«The only thing you done was yesterday», «το μόνο που έκανες ήταν το “yesterday”», μουρμουρίζει ο Τζον Λένον, τραγουδώντας το «How do you sleep?» και στάζοντας δηλητήριο. Το τραγούδι, ένα από τα δέκα από το άλμπουμ «Imagine» του Λένον που κυκλοφόρησε το 1971, δηλαδή τη χρονιά μετά τη διάλυση των Beatles, σήμανε και το οριστικό τέλος της σχέσης του με τον πρώην αδελφικό φίλο του, τον Πολ ΜακΚάρτνεϊ.
«Ενα όμορφο πρόσωπο μπορεί να διαρκέσει ένα ή δύο χρόνια/ Αλλά πολύ σύντομα θα δουν τι μπορείς να κάνεις/ Ο ήχος που παράγεις είναι μουσική για ασανσέρ στα αυτιά μου/ Πρέπει να έμαθες κάτι όλα αυτά τα χρόνια/ Πώς κοιμάσαι;/ Πώς κοιμάσαι το βράδυ;», διερωτάται ο Λένον, κατακεραυνώνοντας τον Πολ.
Στην πραγματικότητα οι δυο τους αποτέλεσαν ένα από τα κορυφαία δημιουργικά ντουέτα όλων των εποχών στη σύνθεση τραγουδιών. Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι πολλές φορές δούλευαν χωριστά και μόνον στη συνέχεια συνεργάζονταν, ενώ ήταν από τότε γνωστό ότι ο ΜακΚάρτνεϊ συνέθετε κάποια τραγούδια μόνος του, δίχως τη συμβολή κανενός από τα υπόλοιπα μέλη των «Σκαθαριών» ενώ ηχογραφούσε και κομμάτια επίσης μόνος του.
Οσον αφορά τις επιτυχίες του θρυλικού συγκροτήματος που φέρουν την υπογραφή του, η λίστα είναι μεγάλη και σε αυτήν περιλαμβάνονται, μεταξύ πολλών άλλων, τα διάσημα «Hey Jude», «Let It Be», «Eleanor Rigby», «Lady Madonna», «Love Me Do», «All My Loving» και «Helter Skelter».
Οσον αφορά ειδικά το «Yesterday» –δηλαδή ένα από τα πιο δημοφιλή τραγούδια στην ιστορία της μουσικής που έχει διασκευαστεί περισσότερες από 2.000 φορές, έχει εισαχθεί στο Grammy Hall of Fame (το 1997) και έχει ψηφιστεί καλύτερο ποπ τραγούδι όλων των εποχών από το MTV και το περιοδικό Rolling Stone (το 2000)– πριν από λίγες ημέρες και σχεδόν 59 χρόνια μετά την κυκλοφορία του, ο ίδιος ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ αφηγήθηκε στο podcast του «A Life in Lyrics» ένα αποκαλυπτικό ανέκδοτο.
Εως σήμερα οι περισσότεροι από τους φανατικούς λάτρεις των Beatles υπέθεταν πως ο στίχος «I said something wrong, now I long for yesterday» (είπα κάτι λάθος, τώρα λαχταρώ το χθες) αναφέρεται στο τέλος μιας σχέσης. Ο συνθέτης και στιχουργός του τραγουδιού, ωστόσο, υποστήριξε πως ενδέχεται να τον εμπνεύστηκε υποσυνείδητα από μια αντιπαράθεση που είχε κάποτε με τη μητέρα του όταν ήταν μικρός, στο πλαίσιο της οποίας την είχε ντροπιάσει, χλευάζοντάς την, επειδή είχε μιλήσει με τουπέ.
«Μερικές φορές, μόνο εκ των υστέρων μπορείς να εκτιμήσεις κάτι. Θυμάμαι πολύ ξεκάθαρα μια μέρα που ένιωσα πολύ αμήχανα επειδή προσέλαβα τη μητέρα μου». είπε. «Ημασταν έξω στην πίσω αυλή και μιλούσε με τουπέ. Ηταν ιρλανδικής καταγωγής και ήταν νοσοκόμα, άρα ήταν σε ανώτερο επίπεδο από τον δρόμο. Και κάτι την είχε ενοχλήσει και μιλούσε με ύφος (…) Ξέρω ότι είπε κάτι του τύπου “Πoλ, θα τον ρωτήσεις εάν πρόκειται να…”», πρόσθεσε.
Ομως η μητέρα του αντί να χρησιμοποιήσει το απλό και λαϊκό «ask» (ρωτάω) επέλεξε το πιο αριστοκρατικό «arsk», γεγονός που εξόργισε τον νεαρό Πολ, ο οποίος έσπευσε να την διορθώσει. «Της είπα “Arsk”! “Arsk”! Είναι “ask” μαμά». Και εκείνη ντράπηκε λίγο. Θυμάμαι αργότερα να σκέφτομαι “Θεέ μου, θα ήθελα να μην το είχα πει ποτέ αυτό”. Και μου κόλλησε. Οταν πέθανε σκέφτηκα “Γαμώτο, πραγματικά εύχομαι να μην…”», παραδέχθηκε ο θρυλικός βρετανός τραγουδοποιός.
Ο 82χρονος (τον ερχόμενο Ιούνιου) ΜακΚάρτνεϊ έγραψε το τραγούδι όταν ήταν 24 ετών, σχεδόν μια δεκαετία μετά τον θάνατο της μητέρας του (από καρκίνο του μαστού, την ίδια ασθένεια που σκότωσε και την αγαπημένη του σύζυγο Λίντα το 1998 σε ηλικία μόλις 56 ετών: η μεγαλύτερη κόρη του ζευγαριού ονομάζεται Μαίρη, όπως η γιαγιά της, και είναι μια πολύ καλή φωτογράφος, όπως η μητέρα της).
«Οπότε δεν ξέρω. Συμβαίνει αυτό; Καταλήγεις ασυναίσθητα να γράφεις τραγούδια με στίχους για μια σχέση που τελείωσε, ενώ στην πραγματικότητα αφορούν τη νεκρή μητέρα σου; Υποψιάζομαι πως αυτή είναι η αλήθεια. Ταιριάζει κάπως, λαμβάνοντας υπόψη τους στίχους στο σύνολό τους», είπε ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ.