Σύμφωνα με την αμερικανίδα ηθοποιό Τζίνα Ντέιβις, οι προσδοκίες για θετικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται οι γυναίκες στη μεγάλη οθόνη, προσδοκίες που γεννήθηκαν μετά την ερμηνεία της στην πρωτοποριακή ταινία «Θέλμα και Λουίζ», δεν ευοδώθηκαν αφήνοντας στα σημερινά κορίτσια πολύ λίγα πρότυπα προς μίμηση.
Τα μέσα ενημέρωσης εξακολουθούν να έχουν τεράστια επιρροή στο πώς βλέπει ο κόσμος τις γυναίκες και τα κορίτσια, και πώς εκείνες βλέπουν τον εαυτό τους, ενώ επίσης κάποιοι σύγχρονοι ρόλοι γυναικών σε θέσεις εξουσίας εξακολουθούν να ενισχύουν τα βλαβερά στερεότυπα για τα φύλα, είπε η αμερικανίδα ηθοποιός μιλώντας στον Guardian.
Η συνέντευξή της έγινε μετά την πρόσφατη δημοσίευση των αποτελεσμάτων μιας έρευνας, που πραγματοποιήθηκε από το Geena Davis Institute on Gender in Media (το ίδρυσε η ηθοποιός το 2004), σε συνεργασία με την ΜΚΟ Plan International, η οποία αναλύει τον τρόπο με τον οποίο η βιομηχανία του κινηματογράφου απεικονίζει τις γυναίκες και τις επιπτώσεις του στις ζωές των κοριτσιών.
Η Τζίνα Ντέιβις ως Θέλμα στην ταινία «Θέλμα και Λουίζ» του 1991
Η μελέτη χαρακτήρων σε ηγετικές θέσεις έδειξε ότι οι γυναίκες , είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες σε σχέση με τους άνδρες να εμφανιστούν εντελώς γυμνές. Διαπίστωσε επίσης ότι το 42% των ανδρών ερμήνευε ρόλους σε ηγετικές θέσεις, σε σύγκριση με το 27% των γυναικών.
«Γνωρίζουμε, από πολλά παραδείγματα, ότι οι εικόνες των μέσων ενημέρωσης μπορούν να είναι απίστευτα ισχυρές με θετικό τρόπο αν ενοχλείσαι να το κάνεις», δήλωσε η Ντέιβις, «Η θεωρία μου είναι ότι δεν έχουμε αρκετά πρότυπα ρόλων από την πραγματική ζωή των γυναικών σε σημαντικές θέσεις και επαγγέλματα που θα μπορούσαν να εμπνεύσουν την αλλαγή, θα πρέπει, λοιπόν, να είναι μυθιστορηματικά πρότυπα, έτσι ώστε η ζωή να μιμείται την τέχνη».
«Πίστευα ότι όλη εκείνη η αντίδραση του Τύπου μετά την προβολή της ταινίας “Θέλμα και Λουίζ” θα άλλαζε τα πάντα και ότι τώρα θα υπήρχαν πολύ περισσότεροι ηγετικοί γυναικείοι χαρακτήρες στις ταινίες και ήμουν ενθουσιασμένη».
Και πράγματι όταν άρχισε να προβάλλεται «Το δικό τους Παιχνίδι», η επόμενη ταινία στην οποία πρωταγωνίστησε η Τζίνα Ντέιβις –δραματική κομεντί για μια γυναικεία ομάδα μπέιζ μπολ- ο Τύπος ανακοίνωσε το ίδιο πράγμα: «Τώρα είναι απολύτως σίγουρο ότι όλα θα αλλάξουν. Τώρα θα υπάρξουν πάρα πολλές αθλητικές ταινίες, έγραφαν. Και τίποτα από αυτά δεν έγινε», λέει.
«Στα 25 χρόνια που ακολούθησαν, έχουν βγει αρκετές φορές ταινίες για τις οποίες οι άνθρωποι έχουν πει, “Θα αλλάξουν τα πράγματα”, αλλά δεν έγινε», πρόσθεσε η Ντέιβις, η οποία το 1991, ως Θέλμα ήταν υποψήφια για Όσκαρ Α΄ γυναικείου ρόλου, «Είναι απίστευτα απογοητευτικό το πόσο μικρή πρόοδος έχει σημειωθεί», λέει.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας αναλύθηκαν οι 56 καλύτερες ταινίες του 2018 σε 20 χώρες, στις ΗΠΑ, τη Λατινική Αμερική, την Αφρική, την Ασία, και την Ευρώπη. Από τους χαρακτήρες σε ηγετικές θέσεις, διαπιστώθηκε ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια ήταν τέσσερις φορές πιο πιθανό, σε σχέση με τους άνδρες, να εμφανίζονται φορώντας αποκαλυπτικά ρούχα, ενώ ήταν σχεδόν διπλάσια η πιθανότητα να εμφανίζονται μερικώς γυμνές και τετραπλάσια να είναι εντελώς γυμνές.
Διαπιστώθηκε επίσης ότι όταν εστίαζαν με slow motion στα σώματα των πρωταγωνιστών, η πιθανότητα που είχαν οι γυναίκες να είναι σεξουαλικά αντικείμενα ήταν διπλάσια σε σχέση με τους άνδρες. Η έρευνα αποκάλυψε ακόμη ότι στις 56 ταινίες έπαιζαν διπλάσιοι άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες και μιλούσαν διπλάσιο χρόνο.
Οι ανδρικοί χαρακτήρες σε θέσεις εξουσίας παρουσιάστηκαν ως πιο αποτελεσματικοί και πιο σεβαστοί, ενώ οι γυναίκες πρόεδροι και πρωθυπουργοί έμοιαζαν να αγωνίζονται στη δουλειά τους. Αντίθετα οι γυναίκες παρουσιάστηκαν δυνατές στο σπίτι.
Σχεδόν οι μισοί από τους χαρακτήρες που αναλύθηκαν στις ταινίες, οι οποίες κέρδισαν συνολικά 21 δισ. δολάρια στο box office, ήταν λευκοί. Μόνο μία από τις 60 πρωταγωνίστριες ήταν LGBTQ +. Καμία από τις ταινίες δεν είχε σκηνοθετηθεί από γυναίκα, μόνο το ένα τέταρτο των ταινιών είχε τουλάχιστον μία γυναίκα παραγωγό, και μία στις 10 είχε τουλάχιστον μία γυναίκα στην ομάδα των σεναριογράφων.
Στην έρευνα με τίτλο «Rewrite her Story» («Ξαναγράψτε την ιστορία της»), 10.000 κορίτσια και νέες γυναίκες ηλικίας 15 έως 25 ετών σε 19 χώρες ρωτήθηκαν για το ρόλο που διαδραμάτισαν τα μέσα ενημέρωσης στη διαμόρφωση των ιδανικών τους και της άποψης για τον εαυτό τους.
Η συντριπτική πλειονότητα των ερωτηθέντων δήλωσε ότι επηρεάστηκαν από αυτό που είδαν στην οθόνη και ότι ήθελαν περισσότερα πρότυπα χαρακτήρων. Πάνω από το 90% δήλωσαν ότι πιστεύουν πως οι γυναίκες σε ηγετικούς ρόλους αντιμετωπίζονται λιγότερο καλά λόγω του φύλου τους.
«Φυσικά με πονάει γιατί … έστω κι αν ξέρω ότι θα μπορούσα να γίνω ηγέτης, δεν θα το κάνω γιατί βλέπω ότι είναι μόνο για τους άνδρες, όχι για τις γυναίκες», δήλωσε μια νεαρή 22 ετών στην Ουγκάντα, «Με επηρεάζει. Θα πρέπει, λοιπόν, να καθίσω πίσω και να παρακολουθώ τους άνδρες να το κάνουν, παρόλο που κι εγώ είμαι σε θέση να το κάνω».
Η Αν-Μπριγκίτε Αλμπρεκτσεν, CEO της Plan International, δήλωσε ότι ενώ «μια γυναίκα 007 ή σούπερ-ηρωίδα σε μια ταινία είναι ευπρόσδεκτη … η έρευνά μας δείχνει ότι είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας».
«Η μεγαλύτερη εικόνα δείχνει ότι οι διακρίσεις λόγω φύλου και τα επιβλαβή στερεότυπα εξακολουθούν να κυριαρχούν στην οθόνη. Αυτό υπονομεύει τα κορίτσια και τις νέες γυναίκες και έχει αρνητικό αντίκτυπο στις φιλοδοξίες τους για ηγεσία, σε όλα τα κοινωνικά στρώματα», είπε.
Παρόλα αυτά η Τζίνα Ντέιβις δήλωσε ότι παραμένει αισιόδοξη ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν. Τα κινήματα #MeToo και Time’s Up είχαν «αξιοσημείωτο» αντίκτυπο στη βιομηχανία του κινηματογράφου. «Μπορούμε να νιώσουμε την αλλαγή στον αέρα», είπε.
«Νιώθω ότι ο ευκολότερος τρόπος να γίνουν αλλαγές στην κουλτούρα μας είναι η παρουσίασή τους στην οθόνη. Και αν δείξεις να συμβαίνουν εκεί, τότε θα συμβούν και στην πραγματική ζωή».
Η Ντέιβις, η οποία φέτος εμφανίζεται στο «Glow», κωμική σειρά του Netflix με θέμα την επαγγελματική πάλη γυναικών, έχει ερμηνεύσει στο παρελθόν έναν κορυφαίο γυναικείο ηγετικό ρόλο, όταν υποδύθηκε την πρόεδρο των ΗΠΑ στην τηλεοπτική σειρά του ABC το 2005. Και, όπως ανέφερε, μια μελέτη διαπίστωσε ότι το 58% των τηλεθεατών δήλωσαν ότι είναι πιο πιθανό να ψηφίσουν για μια γυναίκα υποψήφια για πρόεδρο «αφού με είδαν πίσω από το γραφείο». Και πρόσθεσε: «μπορείτε, λοιπόν, να φανταστείτε τι θα γινόταν τώρα αν είχα μείνει στον αέρα για οκτώ χρόνια…»