Οποιος δεν έχει βρεθεί κάτω από ένα επταώροφο κτίριο καθώς καταρρέει, δύσκολα μπορεί να φανταστεί πώς είναι να προσπαθεί κανείς να δαμάσει τα μεγαλύτερα κύματα του κόσμου. «Πέρα από ένα ορισμένο ύψος –εννέα μέτρα, ας πούμε– τα κύματα παύουν να λειτουργούν ως ύδωρ και μετατρέπονται σε τοιχίο» γράφει ο Αλεξ Ντίγκινς της Telegraph.
Εξηγεί πως οι κορυφαίοι σέρφερ του κόσμου αγγίζουν έως και τα 80 χλμ. την ώρα και όταν χάνουν τον έλεγχο της σανίδας τους συγκρούονται αλλεπάλληλες φορές κατά μήκος της επιφάνειας της θάλασσας, σαν μοτοσικλετιστές στην άσφαλτο. Κόκκαλα σπάζουν και προκαλούνται εξαρθρώσεις, ακόμη και λοβοί σχίζονται από την ισχύ της πρόσκρουσης.
Ωστόσο, το σέρφινγκ μεγάλων κυμάτων, πέρα από ένα ακραίο άθλημα, είναι επίσης «ένας τρόπος ζωής και, για ορισμένους από τους λάτρεις του, κάτι που προσεγγίζει τη θρησκεία» σημειώνει ο βρετανός δημοσιογράφος.
Για να δαμάσουν τα μεγαλύτερα κύματα στον πλανήτη, οι σέρφερ δεν μπορούν να βασίζονται μόνο στη μυϊκή δύναμη. Ρυμουλκούνται πάνω στα θεόρατα κύματα με τζετ σκι. Οι σανίδες τους έχουν μικρότερο μήκος και διαθέτουν δέστρες για τα πόδια, ενώ οι περισσότεροι κυνηγοί γιγάντιων κυμάτων φορούν κράνη και ειδικά σχεδιασμένες στολές με σωσίβια που φουσκώνουν αυτόματα και τους φέρνουν στην επιφάνεια, ακόμη και αν χάσουν τις αισθήσεις του. Ωστόσο, δεν είναι σπάνιο να παραμένουν σέρφερ κάτω από τα κύματα έως δύο λεπτά, ενίοτε και παραπάνω, κάτι που, φυσικά, μπορεί να αποβεί μοιραίο.
Το άθλημα έχει και τους δικούς του τόπους… προσκυνήματος, με απόλυτο προορισμό τα τελευταία χρόνια να είναι η Ναζαρέ, μια κωμόπολη περί τη μία ώρα βόρεια της Λισαβώνας, στις ακτές της Πορτογαλίας στον Ατλαντικό Ωκεανό. Μέχρι πριν από μια δεκαετία ήταν ένα μικρό αλιευτικό λιμάνι σχεδόν άγνωστο ως μέρος για σερφ. Μετά το τέλος της τουριστικής περιόδου έκλειναν τα εστιατόρια, έκλειναν και τα ξενοδοχεία και σχεδόν νέκρωνε.
Ολα άλλαξαν, όμως, το 2011, όταν κυκλοφόρησαν πλάνα με τον Γκάρετ ΜακΝαμάρα, έναν αμερικανό σέρφερ, να δαμάζει ένα κύμα ύψους σχεδόν 24 μέτρων. Εκείνη την εποχή ήταν το μεγαλύτερο κύμα που είχε δαμαστεί ποτέ, ενώ το βίντεο του εκπληκτικού κατορθώματός του –«το οποίο εξακολουθεί να φαίνεται θαυμαστό, υπεράνθρωπο» γράφει ο δημοσιογράφος της Telegraph– κυκλοφόρησε σε όλον τον κόσμο.
Ο ΜακΝαμάρα κατέστη αμέσως διάσημος, μετατρέποντας συγχρόνως τη Ναζαρέ σε συνώνυμο του ακραίου σέρφινγκ – και του απραγματοποίητου ακόμη ονείρου της κατάκτησης του «Εβερεστ» του σερφ, δηλαδή του δαμάσματος ενός κύματος ύψους 30 μέτρων.
Οποτε δεν βρίσκεται στην Πορτογαλία, ο «αρχιερέας της Ναζαρέ», όπως αποκαλεί ο Ντίγκινς τον ΜακΝαμάρα, ζει στη βόρεια ακτή της Χαβάης, όπου μεγάλωσε, ενώ στην παρούσα φάση είναι αφοσιωμένος στην προώθηση του δεύτερου κύκλου της σειράς ντοκιμαντέρ της ΗΒΟ «100 Feet Wave», που εστιάζεται στους ατρόμητους σέρφερ της Ναζαρέ και στις ζωές τους.
Πρωταγωνιστές στον πρώτο κύκλο της βραβευμένης με Emmy σειράς είναι ο ΜακΝαμάρα, η οικογένειά του και οι φίλοι του, ενώ προσπαθούν να παρουσιάσουν, να γνωρίσουν, να αναδείξουν τη Ναζαρέ στον κόσμο, δαμάζοντας τα πελώρια κύματά της. Αντιθέτως, στον δεύτερο κύκλο η Ναζαρέ δεν αποτελεί μυστικό, ενώ ο ΜακΝαμάρα εκτελεί χρέη γκουρού, με τη σειρά να εστιάζεται στους πανάξιους και εξίσου ατρόμητους διαδόχους του, σέρφερ από όλον τον κόσμο που συγκεντρώνονται κάθε χειμώνα στη Ναζαρέ με στόχο να πετύχουν ένα νέο παγκόσμιο ρεκόρ.
«Γιατί ένας δεύτερος κύκλος; Αυτή είναι μια μεγάλη κουβέντα» ανέφερε ο 55χρονος, πλέον, ΜακΝαμάρα, συνομιλώντας με τον δημοσιογράφο της Telegraph μέσω Zoom από το σπίτι του στη Χαβάη. Το σενάριο του «100 Foot Wave» το έγραψε η Νικόλ, η σύζυγος του αμερικανού θρύλου του σερφ. Αρχικά, όμως, δεν είχε κατά νου μια ολόκληρη τηλεοπτική σειρά, αλλά μια ταινία διάρκειας 90 λεπτών. Οταν, όμως, έστειλαν λήψεις τριών ετών στην HBO, τους είπαν ότι ήταν αρκετές για δέκα τηλεοπτικές σεζόν. Ωστόσο, η Νικόλ δυσαρεστήθηκε καθώς «ήθελε ένα Οσκαρ, όχι ένα Emmy» είπε ο σύζυγός της.
Ο ΜακΝαμάρα μεγάλωσε μεταξύ Γουατεμάλας, Καλιφόρνιας και Χαβάης, μαζί με τον αδελφό του Λίαμ και τη μητέρα τους, ζώντας ανά περιόδους σε χίπικες κοινότητες. Οταν ήταν 11 ετών μετακόμισαν στη βόρεια ακτή της Χαβάης, ενώ στα 17 του άρχισε να μετέχει σε διεθνείς αγώνες σέρφινγκ ως επαγγελματίας. Αρχικά, ωστόσο, και για μια δεκαετία, παρά ορισμένες διακρίσεις, τον επισκίαζε ο αδελφός του.
«Στη δεκαετία του 1990 ήταν γνωστός –αν ήταν γνωστός– ως ο μικρότερος και πολύ πιο ήσυχος αδελφός του Λίαμ ΜακΝαμάρα» ανέφερε σχετικά ο Ματ Βάρσο, συγγραφέας πολλών βιβλίων για την παγκόσμια κοινότητα των σέρφερ.
Οπως παρουσιάζεται στον πρώτο κύκλο του «100 Foot Wave», στα 30 του ο ΜακΝαμάρα ήταν έτοιμος να αποσυρθεί. Ανοιξε ένα κατάστημα ειδών σέρφινγκ στη Χαβάη και προσπάθησε να αρχίσει μια νέα ζωή, παύοντας να κυνηγάει πελώρια κύματα ανά την υδρόγειο. Δεν κατάφερε όμως να προσαρμοστεί. Επειτα από μερικά χρόνια, παρότι η επιχείρησή του τα πήγαινε πολύ καλά, ο ίδιος κατέληξε να πάσχει από κατάθλιψη και ο (πρώτος του) γάμος του να παραπαίει.
Τα πάντα άλλαξαν το 2010 χάρη σε ένα email που έλαβε από τέσσερις πορτογάλους λάτρεις του σέρφινγκ, οι οποίοι τον προσκαλούσαν στη Ναζαρέ. Θέλοντας να τον δελεάσουν, του έστειλαν ένα βίντεο από ένα πραγματικά τερατώδες κύμα πάνω στο οποίο δεν υπήρχε κανένας. Τα τεράστια κύματα της Ναζαρέ σχηματίζονται από την υποθαλάσσια τάφρο της, που βρίσκεται στα ανοιχτά των ακτών της και είναι η μεγαλύτερη της Ευρώπης, βάθους έως και 5.000 μέτρων και μήκους περίπου 230 χλμ.
Τον χειμώνα της ίδιας χρονιάς ο Γκάρετ ΜακΝαμάρα πείστηκε, τελικά, να μεταβεί στην Πορτογαλία, για να ανακαλύψει και να κατακτήσει τη Ναζαρέ και τα πελώρια κύματά της, καθιστώντας ταυτόχρονα τη μικρή παραθαλάσσια πόλη σημείο αναφοράς των σέρφερ όλου του κόσμου.
Οσον αφορά την άποψη του θρυλικού αμερικανού σέρφερ για το άθλημά του, «είναι μια επιθυμία, ένα πάθος, είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από τη ζωή. Είναι σαν ένας ωραίος χορός με τη φύση, είναι σαν… δεν ξέρω… σαν να χορεύεις με τον Θεό» λέει.