Στο «Feu!» ή «Avec amour et acharnement» και αγγλικά «Both Sides of the Blade», τη νέα ταινία της Κλερ Ντενί, που έκανε πρεμιέρα τον Μάρτιο στην φετινή Μπερλινάλε, η Ζιλιέτ Μπινός και οι Βενσάν Λιντόν και Γκρεγκουάρ Κολίν συνθέτουν ένα γοητευτικό ερωτικό τρίγωνο.
Η γαλλίδα σταρ υποδύεται την Σάρα, μια παρουσιάστρια ραδιοφωνικής εκπομπής, που διχάζεται ανάμεσα σε δύο άντρες, τον σύντροφό της Ζαν (Βενσάν Λιντόν), έναν πρώην παίκτη του ράγκμπι, και τον πρώην εραστή της, Φρανσουά (Γκρεγκουάρ Κολίν). Η Σάρα και ο Ζαν, που ζουν μαζί εδώ και δέκα χρόνια, έχουν μια φαινομενικά αρμονική σχέση· αλλά όταν ξαφνικά εμφανίζεται ο Φρανσουά και το ερωτικό παρελθόν τους ξυπνάει, αποδεικνύεται αδύνατο να αντισταθεί στον μαγνητισμό του. «Πάμε πάλι», λέει η Σάρα στον εαυτό της. «Ερωτας, φόβος, άγρυπνες νύχτες. Το τηλέφωνο δίπλα στο κρεβάτι μου. Να μουσκεύω».
Η συζήτηση για προσωπικά θέματα μπορεί να είναι πολύ δύσκολη και θέλει ιδιαίτερους χειρισμούς από την πλευρά του δημοσιογράφου, πράγμα που όμως δεν χρειάζεται στην περίπτωση της 58χρονης ηθοποιού. Σε συνέντευξή της στον Guardian, με αφορμή την προβολή της ταινίας στους κινηματογράφους, πολύ ειλικρινής και πολύ άνετη –σαν Γαλλίδα, που είναι- η Ζιλιέτ Μπινός δεν διστάζει να κάνει προσωπικές αποκαλύψεις. Η πρώτη ερώτηση του Ράιαν Γκίλμπι σχετικά με το αν μπορούσε να καταλάβει τη συμπεριφορά της Σάρα ήταν το μόνο που χρειάστηκε για να συνδεθεί με το δικό της μύχιο παρελθόν: «Ερωτεύτηκα δύο άντρες στα 20 μου», αποκαλύπτει. «Ηταν αφόρητο. Πραγματικά αβάστακτο».
«Είναι ένα αδιανόητο τρίγωνο γιατί όλοι νιώθουν πληγωμένοι», λέει. «Μερικοί άνθρωποι μπορούν να το κάνουν. Εγώ όχι. Ηταν μια καταστροφική κατάσταση και χρειάζεσαι θάρρος. Οπότε ναι, κατάλαβα απόλυτα τη ζημιά, που μπορεί να προκαλέσει. Για τον καθένα μας, ήταν οδυνηρό και δεν μπορείς να το σταματήσεις γιατί είναι έτσι. Ξέρετε, είναι σαν να πρέπει να βρεθείς μπροστά σε έναν δράκο και να πρέπει απλά τον αντιμετωπίσεις».
Γιατί δεν μπορούσε να διαλέξει ανάμεσα στους δύο άντρες της ζωής της; Γιατί «αγαπάμε με διαφορετικούς τρόπους», απαντά στον Guardian. «Kαλύπτεις μια ανάγκη μέσα σου. Οταν σου συμβαίνει, όμως, δεν καταλαβαίνεις γιατί».
Οταν ήταν 14 ετών η Μπινός δεν μπορούσε να αποφασίσει αν θα ακολουθούσε την υποκριτική ή τη ζωγραφική. Τότε μια φίλη της μητέρας της, καλλιτέχνις, της έδωσε την εξής συμβουλή: «Ζιλιέτ: διάλεξε να τα κάνεις όλα!» της είπε. Και το έκανε. Ζωγραφίζει συνεχώς, μάλιστα, μπορεί κανείς να δει τη δουλειά της ακόμη και σε μερικές από τις ταινίες της, όπως στους «Εραστές της Γέφυρας» (1991),ίσως την πιο σημαντική γαλλική ταινία της δεκαετίας του 1990 στην οποία συμπρωταγωνιστούσε και πάλι με τον Ντενί Λαβάν, σε σκηνοθεσία του τότε συντρόφου της Λεό Καράξ.
Το φιλμ απαθανατίζει την παθιασμένη ερωτική σχέση δύο άστεγων ζωγράφων, που ζουν στην Ποντ Νεφ, την πιο παλιά γέφυρα του Παρισιού, του εθισμένου στα υπνωτικά Αλέξ και της Μισέλ, η οποία χάνει σταδιακά την όρασή της. Ζωγραφίζει και στην ρομαντική κομεντί του Φρεντ Σκεπίζι «Λόγια και Εικόνες» (2013) στην οποία η Μπινός υποδύεται την Ντίνα Ντελσάντο, καθηγήτρια Εικαστικών σε ένα κολέγιο και ο αλκοολικός Τζακ Μάρκους (Κλάιβ Οουεν) διδάσκει Λογοτεχνία. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα δυσχεραίνει τη δουλειά της Ντίνα ενώ το ποτό δημιουργεί προβλήματα στον Τζακ.
Ωστόσο ένα ερωτικό τρίγωνο στην πραγματική ζωή δεν είναι το ίδιο με αυτό που μπορεί να συμβαίνει στην οθόνη. Πώς έλυσε αυτή την κατάσταση; «Χώρισα από ενοχές με τον έναν από τους δύο άντρες και μετά από λίγο απλά σταμάτησε και η σχέση με τον άλλον· γιατί νομίζω ότι έπρεπε να την καταστρέψω με κάποιο τρόπο. Υπήρχε κάτι που έσπρωξα μακριά μου, μάλλον. Δεν ξέρω· δεν αφορά τη λογική αυτό. Ολοι έχουμε αντιφάσεις. Μπορούμε να είμαστε ερωτευμένοι και μετά το αγαπημένο σου πρόσωπο να γίνει εχθρός σου», παρατηρεί. Αυτή η ιδέα αντικατοπτρίζεται, λέει, στον αγγλικό τίτλο της ταινίας («Και οι Πλευρές της Λεπίδας»). «Θα μπορούσε να σημαίνει την πόλωση μεταξύ θηλυκού και αρσενικού. Ξέρω ότι είναι ένας τίτλος που αγάπησε η Κλερ. Η λέξη “Λεπίδα” είναι πολύ δυνατή: μπορεί να σκοτώσει, αλλά στην κινεζική παράδοση είσαι μάστερ όταν ξέρεις να κόβεις καλά με μια λεπίδα».
Αν και η Σάρα σχεδιάζει κρυφά ραντεβού με τον Φρανσουά, πείθει τον Ζαν ότι δεν υπάρχει τίποτα, ότι είναι φτιαγμένοι ο ένας για τον άλλον. Γιατί να τους βάλει και τους δύο σε αυτό το μαρτύριο; «Πρέπει», λέει αποφασιστικά η Μπινός, προσθέτοντας ότι η Σάρα «αντιμετωπίζει μια δική της ανάγκη, ένα σεξουαλικό κάλεσμα, σαν ένα καυτό κύμα, ίσως έρωτα. Και πρέπει να το ζήσει. Πρέπει να καταλάβει τι είναι. Αν δεν το κάνει, θα έβαζε τον εαυτό της σε παρένθεση ή… στο ψυγείο! Είναι αυτό που την κάνει ανθρώπινη και αληθινή», τονίζει.
«Το να αφήσει τον εαυτό της να το περάσει αυτό είναι εκπληκτικό γιατί πολλοί από εμάς θα λέγαμε: “Οχι, είναι πολύ καταστροφικό” ή “θα χάσω αυτό που έχω ήδη”», λέει με θαυμασμό για τη Σάρα και προσθέτει, «Γίνεσαι συντηρητικός πριν καν ξεκινήσεις. Αλλά όταν έρχεται ένα τόσο μεγάλο κύμα, είναι δύσκολο να του αρνηθείς, νομίζω. [Η Σάρα] ζητά να έχει την ελευθερία να είναι ο εαυτός της, χωρίς να ξέρει ποιο θα είναι το αποτέλεσμα. Και αυτό είναι πολύ γενναίο. Και τρομερό! Ξέρω καλά πόσο επώδυνο και επικίνδυνο μπορεί να είναι», λέει.
Ωστόσο, τα γυρίσματα του «Both Sides of the Blade» δεν ήταν και πολύ διασκεδαστικά: «Δεν ήταν πάντα εύκολο με τον Βενσάν. Ως ηθοποιοί είμαστε αρκετά διαφορετικοί. Αλλά βάζω στοίχημα ότι η Κλερ το ήξερε αυτό». Ποιο ήταν το πρόβλημα; «Ενιωθα ότι ο Βενσάν ήταν ανασφαλής. Και γι’ αυτό προσπαθούσε να ελέγξει την κατάσταση. Μερικές γυναίκες θα υποχωρούσαν, αλλά ένιωθα, όπως ο χαρακτήρας μου, ότι έπρεπε να τον αντιμετωπίσω. Δεν ξέρω τον Βενσάν. Ξέρω όμως ότι έπρεπε να αντιμετωπίσουμε ο ένας τον άλλον και αυτό δεν ήταν εύκολο για κανέναν από τους δυο μας».
Αλλά δεν ήταν η πρώτη φορά που η Μπινός θα έβαζε στη θέση του έναν τιτάνα του γαλλικού κινηματογράφου. Οταν κέρδισε το βραβείο της στις Κάννες το 2010, απαξιώθηκε αγενώς από τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ, ο οποίος σε μια προκλητική συνέντευξή του αναρωτήθηκε: «Σας παρακαλώ, μπορείτε να μου εξηγήσετε ποιο είναι το μυστήριο της Ζιλιέτ Μπινός;» πριν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι εκείνη «δεν έχει τίποτα, απολύτως τίποτα».
Ζήτησε συγγνώμη; «Περίπου τρεις μήνες αφότου έκανε αυτές τις δηλώσεις, έπεσα πάνω του στον δρόμο και του είπα: “Ζεράρ γιατί ήσουν τόσο κακός μαζί μου;” Και μου απάντησε “Ξέχασέ το, λέω βλακείες. Μην το παίρνεις προσωπικά”. Του είπα, “Εντάξει, αλλά στο τέλος της ημέρας, έπρεπε να το αντιμετωπίσω. Και πραγματικά δεν είναι ωραίο”. Είπε “Λοιπόν, με κάνουν άνω κάτω οι σκηνοθέτες με τους οποίους συνεργάζεσαι”» απαντάει η Μπινός στον δημοσιογράφο του Guardian και συνεχίζει: «Τον ρώτησα, “Τι λες;”» και μου είπε, “Ο Λεός Καράξ και ο Μίκαελ Χάικενε. Δουλεύεις με αυτούς τους διεστραμμένους σκηνοθέτες”. Μετά το διόρθωσε: “Λοιπόν, εντάξει, ο Μάικλ έκανε τη “Λευκή Κορδέλα”, και ήταν πολύ καλή…”» Μπερδεμένη, η Μπινός σήκωσε το χέρι της σαν να του έλεγε «Φτάνει!», του είπε «Εντάξει, εντάξει , αντίο.» Και στη συνέχεια, καθώς έφευγε, συνειδητοποίησε: «Διεστραμμένοι σκηνοθέτες; Συνεργάστηκε με τον Μορίς Πιαλά και τον Μπερτράν Μπλιέ! Για τι πράγμα μιλάει;»
Βέβαια δεν έχει αυταπάτες για το τι προκάλεσε το ξέσπασμα: «Νομίζω ότι ζήλευε γιατί μόλις είχα πάρει το βραβείο στις Κάννες. Πληγώθηκε γιατί τον είχα κάνει να αντιμετωπίσει πάρα πολλά πράγματα». Ο Ντεπαρντιέ ήταν ένα από τα πρώτα σημεία επαφής της με τη βιομηχανία του κινηματογράφου. Είχαν γνωριστεί το 1982, στα γυρίσματα του ιστορικού δράματος «Danton» τρία χρόνια πριν από τον επαναστατικό ρόλο της στο «Hail Mary» (1985), σε ηλικία 20 ετών, του σκηνοθέτη της Νουβέλ Βαγκ Ζαν Λικ Γκοντάρ, που έφυγε από τη ζωή την Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου.
«Ημουν 17 ετών και πήγαινα ακόμα στο σχολείο», θυμάται. «Ο φίλος του πατέρα μου δούλευε στο “Danton”. Ο Ζεράρ ήρθε κοντά μου και μου είπε “Τι κάνεις εδώ;” Του είπα: “Απλώς παρατηρώ, θέλω να γίνω ηθοποιός”. Μου είπε “Δούλεψε πάνω στα κλασικά σου” Hταν, λοιπόν, πολύ σημαντικό πρόσωπο για μένα. Και μετά από όλα αυτά τα χρόνια… πώς το λες αυτό;» αναρωτιέται και παριστάνει πως δίνει ένα αριστερό κροσέ στο πηγούνι της. «Ναί! Μου έριξε μια γροθιά στο πρόσωπο. Και με τραυμάτισε», λέει.
Η Κλερ Ντενί έφερε τους δύο ηθοποιούς και πάλι κοντά στη «Λιακάδα Μέσα μου» («Let the Sunshine In», 2017), όπου πέρασαν «πολύ όμορφα», λέει χαμογελαστή για να προσθέσει με σοβαρότητα: «Πρέπει να συγχωρείς. Η αγάπη είναι πιο δυνατή και μεταμορφώνει τα πάντα. Αυτό ήταν απλώς ένα γεγονός. Και το να νιώθω αγάπη με κάνει πιο ευτυχισμένη από το να μένω με θυμό ή απογοήτευση. Παρόλο που ο Ζεράρ είχε μια τεράστια καριέρα, υπάρχει ακόμα ένα αγοράκι μέσα του. Και όλοι πρέπει να φροντίζουμε τα μικρά μας».
Εμπιστευτείτε την, λοιπόν, γιατί μπορεί να δει και τις δύο πλευρές της λεπίδας…