Εχει περάσει πολύς καιρός από την εποχή που το Διαδίκτυο ήταν ένα μέρος που προσέφερε μόνο χαρά και ευχαρίστηση και ένα μέρος για να μοιραζόμαστε αθώες φωτογραφίες με τα κατοικίδιά μας. Ο κυβερνοχώρος είναι πλέον ένας τόπος στον οποίο όσοι εισέρχονται είτε αναζητούν είτε προσπαθούν να πουλήσουν προσωπικά δεδομένα.
Εχει επίσης περάσει η εποχή που το Internet ήταν ο παράδεισος της ανωνυμίας και, όπως έλεγε ένα δημοφιλές σλόγκαν, «κανείς δεν γνωρίζει αν είσαι ένας σκύλος». Αυτήν τη στιγμή μπορεί κάποιος βάσιμα να υποστηρίξει ότι το Διαδίκτυο είναι πλέον συνώνυμο της παρακολούθησης και καταγραφής προσωπικών δεδομένων. Οι εταιρείες όχι μόνο γνωρίζουν ότι δεν είσαι σκύλος, αλλά γνωρίζουν αν έχεις σκύλο και πιθανότατα γνωρίζουν και τι ράτσα είναι ο σκύλος σου, και από αυτή και μόνο την πληροφορία (τη ράτσα του σκύλου) μπορούν να προβλέψουν με καλές πιθανότητες τις πολιτικές σου πεποιθήσεις.
Ενα βίντεο για την ασφάλεια στο Διαδίκτυο:
Είναι γνωστό ότι πολλές εταιρείες κυριολεκτικά γιγαντώθηκαν από τη συλλογή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων κάθε είδους, των χρηστών του Internet. Αντιδράσεις υπήρχαν, αλλά δεν είχε δημιουργηθεί κάποιο μαζικό αίτημα αλλαγής αυτών των πρακτικών. Ομως το πρόσφατο σκάνδαλο που ξέσπασε μετά την αποκάλυψη ότι γινόταν συστηματική υφαρπαγή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων δεκάδων εκατομμυρίων χρηστών του Facebook φαίνεται ότι αποτελεί τον καταλύτη για την αλλαγή της στάσης της κοινής γνώμης. Οι χρήστες αναθεωρούν την online συμπεριφορά τους και παράλληλα αναθεωρούν τη στάση τους για τη χρήση που γίνεται στα προσωπικά τους δεδομένα. Η εφημερίδα Guardian παρουσιάζει μια σειρά από τρόπους για να διαχειριστεί κάποιος το λεγόμενο «ψηφιακό αποτύπωμά» του και να προστατέψει όσο μπορεί περισσότερο τα προσωπικά του δεδομένα.
1. Αποκτήστε όλες τις πληροφορίες που έχει για σας η Google
Μετά τα τελευταία γεγονότα έχουν δημοσιοποιηθεί τρόποι για να αποκτήσει κάποιος τα δεδομένα του από το Facebook. Για να κάνετε το ίδιο και στο Google, θα πρέπει να πάτε στο εργαλείο Google’s Takeout και να «κατεβάσετε» τα δεδομένα σας από τις διάφορες υπηρεσίες που χρησιμοποιείτε όπως το Gmail, τους χάρτες, το youtube (το οποίο αγόρασε η μητρική εταιρεία του Google) και, φυσικά, τη μηχανή αναζήτησης. Αφού συλλέξετε όλα τα δεδομένα σας, δείτε προσεκτικά ποια από αυτά υπάρχει δυνατότητα να τα δει και κάποιος άλλος και προχωρήστε στην διαγραφή τους αν δεν θέλετε να συμβεί κάτι τέτοιο. Στην υπηρεσία χαρτών της Google υπάρχει η ένδειξη timeline στο μενού και κάνοντας κλικ στην ένδειξη αυτή θα εμφανιστεί ένας κατάλογος στο τέλος του οποίου υπάρχει επιλογή location history για να διαχειριστείτε εσείς την υπηρεσία όπως επιθυμείτε.
2. Μην αφήσετε την τοστιέρα σας να σας προδώσει
Καθημερινά κάνουν την εμφάνισή τους ολοένα και περισσότερες συσκευές και αντικείμενα (από τηλεοράσεις μέχρι τοστιέρες και μαχαιροπίρουνα) που συνδέονται είτε με άλλες συσκευές όπως το κινητό τηλέφωνο είτε με το Internet. Εκτός του ότι οι περισσότερες από αυτές τις συσκευές είναι ακριβές, δεν διαθέτουν ισχυρά συστήματα ασφαλείας και μπορεί κάποιος όχι μόνο να υποκλέψει τα δεδομένα που καταγράφουν, αλλά να τα θέσει σε… ομηρία χρησιμοποιώντας τα για να εξαπολύουν επιθέσεις στα ηλεκτρονικά δίκτυα μεγάλων εταιρειών.
3. Απενεργοποιήστε τη λειτουργία AirDrop
Αν είστε κάτοχος ενός iPhone απενεργοποιήστε τη λειτουργία AirDrop όταν βρίσκεστε σε δημόσιο χώρο ή περιορίστε τη στις επαφές. Αυτό θα εμποδίσει σε αγνώστους (π.χ. συνεπιβάτες σε μέσα μαζικής μεταφοράς) να σας στέλνουν φωτογραφίες που δεν θα θέλατε ποτέ να δείτε.
4. Διασφαλίστε τους λογαριασμούς e-mail
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχουν ανοίξει στο παρελθόν κάποιο λογαριασμό ηλεκτρονικής αλληλογραφίας σε κάποια μεγάλη εταιρεία παροχής ιντερνετικών υπηρεσιών, όπως π.χ. η Yahoo, τον οποίο έχουν σταματήσει πολύν καιρό να χρησιμοποιούν αλλά δεν έχουν κάνει τον κόπο να διαγράψουν. Οσοι έχουν τέτοια e-mail accounts θα πρέπει να γνωρίζουν ότι μπορεί κάποιος εύκολα να αποκτήσει πρόσβαση και είναι βέβαιο ότι όλο και κάποιο σημαντικό προσωπικό δεδομένο θα αλιεύσει από αυτούς τους λογαριασμούς. Αν δεν θέλει κάποιος να διαγράψει κάποιο e-mail account που δεν χρησιμοποιεί συχνά, μπορεί τουλάχιστον να κάνει τις απαραίτητες κινήσεις προστασίας, αλλάζοντας τους κωδικούς πρόσβασης και αποσυνδέοντας από αυτόν τον λογαριασμό οποιεσδήποτε υπηρεσίες χρησιμοποιεί (π.χ. υπηρεσίες αποθήκευσης δεδομένων όπως τα ψηφιακά νέφη) για να μη διεισδύσει σε αυτές κάποιος κακόβουλος μέσω του συγκεκριμένου λογαριασμού.
Ενα βίντεο με συμβουλές προστασίας των δεδομένων μας:
5. Το 1,2,3,4 δεν είναι ασφαλής κωδικός
Πρέπει να βάζετε κωδικούς εισόδου σε διάφορες υπηρεσίες που χρησιμοποιείτε τους οποίους να μην μπορεί κανείς να μαντέψει εύκολα. Αρα το όνομά σας ή τα ονόματα συγγενικών σας προσώπων ή κατοικιδίων, ημερομηνίες γέννησης, γάμου κ.λ.π. θα πρέπει να αποφεύγονται.
6. Τσεκάρετε αν έχει υπάρξει εισβολή στο e-mail σας
Καλό θα είναι να ελέγχετε συχνά αν ο λογαριασμός της ηλεκτρονικής σας αλληλογραφίας έχει παραβιαστεί και τα δεδομένα σας είναι πιθανό να έχουν εκτεθεί σε κίνδυνο. Ο δικτυακός τόπος haveibeenpwned.com βοηθά τους χρήστες να διαπιστώσουν αν το e-mail τους έχει παραβιαστεί και να προχωρήσουν σε αλλαγές κωδικών ή σε διαγραφή του συγκεκριμένου λογαριασμού
7. Προστασία από web κάμερες
Εχει αποδειχτεί ότι οι web κάμερες στους υπολογιστές αποτελούν μια πρώτης τάξεως κερκόπορτα για να αποκτήσει κάποιος πρόσβαση όχι μόνο στα δεδομένα των υπολογιστών, αλλά να βλέπει και να ακούει τι συμβαίνει στον χώρο όπου βρίσκεται ο υπολογιστής. Πριν από λίγο καιρό έγιναν viral στο Διαδίκτυο εικόνες μεγιστάνων της ιντερνετικής βιομηχανίας, όπως ο ιδρυτής του Facebook Μαρκ Ζάκεμπεργκ, οι οποίοι έχουν τοποθετήσει αυτοκόλλητες ταινίες πάνω στις κάμερες των υπολογιστών τους για να εμποδίσουν τη θέα στους χάκερ. Εκτός από την αυτοκόλλητη ταινία καλό θα είναι επίσης όταν ενεργοποιεί (ή συνδέει) κάποιος μια web κάμερα να μην τη λειτουργεί με τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις (κωδικούς ασφαλείας, ονόματα συσκευών, κ.λπ.) αλλά να μπαίνει στο σχετικό μενού και να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές. Τα ίδια ισχύουν και για οποιαδήποτε άλλη συσκευή που έχει κάμερα, όπως οι νέας γενιάς τηλεοράσεις και οι ψηφιακοί οικιακοί βοηθοί.
8. Προσοχή στο ψηφιακό σας νέφος
Οι υπηρεσίες αποθήκευσης δεδομένων στα ψηφιακά νέφη (cloud storage services) διευκολύνουν αφάνταστα τους επαγγελματίες αλλά και ιδιώτες που θέλουν να έχουν ένα χώρο αποθήκευσης μεγάλου όγκου δεδομένων και πάσης φύσεως αρχείων στη διάθεσή τους όπου και αν βρίσκονται χωρίς να χρειάζεται να κουβαλάνε μαζί τους σκληρούς δίσκους. Ομως τα νέφη αυτά αποτελούν τα τελευταία χρόνια στόχο των χάκερ, αφού το περιεχόμενό τους μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να αποδειχθεί πραγματικός θησαυρός για αυτούς. Οι περισσότερες εταιρείες παροχής υπηρεσιών cloud storage διαθέτουν ισχυρά συστήματα προστασίας των δεδομένων αλλά, όπως έχει αποδειχθεί, οι ικανοί χάκερ καταφέρνουν να τα διαπερνούν. Ετσι ο καλύτερος τρόπος προστασίας των δεδομένων ενός νέφους είναι ο κάτοχός του να τοποθετεί σε αυτό μόνο τα αρχεία και τα δεδομένα στα οποία θέλει ή πρέπει να έχει πρόσβαση το αμέσως προσεχές διάστημα και κατόπιν να τα βγάζει από εκεί. Οσο περισσότερο υλικό έχει κάποιος μέσα σε ένα νέφος και όσο περισσότερο χρόνο το αφήνει εκεί, τόσο περισσότερο κινδυνεύει το υλικό αυτό να πέσει στα χέρια κακόβουλων ατόμων που είτε θα ζητήσουν ανταλλάγματα για να του τα επιστρέψουν ή να μην τα χρησιμοποιήσουν είτε θα τα δημοσιοποιήσουν, φέρνοντάς τον σε δύσκολη θέση.