Αποκαλύψεων συνέχεια για το «σκάνδαλο του Βρετανικού Μουσείου»: Ασημένια περιδέραια, αρχαία νομίσματα και περισσότερα από 500 κεραμικά θραύσματα είναι μεταξύ των θησαυρών που λείπουν από τις αποθήκες του, όπως αναφέρουν οι Times του Λονδίνου.
Ανάμεσα σε άλλα τεχνουργήματα που χάθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια περιλαμβάνονται ξύλινα εργαλεία σε σχήμα πουλιών και βατράχων για τη συγκομιδή του οπίου από τις παπαρούνες, καθώς και μενταγιόν με πράσινα και μπλε φύλλα και χάντρες.
Η αποκάλυψη έρχεται καθώς το μουσείο αντιμετωπίζει ένα από τα χειρότερα σκάνδαλα στην ιστορία του, με τη φερόμενη κλοπή και καταστροφή χιλιάδων πολύτιμων αντικειμένων. Πηγές των Times έχουν αποκαλύψει ότι ένας ύποπτος λεηλατούσε επί τουλάχιστον 20 χρόνια τα θησαυροφυλάκια, εκμεταλλευόμενος την αδυναμία της διεύθυνσης να καταγράψει τα αντικείμενα που είχε στην κατοχή του το μουσείο.
Σύμφωνα με αστυνομική πηγή, πολλά από τα αντικείμενα δεν ήταν δημόσια εκτεθειμένα· βρίσκονταν στις υπόγειες αποθήκες, όπου «τα μελετούσαν ατελείωτα». Ωστόσο, ειπώθηκε ότι η «έλλειψη σωστής καταλογογράφησης επέτρεψε» την αφαίρεσή τους, ενώ υπάρχει φόβος ότι μπορεί να έχουν παραποιηθεί και πουληθεί στο διαδίκτυο έναντι κλάσματος της πραγματικής τους αξίας.
Λέγεται ότι κλεμμένα αντικείμενα πουλήθηκαν μόνο για μερικές εκατοντάδες λίρες, παρότι αξίζουν χιλιάδες. Σύμφωνα με την πηγή των Times ορισμένα κοσμήματα έλιωσαν ή αφαιρέθηκαν τα πετράδια από τις χρυσές βάσεις τους. «Υπάρχει η υποψία ότι έχουμε να κάνουμε με περίπτωση κλεπτομανούς» πρόσθεσε η πηγή.
Εκφράζονται, εξάλλου, φόβοι ότι περίπου 2.000 αντικείμενα «λείπουν, έχουν κλαπεί ή έχουν καταστραφεί» εδώ και αρκετές δεκαετίες από το μουσείο, το οποίο ειδοποιήθηκε για πρώτη φορά πριν από αρκετά χρόνια για αντικείμενα που φαινόταν ότι είχαν κλαπεί και πωληθεί διαδικτυακώς. Την περασμένη εβδομάδα, δε, το Βρετανικό Μουσείο ανακοίνωσε ότι απέλυσε έναν υπάλληλο και ξεκίνησε έρευνα.
Τώρα, τα αρχεία που αποκτήθηκαν από τους Times μέσω του νόμου περί ελευθερίας της πληροφόρησης δείχνουν ότι εκατοντάδες άλλα αντικείμενα έχουν καταγραφεί ως χαμένα την τελευταία δεκαετία.
Μεταξύ αυτών είναι ένα ελληνικό ασημένιο νόμισμα που αποκτήθηκε το 1948, ένα ρωμαϊκό νόμισμα του 4ου αιώνα και ένα γερμανικό· όλα τους εξαφανίστηκαν το πρώτο τετράμηνο του 2014. Ακόμη, ένα δαχτυλίδι των αρχών του 20ού αιώνα, που αποκτήθηκε το 2001, χάθηκε το 2017.
Ενα άλλο τεχνούργημα –που επιβεβαιώθηκε ότι αγνοείται–, μια αλυσίδα από «ασημένιο σύρμα με στρογγυλή διατομή», ταιριάζει πολύ με την περιγραφή ενός κομματιού από θησαυρό της Εποχής του Σιδήρου, που ήταν θαμμένος περίπου από το 100 π.Χ., ανακαλύφθηκε το 1915 και αγοράστηκε από το Μουσείο το 1932. Εμπειρογνώμονες είπαν ότι θα έπιανε αρκετές χιλιάδες λίρες σε δημοπρασία.
Ενα θραύσμα ημισελήνου από σχιστόλιθο που αποκτήθηκε το 1963, μια γυάλινη χάντρα που αποκτήθηκε το 1832, μια κεραμική λάμπα και ένα γυάλινο βαρίδι (σταθμά) για τη μέτρηση του βάρους νομισμάτων εξαφανίστηκαν επίσης από τις συλλογές.
Τα αρχεία δείχνουν ότι αγνοούνται επίσης συνολικά 540 κεραμικά κομμάτια, γνωστά ως όστρακα, που βρέθηκαν σε αρχαιολογικούς χώρους. Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι Times, ο αριθμός των χαμένων αντικειμένων είναι πιθανώς πολύ μεγαλύτερος, καθώς το μουσείο παρείχε δεδομένα μόνο από το 2013.
Τα εξαφανισμένα και πιθανώς κλεμμένα αντικείμενα που εντοπίστηκαν μέσω της νομοθεσίας περί ελευθερίας της πληροφόρησης δεν υπόκεινται επί του παρόντος σε έρευνα.
Το Βρετανικό Μουσείο δήλωσε: «Λαμβάνουμε απίστευτα σοβαρά το ζήτημα τυχόν αντικειμένων που λείπουν. Οι ζημίες καταγράφονται και αναφέρονται στους επιτρόπους σε ετήσια βάση».
Ο Μάρτιν Χένιγκ, καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είπε στους Times ότι είναι «πολύ πιθανό» τυχόν αντικείμενα που λείπουν και τα οποία περιέχουν πολύτιμα μέταλλα να έχουν κλαπεί και όχι να έχουν τοποθετηθεί κάπου άστοχα, και πρόσθεσε: «Αν λείπουν ακόμη περισσότερα [από όσα γνωρίζουμε], αυτό θα δείξει ότι το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο. Αντικείμενα δεν θα έπρεπε να εξαφανίζονται από το μουσείο. Πρέπει να γίνεται σωστός έλεγχος». Ο βρετανός καθηγητής περιέγραψε τις αναφερθείσες κλοπές ως «πολύ ανησυχητικές και συνταρακτικές», προσθέτοντας: «Με κάνει να νιώθω σωματικά άρρωστος».
Ακόμη, ο Μάικλ ΜακΝόναλντ, ειδικός σε θέματα αργύρου στην διαδικτυακή εταιρεία αξιολόγησης Antique Vault, δήλωσε στους Times: «Πρόκειται για μοναδικά, εξαιρετικά, σπάνια αντικείμενα και η απουσία τους δεν είναι μόνο απώλεια για το μουσείο, αλλά κρίσιμη απώλεια για τον ακαδημαϊκό κόσμο, για τις σπουδές και γενικά για τους θαυμαστές τους».
«Δεν αποτελούν τα λαμπερά αστέρια των εκθέσεων, και με καθαρά εμπορικούς όρους πολλές αντίκες δεν έχουν τεράστια αξία, έχουν όμως τεράστιο ενδιαφέρον και πολιτιστική σημασία. Αν έναντι λίγων λιρών τα έχουν λιώσει ή τα έχουν κλέψει και δεν επανεμφανιστούν, χάσαμε κάτι εξαιρετικά πολύτιμο» δήλωσε ο βρετανός εμπειρογνώμονας.
Το Βρετανικό Μουσείο έχει παραδεχτεί ότι πολλά αντικείμενα των συλλογών του δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογό του. Παρά τις αναφερόμενες απώλειες, τα τέσσερα από τα τελευταία δέκα χρόνια κανένα αντικείμενο δεν καταγράφηκε ως αγνοούμενο.
Ολόκληρη η συλλογή του περιέχει τουλάχιστον οκτώ εκατομμύρια αντικείμενα, με τεσσεράμισι εκατομμύρια από αυτά να αναφέρονται στην ιστοσελίδα του μουσείου και 80.000 αντικείμενα να εκτίθενται στο κοινό.
Την περασμένη εβδομάδα οι Times αποκάλυψαν ότι ο υπάλληλος του μουσείου που απολύθηκε είναι ο 56χρονος Πίτερ Χιγκς, επιμελητής των ελληνικών συλλογών, των ελληνικών γλυπτών και της Ελληνιστικής περιόδου. Ο ίδιος, ωστόσο, αρνήθηκε ότι διέπραξε αδίκημα.
Ενας πρώην επίτροπος του μουσείου σημειώσε πως είναι ανήκουστο για επιμελητές, οι οποίοι θεωρούν τους εαυτούς τους θεματοφύλακες των αντικειμένων που φροντίζουν, να κλέβουν ή να αλλοιώνουν αντικείμενα, προσθέτοντας ότι η υπόθεση είναι «απολύτως αινιγματική».
Είπε, ακόμη, ότι η κλεπτομανία θα μπορούσε να είχε παίξει ρόλο στην κλοπή. Τη βλέπει ως μια «ρεαλιστική πιθανότητα», πρόσθεσε, μην μπορώντας να δώσει «καμία άλλη εξήγηση»…
Αναλυτικά τα αντικείμενα που λείπουν
- Μικροσκοπικό αρχαιοελληνικό ασημένιο νόμισμα, που αποκτήθηκε το 1948
- Ρωμαϊκό νόμισμα του 4ου αιώνα μ.Χ., που αποκτήθηκε το 1994
- Δαχτυλίδι των αρχών του 20ου αιώνα, που αποκτήθηκε το 2001
- Ομάδα 42 τεμαχίων από διαφορετικά χειροποίητα αγγεία, που αποκτήθηκαν το 2001
- Όστρακο χείλους, στρογγυλεμένο σε σχήμα, που ανήκει σε χειροποίητο αγγειοπλαστικό μπολ, αποκτήθηκε το 2001
- Ομάδες 439, 42, 40 και 17 τεμαχίων από διαφορετικά χειροποίητα αγγεία, που αποκτήθηκαν το 2001
- Σκαλιστοί ξύλινα εργαλεία οπίου σε σχήμα βατράχου, πουλιού και δύο με αφηρημένο σχήμα, που αποκτήθηκαν το 2009
- Θραύσμα ημισελήνου από σχιστόλιθο, αποκτήθηκε το 1963
- Ασημένια αλυσίδα που αποτελείται από τρεις κρίκους από λεπτό ασημένιο σύρμα με στρογγυλή διατομή, που αποκτήθηκε το 1932
- Κρεμαστό παντατίφ με σύνθεση εφυαλωμένου πράσινου φύλλου
- Κολιέ, με μπλε γυάλινες χάντρες
- Σύνθεση με εφυαλωμένες χάντρες, αποκτήθηκε το 1834
- Γυάλινο βαρίδι (σταθμά) για μέτρηση βάρους κερμάτων, που αποκτήθηκε πριν από το 1868
- Κεραμικό φωτιστικό, που αποκτήθηκε το 1872