Το ερώτημα είναι ελαφρώς μακάβριο: Ποια μουσική θα θέλατε να ακούτε τις τελευταίες στιγμές της ζωής σας; Οι Times του Λονδίνου γράφουν ότι η μουσική μπορεί να βοηθήσει τους ετοιμοθάνατους να κατανοήσουν την ύστατη ώρα τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Τώρα, το playlist του καθενός είναι πολυπαραγοντικό ζήτημα.
Η φιλανθρωπική οργάνωση «Μαρί Κιουρί», που φιλοξενεί στους ξενώνες της ασθενείς τελικού σταδίου, διεξήγαγε έρευνα σε 1.000 πενθούντες συγγενείς σχετικά με τα τραγούδια που επέλεξαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, στο τέλος της ζωής τους. Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται κλασικές συνθέσεις, όπως το «My Way» του Φρανκ Σινάτρα, το «I Will Always Love You» της Γουίτνεϊ Χιούστον και το «Hey Jude» των Beatles.
Πέρα από τις δυναμικές μπαλάντες, ο κατάλογος των πιο δημοφιλών «τελευταίων τραγουδιών» περιλαμβάνει και πιο εύθυμες ποπ συνθέσεις, όπως οι επιτυχίες «Girls Just Want to Have Fun» της Σίντι Λόπερ από τη δεκαετία του 1980, και «Simply The Best» της αείμνηστης Τίνα Τέρνερ, από τη δεκαετία του 1990.
Η οργάνωση ισχυρίζεται ότι η μουσική θα μπορούσε να παίξει «ζωτικό ρόλο στη φροντίδα για πολλούς ασθενείς που πλησιάζουν στο τέλος», με το 84% των ενηλίκων ερωτηθέντων να συμφωνούν ότι η μουσική χαλάρωσε και ηρέμησε τα αγαπημένα τους πρόσωπα πριν πεθάνουν, και το 60% να πιστεύουν ότι βοήθησε στην ανακούφιση του άγχους και της δυστυχίας τους.
Αλλα οφέλη που αναφέρθηκαν από περισσότερους από τους μισούς ερωτηθέντες περιλαμβάνουν τη δημιουργία μιας κοινής εμπειρίας που τους έφερε πιο κοντά με τους αείμνηστους συγγενείς τους, και την καλλιέργεια μιας αίσθησης κανονικότητας. Σχεδόν το ένα τρίτο των πενθούντων συγγενών ανέφεραν ότι η μουσική είχε βοηθήσει ώστε να αποσπαστεί η προσοχή του εκάστοτε ετοιμοθάνατου από τα σωματικά συμπτώματα της ασθένειάς του.
Η δρ Τρέισι Μακόνελ, εμπειρογνώμων μουσικοθεραπεύτρια στο Queen’s University του Μπέλφαστ, ισχυρίζεται ότι «ο πόνος και ο φόβος του θανάτου μπορεί να οδηγήσουν σε αισθήματα αδυναμίας και απομόνωσης, ακόμη και με τη στενή οικογένεια και τους φίλους των ασθενών παρόντες». Η μουσική βοηθά τους ανθρώπους να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να νιώσουν καλύτερα, ανεξάρτητα από την υγεία ή τη συναισθηματική τους κατάσταση.
«Η μουσική μάς συνδέει με τον πυρήνα της ανθρωπιάς μας» εξηγεί η Μακόνελ στους Times. «Το σώμα μας λειτουργεί με βάση τον ρυθμό – από τον καρδιακό παλμό μέχρι τον ύπνο μας. Τα τραγούδια μπορούν να ξυπνήσουν δυνατές αναμνήσεις. Συχνά, όταν κάτι είναι αδύνατο να εκφραστεί με λόγια, η μουσική βοηθάει τους ανθρώπους να εκφράσουν τα συναισθήματά τους».
Η φιλανθρωπική οργάνωση κυκλοφόρησε μια λίστα αναπαραγωγής για πλατφόρμες ροής, την οποία αποκαλεί «Μουσική για το Τέλος», και περιλαμβάνει τα 29 πιο δημοφιλή τραγούδια που επιλέγουν οι ετοιμοθάνατοι. Στη λίστα υπάρχουν τραγούδια του Ντέιβιντ Μπόουι, της αγγλίδας «τραγουδίστριας της νίκης» Βέρα Λιν και του σερ Ελτον Τζον.
Μια άλλη έρευνα, βασισμένη σε δημοσκόπηση 10.500 βρετανών ενηλίκων, διαπιστώνει ότι περισσότεροι από οκτώ στους δέκα πιστεύουν πως η ποιότητα ζωής είναι πιο σημαντική από τη διάρκεια ζωής, όταν είναι σοβαρά άρρωστοι. Η δημόσια στάση του κοινού απέναντι στον θάνατο, στην αναμονή του θανάτου και στο πένθος, καταδεικνύει ότι περισσότεροι από τους μισούς θα προτιμούσαν να πεθάνουν στο σπίτι τους.
Η οργάνωση «Μαρί Κιουρί» αναφέρει ότι οι ελπίδες των ανθρώπων συχνά διαφέρουν από τη «σκληρή πραγματικότητα», επικαλούμενη έρευνα που δημοσίευσε τον περασμένο μήνα, όπου διαπιστώνεται ότι το ένα τρίτο των ετοιμοθάνατων στην Αγγλία και στην Ουαλία επηρεάστηκαν σοβαρά ή συντριπτικά από τον πόνο την τελευταία εβδομάδα της ζωής τους.
Η ποιότητα της ζωής είναι ό,τι πιο σημαντικό τις τελευταίες ημέρες της ζωής ενός ασθενούς. Τα τρία σημαντικότερα θέματα που απασχολούν τους ετοιμοθάνατους είναι η απαλλαγή από τον πόνο, η διατήρηση της αξιοπρέπειας και του αυτοσεβασμού, και η παρουσία αγαπημένων προσώπων στο προσκεφάλι του. «Αυτό που είναι ανησυχητικό είναι πόσο συχνά αυτές οι βασικές ανάγκες δεν ικανοποιούνται» καταλήγει η έκθεση της φιλανθρωπικής οργάνωσης.
Ακολουθεί το Top-10 των τραγουδιών που προτιμούν οι περισσότεροι ετοιμοθάνατοι, σύμφωνα με τις μαρτυρίες στενών συγγενών τους.
Φρανκ Σινάτρα – «My Way»
Γουίτνεϊ Χιούστον – «I Will Always Love You» (από την ταινία «Ο Σωματοφύλακας»)
Τίνα Τέρνερ – «Simply The Best»
Τζούντι Γκάρλαντ – «Over the Rainbow» (από την ταινία «Ο Μάγος του Οζ»)
Σίντι Λόπερ – «Girls Just Want to Have Fun»
Ρόμπι Γουίλιαμς – «Angels»
Λούις Αρμστονγκ – «What a Wonderful World»
Κριστίνα Αγκιλέρα – «Beautiful»
The Beatles – «Hey Jude»
Queen – «These Are the Days of Our Lives»