες φορές λειτουργούν ως προτεκτοράτα με κυβερνήσεις-μαριονέτες που εκφράζουν τη θέληση των ισχυρών αυτών γειτόνων ή άλλων κρατών που τα προστατεύουν.

Ανάμεσά τους πολλά έχουν προέλθει από πολεμικές συρράξεις, όπως το Ναγκόρνο-Καραμπάχ στην Υπερκαυκασία, που προέκυψε το 1992 ως αποτέλεσμα του αιματηρού πολέμου Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας. Η τελευταία, η οποία κέρδισε την αναμέτρηση και κατέχει έκτοτε την περιοχή, έσπευσε να αναγνωρίσει το Καραμπάχ ως «ανεξάρτητο κράτος», ενώ το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να το θεωρεί ως «αλύτρωτη» δική του περιοχή.

Εκτός, πάντως, από την Αρμενία, την ανεξαρτησία του Καραμπάχ αναγνώρισαν άλλα τρία κράτη-φαντάσματα: η Απχαζία, στη δυτική Γεωργία, που είναι προτεκτοράτο της Ρωσίας, η Νότια Οσετία, η οποία επίσης με υποκίνηση της Ρωσίας έγινε «ανεξάρτητη» το 2008 μετά από μια σύντομη σύρραξη με τη Γεωργία (μέχρι στιγμής έχει αναγνωριστεί από τη Ρωσία, τη Βενεζουέλα, τη Νικαράγουα και το… Ναούρου στον Ειρηνικό Ωκεανό) και η Υπερδνειστερία, που εκτείνεται σε μια στενή λωρίδα γης κατά μήκος των συνόρων Μολδαβίας και Ουκρανίας.

Απχαζία, Νότια Οσετία και Υπερδνειστερία έχουν σχηματίσει μάλιστα την Κοινωνία για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα των Εθνών, μία οργάνωση που όπως καταλαβαίνει κανείς δεν είναι και τόσο ανεξάρτητη.

Στην περίπτωση της Υπερδνειστερίας, πάντως, οι Μολδαβοί τη θεωρούν «αυτόνομη εδαφική ενότητα» ενταγμένη στην επικράτειά τους, παρότι αυτό το κράτος-φάντασμα έχει όχι μόνο κυβέρνηση -με έδρα την πρωτεύουσα Τιράσπολ- αλλά και νόμισμα: το εξαιρετικά σπάνιο για τους ανά τον κόσμο συλλέκτες ρούβλι της Υπερδνειστερίας.

Ακόμα δύο κράτη-φαντάσματα μπορεί να εντοπίσει κανείς στην Αφρική. Η Αραβική Δημοκρατία της Σαχαράουι ελέγχει εδαφικά το ¼ της Δυτικής Σαχάρας και προέκυψε το 1976 ύστερα από ένα μακροχρόνιο πόλεμο με την Ισπανία. Δύο χρόνια μετά ο ΟΗΕ αναγνώρισε «το δικαίωμα του λαού της Δυτικής Σαχάρας για αυτοδιάθεση», όμως το ζήτημα έμεινε εκεί.

Η κυβέρνησή της, η οποία είναι εγκατεστημένη στην Αλγερία, έχει αναγνωριστεί από 84 χώρες, ωστόσο ο λαός της συνεχίζει να ζει στη σκιά του γειτονικού Μαρόκου και της Μαυριτανίας.

Μπορεί η Σαχαράουι να είναι αρκετά φτωχότερη από το Μαρόκο, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τη Σομαλιλάνδη, η οποία είναι πολύ πλουσιότερη από τη Σομαλία, τη χώρα όπου «ανήκει». Στο απώτερο ανατολικό άκρο της έκτασης που ονομάζουμε Κέρας της Αφρικής, η Σομαλιλάνδη διακήρυξε την ανεξαρτησία της το 1991 και διαθέτει κρατική διοίκηση και σώματα ασφαλείας.

Παρότι διατηρεί ανεπίσημες επαφές με το γειτονικό Τζιμπουτί και ορισμένες δυτικές χώρες όπως οι ΗΠΑ, τα περισσότερα κράτη συνεχίζουν να τη θεωρούν μέρος της σπαρασσόμενης από τον εμφύλιο Σομαλίας. Μπορεί κανείς να το καταλάβει αυτό. Οταν είσαι μικρός και αδύναμος, πολλοί είναι εκείνοι που θα κοιτάξουν προς το μέρος σου σηκώνοντας το φρύδι ειρωνικά.

 

 

 

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News