Γυαλιά με ενσωματωμένες κάμερες, στα 130 δολάρια... | spectacles.com
Θέματα

Το χαμένο δικαίωμα στη λήθη

Ζούμε μία τεράστια αντίφαση. Από τη μία καταγράφουμε τα πάντα, ακυρώνοντας το δικαίωμα στη λήθη και από την άλλη φορτώνουμε το μυαλό μας με τόσες πληροφορίες, ώστε στο τέλος δεν μπορούμε να θυμηθούμε και πολλά
Ματίνα Δελή

Το Black Mirror είναι μία σειρά με αυτοτελείς ιστορίες. Ολες έχουν να κάνουν με μία αρνητική, ως εφιαλτική, εκδοχή της τεχνολογίας σε ένα μέλλον που μπορεί να βρίσκεται κοντά ή πέρα από τα όρια της ζωής μας.

Σε ένα επεισόδιο βλέπουμε ότι οι άνθρωποι διαθέτουν πλέον ένα εγκεφαλικό εμφύτευμα που τους επιτρέπει να καταγράφουν σε εσωτερικό σκληρό δίσκο όλα όσα βλέπουν. Και αργότερα, αν θέλουν, με τη χρήση τηλεχειριστηρίου μπορούν να προβάλλουν, στο μυαλό τους ή σε οθόνη, σκηνές από τη ζωή τους. Ο πρωταγωνιστής ξαναβλέπει ένα επαγγελματικό ραντεβού. Και μετά τα μπλέκει άσχημα όταν κάνει rewind σε κάποιες εικόνες της συζύγου του. Μάλιστα η ανάκληση των δεδομένων γίνεται με τρόπο που μοιάζει στη μέθοδο με την οποία καταχωρούμε αρχεία. Θέλεις να ξαναδείς όλα όσα σχετίζονται με συγκεκριμένο πρόσωπο; Γίνεται. Οι άνθρωποι κάνουν σεξ με τον σύντροφο τους και παραλλήλως ανακαλούν, στο μυαλό τους, εικόνες από το ερωτικό τους παρελθόν. Είναι κακό αυτό; Αρρωστημένο; Δεν μπορείς να το κρίνεις αφού δεν το έχεις ζήσει. Το βίντεο περιέχει όλο το επεισόδιο.

Ένα από τα πιο trendy δώρα για τις γιορτές είναι, κατά τους Times του Λος Αντζελες, τα γυαλιά που φέρουν κάμερες στους φακούς τους. Οι κάμερες αυτές επιτρέπουν στον άνθρωπο που τις φοράει να παίρνει βίντεο και φωτογραφίες ακριβώς με τον τρόπο που βλέπει τα πράγματα. Τα γυαλιά συνδέονται με το smart phone και οι εικόνες ή το βίντεο παίρνουν τον δρόμο τους, κυρίως για το snapchat, την δημοφιλέστερη εφαρμογή της χρονιάς στο Apple Store.

Πριν από μερικά χρόνια μας απασχολούσε η παραβίαση της ιδιωτικής ζωής με την τοποθέτηση συστημάτων με κάμερες ασφαλείας. Το ξεπεράσαμε γρήγορα, όταν αρχίσαμε οι ίδιοι να καταγράφουμε ο ένας τον άλλον και να κρατάμε όλο και περισσότερες κόπιες της ζωής μας σε ψηφιακή μορφή. Μετά ήρθαν τα social media που συνέδεσαν την έκθεση των ιδιωτικών στιγμών με την καθημερινότητα των αληθινών και των ψηφιακών μας φίλων. Ολοι πλέον χαζεύουμε ιδιωτικές στιγμές τρίτων χωρίς καν να μας προκαλεί εντύπωση. Παντού υπάρχει μία κάμερα. Στον υπολογιστή, στο κινητό, στο κράνος ή στον καθρέφτη του αυτοκινήτου, τώρα και στα γυαλιά. Καταγράφουμε τα πάντα, όμως θυμόμαστε όλο και λιγότερα. Εχουμε εκχωρήσει τη μνήμη στην τεχνολογία.

Υπάρχουν πλέον στιγμές, πρόσωπα και καταστάσεις που, ακόμα και αν με πόνο και κόπο καταφέρεις να ξεχάσεις, θα είναι πάντα εκεί. Στη γωνία μίας ψηφιακής μνήμης, στις πίσω-πίσω αναμνήσεις του facebook, σε μηνύματα που γράφτηκαν και δεν σβήνονται. Πριν από λίγες μέρες το facebook μου θύμισε μία στιγμή, προ τετραετίας, με έναν φίλο που πέθανε πέρσι. Και ναι, το προφίλ του είναι ακόμα εκεί, μαζεύει ευχές για τη γιορτή του και ας υπάρχει η επισήμανση ότι είναι «στη μνήμη του». Τουλάχιστον δεν εμφανίζονται τα γενέθλια του.

Ζούμε μία τεράστια αντίφαση. Από τη μία καταγράφουμε τα πάντα, ακυρώνοντας το δικαίωμα στη λήθη και από την άλλη φορτώνουμε το μυαλό μας με τόσες πληροφορίες, ώστε στο τέλος δεν μπορούμε να θυμηθούμε και πολλά. Αλλά γιατί να τα θυμάσαι; Αφού τα πάντα είναι εκεί. Στο δίκτυο, στο σύννεφο, στον παράλληλο κόσμο που γίνεται όλο και πιο αληθινός.