Να είχε συναντήσει ποτέ άραγε τον αεικίνητο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ η Ανγκελα Μέρκελ; Ανέλαβε καγκελάριος το 2005 και ο Χόλμπρουκ πέθανε νωρίς, μόλις στα 69 του, το 2010. Κι όμως, έστω και ετεροχρονισμένα, μοιράζονται κάτι κοινό: έπαιξαν κρίσιμο ρόλο, προκειμένου σε κάποια στιγμή να μην υπάρξει ανάφλεξη στην περιοχή του Αιγαίου.
Εκείνο το βράδυ του Γενάρη του 1996, ο Χόλμπρουκ ήταν ο άνθρωπος του Κλίντον που ανέλαβε να αποσοβήσει μια πολεμική σύρραξη Ελλάδας – Τουρκίας. Το βράδυ της περασμένης Τρίτης, ώρες μετά από μια ιστορική συμφωνία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για το Ταμείο Ανάκαμψης, η Μέρκελ βρέθηκε να πρέπει να μεσολαβήσει μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, προκειμένου ο Ταγίπ Ερντογάν να μην υλοποιήσει την απειλή του για έρευνες ανοιχτά του Καστελόριζου.
Το Αιγαίο δεν ήταν ποτέ στις στρατηγικές προτεραιότητες της Μέρκελ. Για τους περισσότερους Γερμανούς, άλλωστε, μια κατάσταση έντασης λύνεται με διάλογο εφ’ όλης της ύλης. Αυτό πιστεύουν και στο πολιτικό Βερολίνο εδώ και πολλά χρόνια για τη διπλωματική αντιπαράθεση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η καγκελάριος με τη σειρά της είναι θιασώτης του διαλόγου. Μάλιστα, στη Γερμανία το όνομά της έγινε… ρήμα (merkeln), προκειμένου να καταδειχθεί πόσο μπορεί να χρονοτριβήσει κανείς, μέχρι να πάρει μια απόφαση. Έχει, όμως, ένα άλλο, κεντρικό χαρακτηριστικό: δεν θέλει εντάσεις.
Εκείνο το απόγευμα της Τρίτης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι έλληνες επιτελείς αξιολόγησαν την κατάσταση που διαμορφωνόταν με την Τουρκία, μετά τη NAVTEX που εκδόθηκε. Παρόντος του γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας, έγιναν συνεννοήσεις για την επικοινωνία Μητσοτάκη – Μέρκελ. Σημειωτέον, η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή συζητά απευθείας με τον ισχυρό σύμβουλο της Μέρκελ για τα ευρωπαϊκά, Γιαν Χέκερ. Σε αυτό το τηλεφώνημα, ο κ. Μητσοτάκης φέρεται να εξήγησε στην καγκελάριο την κατάσταση, αλλά και την προοπτική ο Ταγίπ Ερντογάν να κάνει τις απειλές του πράξη. Και τόνισε, σαφώς, ότι η ελληνική πλευρά δεν θα το αφήσει έτσι, εφόσον το «Ορούτς Ρέις» άπλωνε καλώδια για έρευνες.
Η Μέρκελ κατάλαβε πλήρως. Προγραμμάτισε τη συνομιλία της με τον Ερντογάν, γύρω στις 22:00 το βράδυ, ώρα Ελλάδος. Και εκεί του εξήγησε με σαφή τρόπο ορισμένα πράγματα. Όπως προκύπτει από πηγές με γνώση της συνομιλίας, η Ανγκελα Μέρκελ φέρεται να είπε στον Ταγίπ Ερντογάν ότι η ίδια έχει λειτουργήσει πολλές φορές ως αμορτισέρ στην ΕΕ, για να μην υπάρξει πλήρης διάρρηξη σχέσεων με την Τουρκία. Τυχόν υλοποίηση της NAVTEX θα ήταν μια προκλητική κίνηση και μάλιστα σε μια περίοδο που η Γερμανία έχει αναλάβει την προεδρία της ΕΕ, με μεγάλες φιλοδοξίες. Η Μέρκελ επέμεινε ότι μια ενέργεια εις βάρος ενός κράτους-μέλους θα φέρει την ίδια στην εξαιρετικά δύσκολη θέση να πρέπει να πάρει άλλες αποφάσεις και να αποστεί του ρόλου του… αμορτισέρ.
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η παρέμβαση της Μέρκελ φαίνεται να ήταν η πιο καταλυτική παρέμβαση, για να μην υλοποιηθεί μια πραγματική απειλή. Η Γερμανία, δε, φέρεται να έχει λάβει διαβεβαίωση από την τουρκική πλευρά ότι τους επόμενους μήνες δεν θα κάνει κίνηση ούτε ανοιχτά της Κρήτης. Μένει να φανεί πόσο θα κρατήσουν αυτά τα σημάδια αποκλιμάκωσης.