Το Φεστιβάλ Υπερπόντιας Γαστρονομίας SAGASDOM (Salon de la Gastronomie des Outre-Mer à Paris), που έγινε το περασμένο Σαββατοκύριακο στο Παρίσι, με τη συμμετοχή σεφ και καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο έμοιαζε με εκθαμβωτική επίδειξη διαφορετικότητας και εξωτισμού. Αλλά δεν ήταν κάτι τέτοιο.
(Δείτε το βίντεο στο τέλος του κειμένου)
Προσφέρθηκαν κροκέτες μπακαλιάρου από την Καραϊβική, γαριδοκεφτέδες από τη Νότια Αμερική, πάπια με σάλτσα βανίλιας από τον Ινδικό Ωκεανό και ψάρι μαριναρισμένο σε γάλα καρύδας από τον Ειρηνικό, ενώ εκπρόσωποι των Μαορί παρουσίασαν τον τελετουργικό χορό Χάκα, και άλλες ομάδες χόρεψαν με τραγούδια των Δυτικών Ινδιών που έπαιξε η ποπ μπάντα «La Compagnie Créole».
Ηταν μια εκδήλωση στην οποία συγκεντρώθηκαν άνθρωποι που ζουν σε κομμάτια της Γαλλίας διάστικτα σε όλο τον πλανήτη, χιλιάδες μίλια μακριά από το Παρίσι, μια γιορτή της γαλλικής ενότητας και της μεγαλοπρέπειας του έθνους, της παγκόσμιας φιλοδοξίας και της αυτοκρατορίας του, πάνω από την οποία ο ήλιος δεν έχει δύσει ποτέ.
Φυσικά, κανείς δεν την αποκαλεί αυτοκρατορία, τουλάχιστον όχι επίσημα. Τα 12 νησιά και περιφέρειες, που επέλεξαν να παραμείνουν γαλλικά, όταν άλλες αποικίες και προτεκτοράτα προτίμησαν την ανεξαρτησία τους ανάμεσα στις δεκαετίες 1950 και 1970, θεωρούνται υπερπόντια εδάφη της Γαλλικής Δημοκρατίας: Γουαδελούπη, Μαρτινίκα, Σεν Μαρτέν και Σεν Μπαρτελεμί στην Καραϊβική, Μαγιότ και Ρεϊνιόν στον Ινδικό Ωκεανό, Γαλλική Πολυνησία, τα νησιά Γουαλίς-ε-Φουτουνά και Νέα Καληδονία στον Ειρηνικό, Γαλλική Γουιάνα στη Νότια Αμερική, Σεν Πιερ-ε-Μικελόν στον Ατλαντικό και Τερ Οστράλ ε Ανταρκτίκ Φρανσέζ στην Ανταρκτική.
Και οι 2,6 εκατ. κάτοικοί τους, γνωστοί ως υπερπόντιοι (outremarins), έχουν μια ξεχωριστή θέση στο όραμα της Γαλλίας για τον εαυτό της, γράφουν οι βρετανικοί The Times.
«Δείχνουν ότι η Γαλλία δεν είναι απλώς ένα εξάγωνο στην Ευρώπη, αλλά μια χώρα που έχει σύνορα με τη Βραζιλία στη Νότια Αμερική και θαλασσινούς γείτονές της τον Καναδά, τη Μαδαγασκάρη, τη Νότια Αφρική, την Αυστραλία και το Μεξικό», δήλωσε ο Φρανσουά Γκαρντ, πρώην ανώτερος δημόσιος υπάλληλος που πέρασε μεγάλο μέρος της σταδιοδρομίας του σε υπερπόντια εδάφη.
Ο κ. Γκαρντ τόνισε ακόμη ότι «είναι μέρος της δύναμης της Γαλλίας, μαζί με τα πυρηνικά όπλα και μια θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Δείχνουν ότι δεν είμαστε απλά μια μεγαλύτερη έκδοση του Βελγίου».
Χάρη στα υπερπόντια εδάφη της, εξάλλου, η Γαλλία είναι το δεύτερο μεγαλύτερο θαλασσινό κράτος τουλάχιστον όσον αφορά τα ύδατα που ελέγχει. Μόνο οι ΗΠΑ έχουν μεγαλύτερη αποκλειστική οικονομική ζώνη. Ο Φρανσουά Γκαρντ επεσήμανε ακόμη ότι οι υπερπόντιοι πληθυσμοί, εκτός από οικονομικά οφέλη, πρόσφεραν επίσης στο Παρίσι ιδεολογικά και πολιτιστικά οφέλη: «Αποδεικνύουν ότι η Γαλλία είναι κάτι περισσότερο από ένα λευκό έθνος με μερικούς μετανάστες».
Στα υπερπόντια εδάφη της Γαλλίας υπάρχουν λίγες φωνές για ανεξαρτησία και ελάχιστες ενδείξεις ότι επιθυμούν να σπάσουν τους δεσμούς τους με την ηπειρωτική χώρα.
Ο 63χρονος Μικαέλε Τουί, συνταξιούχος ανθρωπολόγος, από το νησί Γουαλίς στον Ειρηνικό, ταξίδεψε 9.941 μίλια (περίπου 16.000 χλμ.) για να πάρει μέρος στο τριήμερο φεστιβάλ. Δήλωσε ότι η Γαλλία έχει προσφέρει στο νησί του δωρεάν παιδεία και υγειονομική περίθαλψη, παροχές κοινωνικής πρόνοιας και θέσεις εργασίας στο Δημόσιο. Επεσήμανε ότι το 99,99% των νησιωτών είχε απορρίψει την ανεξαρτησία του σε δημοψήφισμα του 1959 και ότι η συντριπτική πλειοψηφία των 12.197 κατοίκων πιθανότατα θα το έκανε και πάλι σήμερα εάν διεξαγόταν ψηφοφορία.
Ο κ. Τουί ήταν μέλος της αντιπροσωπείας Γουαλίς-ε-Φουτουνά, η οποία παρουσίασε έναν χορό Χάκα στο εκθεσιακό κέντρο, ενώ επίσης έλαβε μέρος σε μια επίδειξη της κουζίνας ουμού του Ειρηνικού, με νοστιμιές τυλιγμένες σε φύλλα μπανάνας που μαγειρεύονται σε μια τρύπα το έδαφος καλυμμένη με πέτρες.
Στο μεταξύ, βρήκε χρόνο να διακηρύξει επίσης την αιώνια πίστη του στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία μεταξύ των ετών 2014 και 2020, χορήγησε στα υπερπόντια εδάφη της Γαλλίας κεφάλαια ύψους 5,5 δισ. ευρώ: «Είμαστε μέρος της Γαλλίας, και η Γαλλία είναι φιλοευρωπαϊκή χώρα, ως εκ τούτου είμαστε φιλοευρωπαίοι», δήλωσε με τόσο μεγάλη σιγουριά, που δεν σηκώνει αντιρρήσεις.
Sagasdom C’est quoi ? from fraktal on Vimeo.