Το «χάσμα» στην υγεία μεταξύ ανδρών και γυναικών αφορά στις ανισότητες που υφίστανται οι γυναίκες ως προς την πρόσβαση, την έγκαιρη διάγνωση και τη θεραπεία παθήσεων. Παρά την καθοριστική συμβολή τους στην κοινωνία και στην οικονομία, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις που έχουν σοβαρές επιπτώσεις σε ατομικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Η αντιμετώπιση αυτών των ανισοτήτων μπορεί, σύμφωνα με έρευνες του Ινστιτούτου Υγείας McKinsey, να προσθέσει έως και 400 δισ. δολάρια στο παγκόσμιο ΑΕΠ ετησίως.
Ποιες γυναικείες παθήσεις αφορά κυρίως και γιατί;
Υπάρχουν πολλές παθήσεις που επηρεάζουν τις γυναίκες και δεν λαμβάνουν την απαιτούμενη προσοχή, μεταξύ των οποίων:
- Ενδομητρίωση: Μια χρόνια, συχνά υποδιαγνωσμένη πάθηση, που προκαλεί έντονο πόνο και κυκλικές διαταραχές, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής και τη γονιμότητα.
- Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS): Ορμονική διαταραχή που επηρεάζει την ωορρηξία και μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, όπως αντίσταση στην ινσουλίνη και καρδιοπάθειες.
- Χρόνιος πόνος της πυέλου και δυσπλασίες του τραχήλου της μήτρας: Παθήσεις που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή συχνά παραμένουν σε σκιά λόγω κοινωνικών στερεοτύπων και ελλιπούς ευαισθητοποίησης.
- Αυτοάνοσες διαταραχές: Παθήσεις όπως ο λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα εμφανίζονται σε υψηλότερα ποσοστά στις γυναίκες, ωστόσο, η έγκαιρη διάγνωσή τους είναι συχνά ελλιπής.
- Παθήσεις ψυχικής υγείας: Παρά το γεγονός ότι η ψυχική υγεία αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο, οι γυναίκες συχνά δέχονται λανθασμένη διάγνωση ή δεν λαμβάνουν ολοκληρωμένη θεραπεία, αντιμετωπίζοντας προβλήματα που επηρεάζουν όλες τις πτυχές της ζωής τους.
Αυτές οι παθήσεις συχνά υποβαθμίζονται λόγω κοινωνικών προκαταλήψεων και παραδοσιακών αντιλήψεων για το φύλο, οδηγώντας σε καθυστερημένη ή ελλιπή διάγνωση και θεραπεία.
Πώς επηρεάζει την υγεία των γυναικών η έλλειψη ένταξης τους σε κλινικές μελέτες μέχρι το 1993;
Πριν το 1993 οι γυναίκες σπανίως συμμετείχαν σε κλινικές δοκιμές. Σήμερα ο ιατρικός τομέας εξακολουθεί να μη γνωρίζει πόσο καλά λειτουργούν πολλά φάρμακα και συσκευές για τις γυναίκες. Αυτή η καθυστερημένη ένταξη σημαίνει ότι οι περισσότερες ιατρικές έρευνες και δοκιμές είχαν ως πρωταρχικό στόχο τους άνδρες, κάτι που οδήγησε σε ανεπαρκή γνώση για τον τρόπο που επηρεάζονται οι γυναίκες από διάφορες παθήσεις και θεραπείες. Ως αποτέλεσμα, πολλές γυναικείες παθήσεις δεν διαγιγνώσκονται εγκαίρως ή δεν αντιμετωπίζονται με τις βέλτιστες πρακτικές, εντείνοντας το χάσμα στην υγεία και στην ποιότητα ζωής τους.
Τι ρόλο παίζει η νέα Πλατφόρμα Παρακολούθησης Του Αντίκτυπου στην Υγεία των Γυναικών( WHIT);
Η Πλατφόρμα Παρακολούθησης του Αντίκτυπου στην Υγεία των Γυναικών (WHIT) είναι ένα πρώτο στο είδος του παγκόσμιο εργαλείο που αναπτύχθηκε από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Υγείας McKinsey, για τη μέτρηση της προόδου όσον αφορά την κάλυψη του χάσματος στην υγεία των γυναικών.
Η πλατφόρμα Women’s Health Impact Tracking (WHIT) του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ είναι καθοριστική για την ανάλυση των ανισοτήτων στην υγεία των γυναικών. Μελετώντας δεδομένα από 15 χώρες, η WHIT εντοπίζει κρίσιμα ζητήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων τόσο των παραδοσιακών προβλημάτων (όπως ο καρκίνος του μαστού και του τραχήλου της μήτρας) όσο και των υποεκτιμημένων παθήσεων (όπως η ενδομητρίωση, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και οι αυτοάνοσες διαταραχές). Μέσα από αυτή την ανάλυση παρέχεται πολύτιμη γνώση για την κατανομή πόρων και τον σχεδιασμό στοχευμένων παρεμβάσεων, που μπορούν να βελτιώσουν την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση.
Ποιες είναι οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της υποαντιμετώπισης;
Η υποαντιμετώπιση των γυναικείων παθήσεων έχει πολύπλευρες επιπτώσεις:
- Οικονομικές: Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ινστιτούτου McKinsey, η βελτίωση της υγείας των γυναικών μπορεί να προσθέσει έως και 400 δισ. δολάρια στο παγκόσμιο ΑΕΠ ετησίως, καθώς οι γυναίκες αποτελούν σχεδόν το 50% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού.
- Κοινωνικές: Υγιείς γυναίκες δημιουργούν υγιείς οικογένειες και ισχυρότερες κοινότητες. Αντίθετα, η καθυστέρηση στη διάγνωση και θεραπεία οδηγεί σε χρόνια προβλήματα υγείας, μειωμένη παραγωγικότητα και αυξημένο φόρτο για το σύστημα υγείας.
- Ατομικές: Οι γυναίκες που δεν λαμβάνουν την απαραίτητη φροντίδα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην καθημερινή τους ζωή, στην εργασία και στις προσωπικές τους σχέσεις, επηρεάζοντας συνολικά την ποιότητα ζωής τους.
Τι πρέπει να γίνει για να γεφυρωθεί το χάσμα;
Για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το χάσμα στην υγεία των γυναικών απαιτείται μια συλλογική και πολυδιάστατη προσέγγιση:
- Επενδύσεις σε έρευνα και πρόληψη: Αύξηση των πόρων για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία γυναικείων παθήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση σε παθήσεις όπως η ενδομητρίωση, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, οι αυτοάνοσες διαταραχές και οι παθήσεις ψυχικής υγείας.
- Ενσωμάτωση των γυναικών στις κλινικές μελέτες: Διασφάλιση ότι οι μελλοντικές ιατρικές έρευνες περιλαμβάνουν επαρκή δείγματα γυναικών, ώστε οι θεραπείες να είναι πιο στοχευμένες και αποτελεσματικές για το γυναικείο φύλο.
- Ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση: Καμπάνιες ενημέρωσης και εκπαίδευσης για το κοινό και τους επαγγελματίες υγείας, ώστε να αναγνωρίζονται έγκαιρα τα συμπτώματα και να αντιμετωπίζονται οι συγκεκριμένες ανάγκες των γυναικών.
- Συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και οργανισμών υγείας: Δημιουργία ολιστικών πολιτικών που προάγουν την ισότητα στην υγεία, όπως προγράμματα ευεξίας και υποστήριξης για τις εργαζόμενες γυναίκες.
Η Μαρία Μπελιβάνη είναι ιατρός-βελονίστρια, μέλος της Βρετανικής Εταιρείας Ιατρών Βελονιστών (BMAS), επιστημονικός συνεργάτης στην Α’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΧΕΠΑ)