Το εσωτερικό ρολόι των ατόμων που ξενυχτούν λειτουργεί με πιο αργό ρυθμό από εκείνο των ατόμων που κοιμούνται νωρίς | Shutterstock
Θέματα

Πρωϊνός τύπος ή ξενύχτης; Το αποφασίζουν 351 γονίδια

Μεγάλη γενετική μελέτη εντόπισε τις διαφορές που υπάρχουν στον οργανισμό όσων πέφτουν νωρίς για ύπνο και όσων δεν μπορούν να κλείσουν εύκολα μάτι το βράδυ. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν τους κινδύνους που κρύβει για την υγεία το… ξενύχτι
Protagon Team

Είστε από εκείνους που θέλουν να ξυπνούν νωρίς το πρωί και άρα κοιμούνται και σχετικά νωρίς το βράδυ ή από εκείνους που τους αρέσει να μένουν ξάγρυπνοι την νύχτα; Διεθνής ομάδα ερευνητών δημοσίευσε στην επιθεώρηση «Nature» μια γενετική μελέτη η οποία δείχνει ότι στις συνήθειες του ύπνου ενός ατόμου σημαντικό ρόλο παίζουν τα γονίδια του.

Οπως αναφέρει σε δημοσίευμα της η ιστοσελίδα The Conversation οι ερευνητές μελέτησαν δεδομένα επτακοσίων χιλιάδων ατόμων και προχώρησαν σε ανάλυση των γονιδίων τους για να διαπιστώσουν ποιοι από αυτούς προτιμούν να κοιμούνται νωρίς και ποιοι αργά και σε τι βαθμό οι συνήθειες του ύπνου επηρεάζουν την φυσική και πνευματική τους κατάσταση.

Οι ειδικοί έχουν δώσει την ονομασία «χρονότυπος» στο σύνολο των συνηθειών και γενικότερα του τρόπου με τον οποίο κάποιος κοιμάται. Ο χρονότυπος του ανθρώπου επηρεάζεται εν μέρει από το περιβάλλον του. O τόπος (πόλη ή όχι), το υψόμετρο, οι καιρικές συνθήκες, η εποχή κλπ παίζουν ρόλο στο πότε θα πέσει κάποιος για ύπνο.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι άντρες έχουν μεγαλύτερη τάση από τις γυναίκες στο να πέφτουν αργά για ύπνο αλλά όσο περνούν τα χρόνια όλοι οι άνθρωποι γενικότερα θέλουν να κοιμούνται νωρίς. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι οι συνήθειες του ύπνου σε ποσοστό 25%-50% είναι προκαθορισμένες στον άνθρωπο από την στιγμή που γεννιέται. Η επιστημονική κοινότητα κατάφερε τα τελευταία χρόνια να εντοπίσει 24 γενετικούς παράγοντες που εμπλέκονται στην διαδικασία του ύπνου. Ηταν όμως μικρός αριθμός γεγονός που δεν επέτρεπε την μελέτη τους για τυχόν αλληλεπιδράσεις που μπορεί να έχουν στον ανθρώπινο οργανισμό.

Οι ανακαλύψεις

Οι ερευνητές της νέας μελέτης εντόπισαν 351 γονιδιακούς παράγοντες και εξήγαγαν πολλά ενδιαφέροντα συμπεράσματα για την επίδραση που έχουν αυτοί οι παράγοντες στον οργανισμό μας.

Το λεγόμενο εσωτερικό ρολόι του ανθρώπου δεν κρατά απλά τον χρόνο αλλά λειτουργεί και ως ένα είδος γραμματέα. Ειδοποιεί τον οργανισμό για το πότε πρέπει να είναι ενεργός, πότε να πεινάσει και πότε να απελευθερώσει σημαντικές για την λειτουργία του ορμόνες. Το εσωτερικό ρολόι λέει στον οργανισμό πότε πρέπει να νιώσει κούραση και άρα πότε πρέπει κάποιος να κοιμηθεί.

Ορισμένα γονίδια που εντόπισαν οι ερευνητές εμπλέκονται στο μηχανισμό ομαλής λειτουργίας του εσωτερικού ρολογιού του ανθρώπου. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένες τουλάχιστον διαφορές που έχουν όσοι κοιμούνται νωρίς με όσους ξενυχτούν έχουν να κάνουν με διαφορές που υπάρχουν στην λειτουργία των εσωτερικών τους ρολογιών. Οι ερευνητές από τα πρώτα στοιχεία που προέκυψαν από την μελέτη εκτίμησαν ότι το εσωτερικό ρολόι εκείνων που κοιμούνται αργά «τρέχει» με πιο αργό ρυθμό από εκείνο των ανθρώπων που κοιμούνται νωρίς.

Γενικότερα το να έρχεται κάποιος αντιμέτωπος με το εσωτερικό του ρολόι πιστεύεται ότι αδυνατίζει τις άμυνες του οργανισμού του και τον κάνει ευάλωτο σε ασθένειες

Ανάμεσα στα γονίδια που εντόπισαν οι ερευνητές ήταν και ορισμένα που παίζουν ρόλο στο πώς το ανθρώπινο μάτι μετατρέπει το φως σε σήματα επικοινωνίας με τον εγκέφαλο. Τα πειράματα που διεξήγαγαν οι ερευνητές για να διαπιστώσουν την επίδραση του τεχνητού φωτός στον άνθρωπο επιβεβαίωσαν την αρχική τους εκτίμηση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι πράγματι το εσωτερικό ρολόι των ατόμων που ξενυχτούν λειτουργεί με πιο αργό ρυθμό από εκείνο των ατόμων που κοιμούνται νωρίς.

Διαπιστώθηκε επίσης ότι ορισμένα από τα γονίδια που παίζουν ρόλο στον ύπνο εμπλέκονται και σε άλλους σημαντικούς για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού μηχανισμούς όπως τα επίπεδα της ινσουλίνης, η όρεξη και ο ρυθμός με τον οποίο το ήπαρ διασπά την νικοτίνη η οποία έχει διαπιστωθεί ότι αποτελεί παράγοντα που κρατάει σε εγρήγορση τον οργανισμό.

Οι ερευνητές αναφέρουν επίσης ότι όσοι κοιμούνται πολύ αργά έχουν αυξημένες πιθανότητες σε σχέση με όσους κοιμούνται νωρίς να εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης αλλά και σχιζοφρένεια. Γενικότερα το να έρχεται κάποιος αντιμέτωπος με το εσωτερικό του ρολόι πιστεύεται ότι αδυνατίζει τις άμυνες του οργανισμού του και τον κάνει ευάλωτο σε ασθένειες αλλά χρειάζονται νέες έρευνες για να εντοπιστούν οι αιτίες και οι μηχανισμοί αυτής της κατάστασης.

Υπάρχουν όμως και κάποιες καλές ειδήσεις που προκύπτουν από την νέα μελέτη για τους… ξενύχτηδες. Προηγούμενες έρευνες ανέφεραν ότι όσοι κοιμούνται αργά έχουν αυξημένες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν προβλήματα παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2. Η νέα έρευνα δεν εντόπισε ευρήματα που να επιβεβαιώνουν την ύπαρξη αυτών των κινδύνων για όσους κοιμούνται αργά.