Ο Ντάνιελ Ράντκλιφ (δεξιά) έγινε διάσημος χάρη στη Ρόουλινγκ αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να της επιτεθεί για τις απόψεις της γύρω από τον ρόλο της γυναίκας και των τρανς ατόμων | CreativeProtagon/Facebook/HBO
Θέματα

Τζ. Κ. Ρόουλινγκ: Η μεγάλη επιστροφή μετά την ακύρωση

Το ρεύμα φαίνεται να αλλάζει πάλι, αυτή τη φορά υπέρ της συγγραφέως του «Χάρι Πότερ», η οποία εξοστρακίστηκε τα τελευταία χρόνια εξαιτίας των απόψεών της για τα τρανς άτομα, δεχόμενη από σκληρή κριτική έως «αηδιαστική» κακοποίηση
Protagon Team

Οι θαυμαστές του Χάρι Πότερ έμαθαν με μεγάλη ευχαρίστηση ότι ο μάγος θα επιστρέψει στις οθόνες τους· ταυτόχρονα δέχθηκαν άλλη μια έκπληξη: μαζί του θα ερχόταν και η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, η οποία έγραψε τα πρωτότυπα βιβλία.

Οπως δημοσίευσε η Telegraph, η Warner Bros Discovery, η οποία μετέφερε τα βιβλία με ήρωα τον Χάρι Πότερ στη μεγάλη οθόνη, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι αναπτύσσει μια νέα τηλεοπτική σειρά διάρκειας μιας δεκαετίας για την πλατφόρμα HBO Max, με τη διάσημη αγγλίδα συγγραφέα να αναλαμβάνει τον βασικό ρόλο της εκτελεστικής παραγωγού: «Ανυπομονώ να γίνω μέρος αυτής της νέας μεταφοράς, η οποία θα επιτρέψει έναν βαθμό βάθους και λεπτομέρειας που μόνο μια μεγάλη τηλεοπτική σειρά μπορεί να παρέχει», δήλωσε σχετικά η Ρόουλινγκ.

Πριν από μερικά χρόνια, η συμμετοχή της στο έργο δεν θα προκαλούσε σοκ· τώρα, όμως, η απόφαση να εμπλακεί σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή. Οι προσπάθειες, εξάλλου, για μποϊκοτάρισμα έπεσαν στο κενό, καθώς τόσο τα βιβλία της όσο και τα video games της κάνουν τρελές πωλήσεις, ίσως γιατί, ειδικά από την περίοδο των lockdown και μετά, ο κόσμος χρειάζεται λίγη μαγεία στη ζωή του.

Εν μέσω αντιδράσεων εξαιτίας των απόψεών της για τα δικαιώματα των γυναικών και των τρανς ατόμων, ακόμη και η αναφορά του ονόματος της Ρόουλινγκ δίπλα στα έργα της ήταν ταμπού τα τελευταία χρόνια.

Η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ στην παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας «Ο Χάρι Πότερ και οι Κλήροι του Θανάτου, Μέρος 2ο» στο Λονδίνο, το 2011 (James McCauley/Featureflash/Shutterstock)

Σε μια εκδήλωση για τον εορτασμό της 25ης επετείου του πρώτου από τα επτά βιβλία της, «Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος», τον περασμένο Ιούνιο, μια δημοσιογράφος αποκλείστηκε όταν θέλησε να ρωτήσει σχετικά με την απουσία της.

Αλλά την Τετάρτη 12 Απριλίου τα στελέχη της Warner Bros Discovery υποστήριξαν σθεναρά τη Ρόουλινγκ, δηλώνοντας ότι η τηλεοπτική σειρά του Χάρι Πότερ θα είναι η ναυαρχίδα της διευρυμένης υπηρεσίας ροής τους, HBO Max, αναφέρουν σε άρθρο τους στην Telegraph οι Ματ Ολιβερ και Τζέιμς Γουόρινγκτον.

Η Κέισι Μπλόις, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος των HBO και HBO Max, απέρριψε, μάλιστα, την άποψη ότι οι παραγωγοί της σειράς θα δυσκολευτούν να βρουν ηθοποιούς για το καστ λόγω της συμμετοχής της Ρόουλινγκ, λέγοντας στους δημοσιογράφους: «Αυτή είναι μια πολύ… διαδικτυακή συζήτηση. Κάνουμε τον “Χάρι Πότερ” εδώ και 20 χρόνια, δεν πρόκειται για νέα απόφαση».

Η απόφαση της εκ νέου συνεργασίας με τη Ρόουλινγκ προκάλεσε στιγμιαία την οργή των τρανς ακτιβιστών, με ορισμένους να ορκίζονται ότι θα μποϊκοτάρουν τη σειρά πριν καν αρχίσουν τα γυρίσματα. Αλλά ίσως είναι σημάδι ότι το ρεύμα αλλάζει, τόσο υπέρ της Ρόουλινγκ όσο και υπέρ άλλων που έχουν εξοστρακιστεί από το κατεστημένο των μέσων ενημέρωσης για τις απόψεις τους σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών και το φύλο.

Oρισμένες εμπορικές εταιρείες αντιμετωπίζουν επίσης αυξανόμενη αντίδραση από το κοινό επειδή ασχολούνται με ζητήματα τρανς ατόμων, με την αμερικανική εταιρεία παραγωγής μπύρας Budweiser να εμπλέκεται συνεχώς με διαφημίσεις που παρουσιάζουν τον διεμφυλικό influencer Ντίλαν Μαλβέινι, ενώ και η Disney ενεπλάκη σε διαμάχη με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα των ΗΠΑ για το ομοφοβικό νομοσχέδιο «Don’t say gay», της Φλόριντα.

Πηγή της κινηματογραφικής βιομηχανίας δήλωσε στην Telegraph ότι η αντιστροφή του ρεύματος περί ακύρωσης της Ρόουλινγκ θα ενοχλήσει μεν, αλλά τελικά είναι σωστή: «Αρκεί να δει κανείς τι είπε και τι έκανε η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, μια γυναίκα-θύμα και η ίδια ενδοοικογενειακής βίας και ανύπαντρη μητέρα, η οποία τώρα έχει αφιερωθεί στα δικαιώματα των γυναικών βοηθώντας άλλες γυναίκες που έχουν υποφέρει» υπενθύμισε. «Επειδή όμως πήρε θέση, από ενδιαφέρον για αυτά τα ζητήματα, κατηγορήθηκε για εντελώς εγωιστικούς λόγους» δήλωσε το ανώνυμο στέλεχος της βιομηχανίας του θεάματος, προσθέτοντας: «Νομίζω ότι θα τη δείτε τώρα να λυτρώνεται, για πολλούς λόγους. Στο Χόλιγουντ αρέσει να συγχωρεί, ιδιαίτερα όταν κάποιος είναι μια δημιουργική ιδιοφυΐα όπως αυτή».

Φαν του Χάρι Πότερ στην πλατφόρμα 9 3/4 στον σταθμό Κινγκς Κρος του Λονδίνου (Shutterstock)

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η Ρόουλινγκ ήταν αδιαμφισβήτητα μια εμβληματική λογοτεχνική φιγούρα. Τα βιβλία της έχουν πουλήσει περισσότερα από 500 εκατ. αντίτυπα παγκοσμίως, ενώ οι κινηματογραφικές μεταφορές τους και τα spin-offs, όπως τα «Φανταστικά Ζώα», έχουν συνολικά αποφέρει δεκάδες δισ. δολάρια στο box office. Το μιούζικαλ «Ο Χάρι Πότερ και το καταραμένο παιδί» παίζεται στο Γουέστ Εντ από το 2016, ενώ και μια σειρά από βιντεοπαιχνίδια έχουν επίσης αποδειχθεί δημοφιλή.

Οι ειλικρινείς απόψεις της, όμως, για  το φύλο και τα δικαιώματα των γυναικών, καθώς και οι εκκλήσεις της ώστε οι χώροι που προορίζονται για γυναίκες να χρησιμοποιούνται μόνο από μη τρανς γυναίκες προκάλεσαν τις έντονες αντιδράσεις των πρωταγωνιστών σε ταινίες του «Χάρι Πότερ» Ντάνιελ Ράντκλιφ και Εμα Γουάτσον, καθώς και ανθρώπων που προηγουμένως ήταν μεγάλοι θαυμαστές της. Σύμφωνα με την ίδια τη Ρόουλινγκ, έχει αντιμετωπίσει ένα μπαράζ κακοποιητικών αντιδράσεων, ενώ άνθρωποι που της ασκούσαν κριτική καυχιόνταν με χαρά ότι έκαψαν τα βιβλία της και της έστελναν απειλές.

Σε δοκίμιό της το 2020, η Ρόουλινγκ ανέφερε ότι κίνητρό της ήταν η ανησυχία για ένα νέο κύμα μισογυνισμού, που τροφοδοτείται από μια κουλτούρα «κορεσμένη από το πορνό» και μια αντίδραση κατά του φεμινισμού. Προειδοποίησε ότι τα επιχειρήματα που προβάλλονται για την υποστήριξη μιας ταχύτερης νομικής διαδικασίας για άτομα που αλλάζουν φύλο μειώνουν τη σημασία της γυναικείας «βιολογικής πραγματικότητας» και είναι «βαθιά μισογυνικά και οπισθοδρομικά». Εξέφρασε επίσης την ανησυχία ότι οι νέοι που είναι γκέι μπορεί να επιλέγουν να αλλάξουν φύλο λόγω ομοφοβίας.

Ντάνιελ Ράντκλιφ, Ρούπερτ Γκριντ και Εμα Γουάτσον στην ταινία «Ο Χάρι Πότερ και η φιλοσοφική λίθος», την πρώτη από τη σειρά ταινιών Χάρι Πότερ, το 2001 (Warner Bros)

Ως απάντηση, δυο ιστοσελίδες θαυμαστών του Χάρι Πότερ ανακοίνωσαν ότι θα μποϊκοτάρουν τη συγγραφέα επειδή προκάλεσε «βλάβη» σε τρανς άτομα με τα σχόλιά της, ενώ άλλοι την κατηγόρησαν για «dog whistling» («σφύριγμα σκύλου», που στέλνει κωδικοποιημένα μηνύματα)  όταν εξέφρασε ανησυχίες για τις τρανς γυναίκες που μπαίνουν σε γυναικείους χώρους· επιπλέον, το Mermaids, η αμφιλεγόμενη φιλανθρωπική οργάνωση για τρανς νέους, ισχυρίζεται ότι υπήρξαν «περιπτώσεις αυτοτραυματισμού, ακόμη και απόπειρας αυτοκτονίας» που προκλήθηκαν από τα σχόλια της συγγραφέα.

Ωστόσο, έκτοτε η Ρόουλινγκ έχει δεχτεί και υποστήριξη. Το περασμένο καλοκαίρι η Warner Bros παρενέβη υπερασπιζόμενη σθεναρά τη συγγραφέα όταν απαγορεύτηκε σε δημοσιογράφο να κάνει ερωτήσεις για εκείνη σε μια εκδήλωση, δηλώνοντας ότι «η Warner Bros απολαμβάνει μια δημιουργική, παραγωγική και ικανοποιητική συνεργασία με την Τζ. Κ. Ρόουλινγκ τα τελευταία 20 χρόνια» και προσθέτοντας: «Είναι μια από τις πιο επιτυχημένες αφηγήτριες στον κόσμο και είμαστε περήφανοι ως το στούντιο που ζωντανεύει το όραμα, τους χαρακτήρες και τις ιστορίες της».

Ο Ρέιφ Φάινς, ο οποίος υποδύθηκε τον κακό Λόρδο Βόλντεμορτ, υπερασπίστηκε επίσης τη Ρόουλινγκ, λέγοντας ότι η συγγραφέας υπέστη «αηδιαστική» κακοποίηση: «Δεν είναι κάποια αισχρή, υπερδεξιά φασίστρια» είπε σε συνέντευξή του στους New York Times. «Είναι απλώς μια γυναίκα που λέει “είμαι γυναίκα, νιώθω ότι είμαι γυναίκα και θέλω να μπορώ να λέω πως είμαι γυναίκα”».

Η Εβάνα Λιντς, τέλος, που υποδύεται τη Λούνα Λάβγκουντ, είχε δηλώσει τον Φεβρουάριο στην Telegraph: «Ως χαρακτήρας [η Ρόουλινγκ] συνηγορούσε πάντα υπέρ των πιο ευάλωτων μελών της κοινωνίας… Μακάρι οι άνθρωποι να της έδειχναν απλώς μεγαλύτερη επιείκεια και να την άκουγαν».