Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα παιδιά από την επικοινωνία με αγνώστους μέσω διαδικτύου είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που δεν έχει αντιμετωπιστεί επαρκώς. Τώρα η Βρετανία ανοίγει τον δρόμο στη ρυθμιστική αντιμετώπιση ενός προβλήματος που πονοκεφαλιάζει εκατομμύρια γονείς.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Telegraph, η βρετανική ρυθμιστική αρχή για τις τηλεπικοινωνίες, Ofcom, θα απαγορεύει σε αγνώστους να στέλνουν μηνύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε ανηλίκους, στο πλαίσιο των σχεδίων της για την προστασία των νεαρών ατόμων στο διαδίκτυο. Η πρωτοβουλία της βρετανικής αρχής θα μπορούσε να λειτουργήσει ως οδηγός και για τη χώρα μας, όπου τα φαινόμενα διαδικτυακής εκμετάλλευσης ανηλίκων γνωρίζουν έξαρση.
Η Μέλανι Ντος, διευθύνουσα σύμβουλος της αρχής, λέει ότι οι έφηβοι δέχονται συστηματικά ανεπιθύμητες προσεγγίσεις από αγνώστους, κινδυνεύοντας έτσι να πέσουν θύματα «σεξουαλικών αρπακτικών». Εξηγεί ότι στον έξω κόσμο τέτοιου είδους προσεγγίσεις προκαλούν ανησυχία, αλλά ειδικά στο διαδίκτυο έχουν γίνει σχεδόν ρουτίνα. «Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί» τονίζει.
Σύμφωνα με έναν προτεινόμενο νέο κώδικα πρακτικής που δημοσιεύθηκε από την Ofcom, οι εταιρείες τεχνολογίας όπως το Facebook, το Instagram και το Snapchat θα υποχρεούνται να αποκλείουν σε οποιονδήποτε χρήστη βρίσκεται εκτός της λίστας επαφών ενός παιδιού να του στέλνει απευθείας μηνύματα.
Οφείλουν επίσης να διασφαλίσουν ότι τα παιδιά δεν θα λαμβάνουν μηνύματα για «προτεινόμενους» φίλους από τις εφαρμογές, δεν θα εμφανίζονται σε λίστες προτεινόμενων φίλων άλλων χρηστών, και ότι οι λίστες επαφών και τα δίκτυα φίλων τους δεν θα είναι ορατά σε άλλους. Αυτά τα μέτρα αναμένεται να αποτελέσουν την προεπιλεγμένη λειτουργία σε οποιεσδήποτε ρυθμίσεις κοινωνικών μέσων για παιδιά.
Οι εταιρείες τεχνολογίας που θα αποτυγχάνουν να επιβάλουν τα μέτρα στους ιστοτόπους τους ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πρόστιμα ύψους έως και 10% του παγκόσμιου τζίρου τους – που ισοδυναμούν με 95 δισ. λίρες (σχεδόν 109 δισ. ευρώ) για τη Meta, ιδιοκτήτρια των Facebook, Instagram και WhatsApp. Τα αφεντικά εταιρειών που παραβιάζουν τους κανόνες παρατεταμένα θα αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης έως και δύο ετών.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, αγόρια και κορίτσια με μέσο όρο ηλικίας τα 13 χρόνια δέχονται καθημερινώς τουλάχιστον δύο μηνύματα από «σεξουαλικά αρπακτικά» και εύπορους ηλικιωμένους που αναζητούν σεξουαλικές επαφές. Ερευνα που δημοσιεύθηκε από την Ofcom διαπίστωσε ότι το 60% των παιδιών που συμμετείχαν, είχαν έρθει σε επαφή μέσω διαδικτύου με τρόπο που τα έκανε να αισθάνονται άβολα, ενώ το 30% είχε λάβει ανεπιθύμητα αιτήματα φιλίας ή παρακολούθησης.
Ενας στους έξι βρετανούς μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (16%), είτε είχε στείλει γυμνές ή ημίγυμνες φωτογραφίες είτε του είχε ζητηθεί να μοιραστεί τέτοιες φωτογραφίες, σύμφωνα με την έρευνα που διεξήγαγε η Ofcom σε 2.031 παιδιά ηλικίας 11 έως 18 ετών από τη Βρετανία.
Το προσχέδιο κωδίκων πρακτικής που δημοσιεύθηκε ορίζει μέτρα που πρέπει να λάβουν οι εταιρείες τεχνολογίας για να εκπληρώσουν τις νομικές τους υποχρεώσεις, βάσει του νόμου για την ασφάλεια στο διαδίκτυο και την προστασία των χρηστών –συμπεριλαμβανομένων των παιδιών– από παράνομο περιεχόμενο, σεξουαλική κακοποίηση, μέχρι απάτη και τρομοκρατία.
Κάθε σχέδιο κωδίκων πρακτικής θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, προτού ζητηθεί η τελική έγκριση από τη Βουλή των Κοινοτήτων. Η Ofcom ελπίζει να αρχίσει να εφαρμόζει τους πρώτους κώδικες μέχρι το τέλος του 2024. Οι ρυθμίσεις έρχονται δύο εβδομάδες αφότου ελήφθη η βασιλική συναίνεση, επισημοποιώντας τον ρόλο της Ofcom ως ρυθμιστικής αρχής υπεύθυνης για την επιβολή του νομικού της καθήκοντος περίθαλψης.
Οι ρυθμίσεις αναφέρουν επίσης ότι οι μεγαλύτεροι ιστότοποι θα πρέπει να χρησιμοποιούν τεχνολογία αντιστοίχισης κατακερματισμού για τον εντοπισμό παράνομων εικόνων σεξουαλικής κακοποίησης, και να χρησιμοποιούν αυτοματοποιημένα εργαλεία για τον εντοπισμό ιστοτόπων που πιστοποιημένα φιλοξενούν υλικό σεξουαλικής κακοποίησης.
Η Ofcom προτίθεται να δημοσιεύσει περαιτέρω κωδικούς τους επόμενους μήνες σε άλλους τομείς της διαδικτυακής ασφάλειας, όπως καθοδήγηση προς ιστοτόπους πορνογραφικού περιεχομένου για το πώς να κρατούν μακριά τα παιδιά, και προστασία των παιδιών από επιβλαβές περιεχόμενο για θέματα όπως η αυτοκτονία ή ο αυτοτραυματισμός.