Ο Τζόναθαν Γκλέιζερ με το Οσκαρ που κέρδισε για το φιλμ «The Zone of Interest» | REUTERS/Carlos Barria
Θέματα

Τζόναθαν Γκλέιζερ: «Ως εβραίος απορρίπτω την κατοχή της Γάζας»

Ο βραβευμένος με Οσκαρ για το φιλμ «The Zone of Interest», θεματικής Αουσβιτς αλλά μοντέρνας κοπής, βρετανός σκηνοθέτης υπερασπίζεται το Ολοκαύτωμα αλλά και τους αθώους κάθε πλευράς, είτε σκοτώθηκαν στο Ισραήλ είτε στην Παλαιστίνη. Θεωρεί την ταινία του εφόδιο για τους νέους
Protagon Team

Το βραβείο ξένου φιλμ στα εφετινά Οσκαρ απέσπασε το «The Zone of Interest» του Bρετανού και εβραίου Τζόναθαν Γκλέιζερ, το οποίο «εξιστορεί το Αουσβιτς από μια εντελώς νέα σκοπιά», όπως σημείωσε η Corriere della Sera, που συνομίλησε με τον σκηνοθέτη. Με την ευκαιρία ο Γκλέιζερ καταδίκασε τις αγριότητες του σήμερα «τόσο στο Ισραήλ όσο και στη Γάζα», δηλώνοντας τα εξής: «Αρνούμαστε να αφήσουμε τον εβραϊσμό μας και το Ολοκαύτωμά μας να εκτραπούν αλλού, είτε μιλάμε για θύματα της 7ης Οκτωβρίου είτε της συνεχιζόμενης επίθεσης στη Γάζα».

Είπε συγκεκριμένα για τη Γάζα: «Με το να σκοτώνουμε περισσότερες ζωές δεν μπορούμε να σβήσουμε τις φρικαλεότητες, που πρέπει να αναλυθούν και να καταδικαστούν, οι οποίες διαπράχθηκαν εναντίον των Ισραηλινών στις 7 Οκτωβρίου. Με αυτόν τον τρόπο ο κύκλος της βίας θα συνεχιστεί ατελείωτα». Για το Αουσβιτς, βέβαια, τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα. Μάλιστα, την ταινία του αποθέωσε ο Στίβεν Σπίλμπεργκ λέγοντας ότι «είναι η καλύτερη ιστορία του Ολοκαυτώματος που έχω δει ποτέ μετά τη ‘‘Λίστα του Σίντλερ’’» και ότι «ο Γκλέιζερ έχει κάνει σπουδαία δουλειά».

Οι Ιταλοί σχολίασαν ότι το φιλμ για το Ολοκαύτωμα είναι «ένα ταξίδι στην άβυσσο της ανθρώπινης ψυχής, μια ταινία που κόβει την ανάσα» και έδωσαν λεπτομέρειες. «Το σπίτι του Ρούντλοφ Ες έχει μοντέρνα εμφάνιση, είναι σαν σύγχρονο, και στην ουσία είναι η προειδοποίηση της ταινίας. Πρόκειται για ειδυλλιακή όαση, με κήπο όλο τριαντάφυλλα και γαρδένιες, αν και συνορεύει με τα ηλεκτροφόρα σύρματα. Ενας τοίχος το χωρίζει από το στρατόπεδο συγκέντρωσης. Οι γείτονες των Ες είναι οι κρατούμενοι, λοιπόν. Και ο ίδιος ο Ες ένας άγευστος τύπος. Η φρίκη των ναζιστών παρουσιάζεται λες και είναι σημερινή ιστορία.

»Η γαλήνη της οικογενείας Ες είναι σουρεαλιστική, αδιαπέραστη από τη φρίκη. Στο φιλμ συνυπάρχουν τα δύο άκρα. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης λέει ότι ήθελε να αποστασιοποιηθεί από τους χαρακτήρες, να κρατήσει ψυχολογική άμυνα, να έχει μόνο επιστημονική και εγκληματολογική προσέγγιση. ‘‘Προσπάθησα να ωθήσω τον θεατή να συλλογιστεί την ατιμία από μια διαφορετική οπτική γωνία’’». Της ταινίας προηγήθηκε διετής επιτόπια έρευνα στο μνημείο και στο μουσείο του Αουσβιτς-Μπίρκεναου, όπως και μελέτη της ζωής του Ες. ‘‘Μου πήρε εννέα χρόνια για να κάνω αυτή την ταινία. Χρησιμοποίησα δέκα τηλεκατευθυνόμενες σταθερές κάμερες’’».

Το φιλμ είναι γυρισμένο στο πραγματικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, όμως δεν είναι κάποια vintage ταινία εποχής, για να μπει στο μουσείο. «Το έχτισα μέσα από τον φακό του κόσμου μας» λέει ο σκηνοθέτης. «Δεν πρέπει να νιώθουμε ασφάλεια. Η φρίκη μπορεί να επαναληφθεί, και στην πραγματικότητα είναι ήδη παρούσα στον κόσμο μας. Το πιο τρομακτικό είναι ότι θα μπορούσαμε να είμαστε σαν αυτούς, σαν το ζεύγος Ες. Η πιθανότητα οι κανονικοί άνθρωποι να γίνουν τέρατα είναι η ανθρώπινη φύση. Ηθελα οι νέες γενιές να ανακαλύψουν το Ολοκαύτωμα μέσα από μια ταινία που θέτει ερωτήματα για τη σχέση μας με τη συστηματική βία, με την καταπίεση και την αδικία».