Ο Χρήστος Τζανερίκος, απρόσμενα πρόσωπο των ημερών στην υπόθεση του κόμματος «Κασιδιάρη», διανύει το 67ο έτος της ηλικίας του, και -όπως κάθε ανώτατος δικαστής- ήταν υποχρεωμένος να αποχαιρετήσει το γραφείο του στον τρίτο όροφο του «Θέμιδος Μέλαθρον» και το δικαστικό σώμα περί τα τέλη Ιουνίου. Επέλεξε να το κάνει Απρίλιο, με το Πάσχα προ των πυλών, δίνοντας δραματική διάσταση στη σύγκρουση που ανέκυψε με αφορμή την συμπληρωματική ρύθμιση που κατέθεσε η κυβέρνηση για το ζήτημα, με τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών. Στο φόντο, στέκει πάντα αινιγματικά η κρίση του Αρείου Πάγου στις αρχές Μαΐου για τη νομιμότητα ή μη συμμετοχής του «Εθνικού Κόμματος –Ελληνες» στις εθνικές εκλογές.
Ο κ. Τζανερίκος επέλεξε εξαρχής ένα μονοπάτι δύσβατο, και δη για ανώτατο δικαστή: πήρε προσωπικά την κυβερνητική πρωτοβουλία θεωρώντας ότι τον «φωτογραφίζει», βγήκε μπροστά με δημόσια δήλωση και εναντιώθηκε σφόδρα κάνοντας λόγο για «παρέμβαση» και χάνοντας καταφανώς την ψυχραιμία και τη νηφαλιότητα που στερεοτυπικά συνοδεύει τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης, με αποστροφές όπως αυτή περί «μπακάλη της γειτονιάς». Το μπρα ντε φερ με τον υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη απογείωσε τους τόνους, σε βαθμό που η παραίτηση εμφανιζόταν -και ήταν τελικά- μονόδρομος.
Το ενδιαφέρον είναι ότι ο κ. Τζανερίκος είχε κινηθεί κατά το παρελθόν στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος και θεωρούνταν «δεξιός», γνωρίζοντας κομβικά πρόσωπα και θεσμικούς μηχανισμούς: επί διακυβέρνησης Κώστα Καραμανλή, είχε αποσπασθεί στο γραφείο του Σωτήρη Χατζηγάκη, υπουργού Δικαιοσύνης, ενώ είχε παραμείνει ένα διάστημα και όταν ανέλαβε το ίδιο υπουργείο ο Νίκος Δένδιας.
Διατηρώντας υψηλή κινητικότητα και στο συνδικαλιστικό πεδίο, ο ίδιος αποφάσισε να κατεβεί το 2016 στις εκλογές της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων (με περίπου 4.000 μέλη), ως alter ego της Βασιλικής Θάνου. Η ίδια είχε τότε ήδη χρισθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, και ανησυχίες είχαν ανακύψει για το μέλλον της παράταξής «της».
Η παράταξη κέρδισε τελικά επτά έδρες και ο κ. Τζανερίκος -παρότι επικεφαλής της- ήλθε δέκατος στην προτίμηση των δικαστών, με πρώτο τον Χριστόφορο Σεβαστίδη. Από τις εκλογές του Μαΐου του 2016 προέκυψε για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια Ενωτικό Προεδρείο (απέναντι στην παράταξη «Θάνου») με την στήριξη τριών ομάδων – Χριστόφορος Σεβαστίδης, Νικόλαος Σαλάτας, Παναγιώτης Λυμπερόπουλος.
Πηγές, παρά το γεγονός ότι δεν αμφισβητούν την επαγγελματική επάρκεια Τζανερίκου, μιλούν εντούτοις για μια άκρως αντιδημοφιλή προσωπικότητα στο Σώμα. Κάποιοι αποδίδουν δε μέρος αυτής της αντιδημοφιλίας και στο γεγονός ότι ενόσω υπήρξε επιθεωρητής στη Βόρεια Ελλάδα φέρθηκε άτεγκτα, «ανάλγητα» υποστηρίζουν, απέναντι σε συναδέλφους του δικαστές. Κι αυτοί δεν το ξέχασαν, δεν του το συγχώρεσαν.
Εντύπωση είχε προκαλέσει κατά το παρελθόν και η κόντρα του με τον δικαστικό και μετέπειτα βουλευτή της Ν.Δ. Χαράλαμπο Αθανασίου, με την παράταξη του οποίου είχε κατέλθει στις εκλογές του 2000 στις αρχαιρεσίες της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων. Το πώς διαταράχθηκε η σχέση τους, αποτελεί μυστήριο, ακόμη και για τους μυημένους.
H Αthens Review of Books
«Αδικη δίκη» έχει προσάψει στον Χρήστο Τζανερίκο, ο Μανόλης Βασιλάκης, διευθυντής του περιοδικού Athens Review of Books, στο πλαίσιο της σφοδρής σύγκρουσης που είχε με τον Νίκο Κοτζιά, πρώην ΥΠΕΞ. Ο Μανόλης Βασιλάκης, ο οποίος είχε καταθέσει σχετική αναφορά προς τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου εναντίον του κ. Τζανερίκου ως προέδρου του Α1 Πολιτικού Τμήματος, δεν παύει να αυτοπροσδιορίζεται ως «θύμα της “δικαιοσύνης” Τζανερίκου». Το γεγονός ότι ο Χρήστος Τζανερίκος «ήταν και πρόεδρος της Επιτροπής Επιθεώρησης, δηλαδή θα έπρεπε να καταγγείλει τον Τζανερίκο στον Τζανερίκο» έσβηνε -πάντα κατά τον Βασιλάκη- κάθε πιθανότητα «να βρει το δίκιο του ο αδικούμενος πολίτης».
Ο Αρειος Πάγος
Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Χρήστος Τζανερίκος έχει υπηρετήσει στο Ναυτικό Τμήμα του Εφετείου Πειραιά επί δέκα έτη ως εφέτης και επί ένα έτος ως πρόεδρος Εφετών. Πρόεδρος Εφετών έχει διατελέσει και στη Θράκη. Τον Ιούνιο του 2017 προήχθη σε αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου.
Το καλοκαίρι του 2022, το όνομά του, υπό την ιδιότητα του αντιπροέδρου, συγκαταλεγόταν μάλιστα σε αυτά που -θεωρητικώς τουλάχιστον- θα μπορούσαν να καταλάβουν τον θώκο της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου. Οι εισαγγελείς είχαν βεβαίως ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους ακόμη μία φορά ότι επιθυμούν η επιλογή για το συγκεκριμένο ανώτατο αξίωμα να γίνει από τη δεξαμενή των εισαγγελικών λειτουργών και όχι από κείνη των δικαστών του ανώτατου δικαστηρίου. Η επιλογή του αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ισίδωρου Ντογιάκου ασφαλώς ικανοποίησε τον κλάδο, πλην όμως απογοήτευσε τους όποιους οπαδούς του κ. Τζανερίκου.
Ποιος είναι όμως ο ρόλος που έφερε τον τέως αντιπρόεδρο να μονοπωλεί την δημόσια ατζέντα των τελευταίων ημερών; Αυτός του προέδρου του Α1 Τμήματος του Αρείου Πάγου, του πενταμελούς (σσ: τέσσερις αρεοπαγίτες συν ο πρόεδρος) Τμήματος με το μεγαλύτερο πρεστίζ από τα συνολικά έξι του Ανώτατου Δικαστηρίου, καθώς εκεί κρίνονται υποθέσεις που σχετίζονται με τις εθνικές εκλογές, λόγου χάρη η συμμετοχή των κομμάτων. Ανώτατοι δικαστές τονίζουν στο Protagon ότι η συνήθης πρακτική θέλει τους τέσσερις εκ των αρχαιοτέρων αρεοπαγιτών να συμμετέχουν στη σύνθεση, στην πραγματικότητα όμως το ζήτημα έγκειται ουσιαστικά στην διακριτική ευχέρεια του προέδρου του Τμήματος. Η νομοθετική κυβερνητική πρωτοβουλία για τη «θωράκιση» της κρίσης του Δικαστηρίου, όπως χαρακτηριστικά είπε ο κ. Βορίδης, με διεύρυνση του σχηματισμού του Α1 Τμήματος, και συγκεκριμένα με την αυξημένη σύνθεση των δέκα μελών του (συν τον πρόεδρο έντεκα), λειτούργησε ως θρυαλλίδα για τον κ. Τζανερίκο.
Ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος χαρακτήρισε θεσμικά αδιανόητο τον δημόσιο διάλογο Βορίδη – Τζανερίκου, ενώ στον αντίποδα πρότεινε να οριστεί νομοθετικά ως αρμόδιος ο υφιστάμενος μείζων σχηματισμός του Αρείου Πάγου, η Ολομέλειά του. Ο κ. Βενιζέλος είχε ζητήσει μάλιστα να εξαιρεθεί ο κ. Τζανερίκος από την περαιτέρω διαδικασία μετά τις πρωτοφανείς δηλώσεις του οι οποίες τον εξέθεταν συν τοις άλλοις ως μη αντικειμενικό κριτή στην «υπόθεση Κασιδιάρη».
Σε κάθε περίπτωση, μετά την παραίτηση που υπέβαλε ο Χρήστος Τζανερίκος -για λόγους «προσωπικής αξιοπρέπειας και επαγγελματικής συνείδησης» κι ενώ είχε προκληθεί σάλος- τη θέση του καταλαμβάνει ως αρχαιότερη η Ευδοξία Κιουπτσίδου, αρεοπαγίτης.