Και έρχεται η στιγμή που όλος ο κόσμος του τουρισμού, παγκοσμίως, νοσταλγεί τα ταξίδια. Και η καθιερωμένη διεθνής συνάντηση στο Λονδίνο, World Travel Market (WTM), μεταφέρεται σε εικονικό περιβάλλον. Με δεκάδες sessions και παρουσιάσεις. Το ερώτημα κοινό: τι γίνεται από δω και πέρα;
«Η παύση αυτή είναι ευκαιρία να κάνουμε έναν απολογισμό στα θετικά και αρνητικά του αποτυπώματος του τουρισμού», είπε η Καρολίν Μπρέμνερ, επικεφαλής Travel and Tourism Research του Euromonitor International, κάνοντας την πρώτη επισκόπηση των δεδομένων. «Μπορούμε να δούμε τα ελαττώματα στο παλιό μοντέλο. Και έχουμε την ευκαιρία να χτίσουμε ένα νέο, ισχυρό, με οικουμενικές αξίες». Τώρα «πρέπει να δούμε πέρα από τη βιωσιμότητα. Να στραφούμε σε άλλες μορφές τουρισμού, όπως ο αναγεννητικός (regenerative) τουρισμός ή ο μετασχηματιστικός» (transformational) είπε. Για να προσθέσει, σε άλλο πάνελ, αργότερα: «Το κλειδί είναι να ευθυγραμμίσουμε την προσδοκία των καταναλωτών με αυτό που προσφέρει η αγορά».
Η αγωνία για τις επιπτώσεις της πανδημίας είναι διάχυτη. Και για το πότε θα αντιμετωπιστεί. Οι μέχρι στιγμής συνέπειες είναι δραματικές. H είδηση από την εταιρία Pfizer ήρθε στη διάρκεια των εργασιών – και εν μέσω ενός γενικευμένου lockdown για την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος στην Ευρώπη – δίνοντας σε όλους αισιοδοξία για τη λύση του εμβολίου.
Ενα είναι σίγουρο: το ρίσκο γενικώς και το ταξιδιωτικό ρίσκο ειδικότερα, έχουν διευρυνθεί, τόσο γι’ αυτόν που ταξιδεύει, όσο και για αυτόν που δραστηριοποιείται στην ταξιδιωτική αγορά. Η ασφάλεια, όπως και η διαφάνεια σε σχέση με αυτήν, είναι σημαντικά κομμάτια στο ταξιδιωτικό παζλ. Μαζί με την τεχνολογία και την καινοτομία. Αλλά και με το αποτύπωμα του ταξιδιώτη στο περιβάλλον. «Το 40% των επιχειρήσεων χρησιμοποιούν augmented reality και virtual reality», είπε η κυρία Μπρέμνερ. Και πάλι όμως αυτά δεν θα υποκαταστήσουν το ταξίδι.
«Πρέπει να ορίζεις το ρίσκο σου», σημείωσε ο Λόιντ Φίγκινς, πρόεδρος του Travel Risk & Incident Prevention (TRIP) Group, αναφερόμενος στο νέο περιβάλλον για τις επιχειρήσεις. Ομως το ίδιο ισχύει και για τους προορισμούς.
Η επιθυμία για ταξίδια είναι έντονη. Συσσωρεύεται. Και όταν οι υγειονομικές συνθήκες και οι περιορισμοί το επιτρέψουν θα εκδηλωθεί. «Η τιμή δεν θα είναι τόσο το κριτήριο, όσο η ευκολία στην επιστροφή χρημάτων και η εξυπηρέτηση του πελάτη», λέει ο Τζέιμς Κλαρκ, γενικός διευθυντής της Travelzoo.
Η ευελιξία θα είναι άλλη μια «μεγάλη» λέξη. «Υπάρχει πολύ ζήτηση εκεί έξω. Πριν από την Covid η τιμή ήταν το βασικό δέλεαρ για να αγοράσεις ένα εισιτήριο. Πλέον η αξία και η ασφάλεια γύρω από την κράτηση είναι «κλειδιά», επιβεβαίωσε η Στέφανι Μπόιλ, Industry PR του Skyscanner.
Βέβαια, στον άμεσο ορίζοντα διαγράφεται ύφεση στον δυτικό κόσμο. Αυτό θα επηρεάσει τη δυνατότητα για ταξίδι. ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία είναι βασικές αγορές για την Ελλάδα. Αλλά και η ανάκαμψη των αεροπορικών μετακινήσεων θα χρειαστεί κόπο και χρόνο.
Οι μεγάλες αγορές βλέπουν μια σημαντική στροφή του κόσμου στα εγχώρια ταξίδια
Από την άλλη, το τρένο αναμένεται να γίνει πολύ δημοφιλές μέσο μετακίνησης στην Ευρώπη. «Η Ευρώπη έχει μια από τις καλύτερες σιδηροδρομικές υποδομές στον κόσμο», είπε η Ρέιτσελ Ριντ, επικεφαλής Επικοινωνίας του European Tourism Association (ETOA).
Οπως και το αυτοκίνητο. «Το αυτοκίνητο είναι το νέο μαύρο», ανέφερε – χρησιμοποιώντας μια φράση από τον κόσμο της μόδας – η επικεφαλής του Ιταλικού Οργανισμού Τουρισμού Μαρία – Ελενα Ρόσι. Ηδη, προορισμοί, όπως η Σκωτία, φτιάχνουν διαδρομές ως προτάσεις για οδικά ταξίδια (road trips).
Το ταξίδι στηρίζεται «σε τρεις παράγοντες: τα χρήματα, το μέσο και το κίνητρο», τόνισε η κυρία Ριντ, για να προσθέσει ότι ο κόσμος βάζει το ταξίδι ως προτεραιότητα. Και πρόβλεψε ότι η κινητικότητα θα επανέλθει από το γ’ τρίμηνο του 2021 και μετά. Το προηγούμενο διάστημα ο κόσμος θα σχεδιάζει, θα κάνει κρατήσεις, αλλά οι περισσότερες ταξιδιωτικές ημερομηνίες προβλέπεται να είναι τον Σεπτέμβριο του 2021. «Οποιες μετακινήσεις νωρίτερα, θα είναι στο εσωτερικό», εξήγησε.
Μα και οι μεγάλες αγορές βλέπουν μια σημαντική στροφή του κόσμου στα εγχώρια ταξίδια. Στη Γερμανία και τη Μεγάλη Βρετανία αποτυπώνεται ότι οι ταξιδιώτες αισθάνονται πιο άνετα να ταξιδεύουν εντός των τειχών. Και η Μεγάλη Βρετανία σκοπεύει να στρέψει πολλούς εξερχόμενους ταξιδιώτες της στο εσωτερικό, για να τονώσει και τους δικούς της προορισμούς. Αυτό σημαίνει ότι «θα χρειαστεί μεγάλη δημιουργικότητα» από τους απανταχού προορισμούς, για να προσελκύσουν επισκέπτες. Αλλά και οι ξενοδόχοι θα πρέπει να είναι πολύ επιθετικοί τιμολογιακά, υποστήριξε η εκπρόσωπος του ETOA.
Η Αυστραλία «απαγορεύει» στους πολίτες της να ταξιδέψουν έως το 2021. Τα σύνορα είναι κλειστά, εκτός από μια πιθανή συμφωνία «φούσκας» με τη Νέα Ζηλανδία. Ετσι ο Οργανισμός Τουρισμού της Αυστραλίας είναι απασχολημένος με την προώθηση εσωτερικών ταξιδιών. Το ίδιο κάνει και το Visit Britain, το οποίο προβλέπει ότι οι εισερχόμενοι αριθμοί επισκεπτών δεν θα ανακάμψουν μέχρι το 2025. «Τα εσωτερικά ταξίδια δεν είναι αρκετά. Αλλά είναι πολύ καλό υποκατάστατο», υπογράμμισε η Ινγκε Χέμπρεχτ, Global Senior VP Responsible Business and Safety της Radisson.
Πάντως οι πιο επιτυχημένοι το 2021 θα είναι εκείνοι που θα έχουν αποκτήσει γνώσεις και δεξιότητες, θα έχουν ξεκάθαρο όραμα και θα έχουν ενεργήσει γι’ αυτό.
Ομως ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τον επιχειρηματικό κόσμο; Η υγειονομική ή η οικονομική; «Ο διεθνής συντονισμός» και η απουσία κοινών πρωτοκόλλων, τόνισε η Γκλόρια Γκεβάρα πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του World Travel & Tourism Council (WTTC). «Πρέπει να μάθουμε να συνυπάρχουμε με τον ιό», πρόσθεσε, αναφερόμενη σε προηγούμενες (παρόμοιες;) επιδημίες, όπως ο SARS και ο Η1Ν1, στη διάρκεια των οποίων τα ταξίδια συνεχίζονταν. «Αυτός ο ιός ήρθε για να μείνει». Και έκρουσε τον κώδωνα για τον κίνδυνο να χαθούν 174 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον τουρισμό παγκοσμίως τη χρονιά που διανύουμε.
Υπάρχουν «πολλοί διαφορετικοί υγειονομικοί κανονισμοί στη Ευρώπη. Κι η σύγχυση προκαλεί απώλεια εμπιστοσύνης» για το ταξίδι, τόνισε ο Τόμας Ελερμπεκ μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ομίλου TUI, επισημαίνοντας την ανάγκη να αντικατασταθούν τα μοριακά τεστ ανίχνευσης του κορονοϊού, με γρήγορα τεστ αντιγόνου.
«Χρειαζόμαστε μια ανάκαμψη με λιγότερους περιορισμούς», δήλωσε ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, στο ίδιο πάνελ, τη Δευτέρα. Υποστηρίζοντας επίσης την ανάγκη για γρήγορα τεστ, αλλά και για κοινούς κανόνες καραντίνας και ταξιδιωτικά πρωτόκολλα. Αλλά και για το πέρασμα από την «οριζόντια καραντίνα» στην «προσωπική» καραντίνα. «Πρέπει να αποδεχτούμε ότι ένα μέρος του 2021 θα είναι σαν τη φετινή χρονιά. Το κλειδί για την ομαλή λειτουργία της επόμενης ταξιδιωτικής σεζόν είναι η ευρεία εφαρμογή των τεστ αντιγόνων (rapid tests), σημείωσε ο ίδιος την Τετάρτη, μιλώντας στη διαδικτυακή εκδήλωση της Διεθνούς Ενωσης Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ).
Ζητούμενο οι λιγότεροι περιορισμοί λοιπόν, για να πάρει μπροστά η επιχειρηματική δραστηριότητα. Και ποια θα είναι η ισορροπία μεταξύ της οικονομικής βιωσιμότητας και της αειφορίας; Η μεγαλύτερη πρόκληση στην τουριστική βιομηχανία προ-κορονοϊού ήταν η κλιματική αλλαγή. Kαι ο υπερτουρισμός.
Συχνά λέγεται ότι τα δεδομένα είναι «χρυσός» («data is the new oil»). Οχι ακριβώς. Η αξία είναι «στο τι κάνεις με τα δεδομένα. Τα δεδομένα είναι άχρηστα χωρίς ερμηνεία», είπε ο Κρίστοφερ Γουόρεν, ιδρυτής του My Green Butler. Και «αυτό που βλέπουμε είναι ότι οι επιχειρηματίες χρειάζονται βοήθεια να αναλύσουν τα δεδομένα για να διαχειριστούν καλύτερα τις επιχειρήσεις τους».
Ποιο θα είναι το όραμα το οποίο ο κόσμος θα ακολουθήσει και παράλληλα η επιχείρηση ή ο προορισμός θα μπορεί να υπηρετήσει;
Οι νικητές στην ταξιδιωτική αγορά θα είναι, λοιπόν, όσοι αντιδράσουν, ώστε να προσφέρουν αυτό με το οποίο ο καταναλωτής αισθάνεται άνετα. Υπάρχει μια έντονη διάθεση για διέξοδο στην ύπαιθρο και για ευεξία. Αντίστοιχα δημιουργείται μια ευκαιρία για ταξιδιωτικές εμπειρίες πέραν της πεπατημένης.
Σε κάθε περίπτωση «κάνουμε σχέδια και προσδοκούμε να υλοποιηθούν. Αυτό δεν θα το θεωρήσουμε ποτέ ξανά ως δεδομένο», είπε η ψυχολόγος Λίντα Μπλερ.
Υ.Γ.
Την ώρα που η εικονική διεθνής έκθεση WTM δημιουργούσε περιεχόμενο για να αναθεωρήσει το σκεπτικό στα ταξίδια, τα τοπικά μέσα της Θεσσαλίας ανακοίνωναν το όνομα «elameteoratrikala», το οποίο αποφασίστηκε για την ιστοσελίδα του Φορέα Ενιαίου Τουρισμού Νομού Τρικάλων. Η ονομασία επιλέχθηκε στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα μεταξύ των δημάρχων Μετεώρων Θοδωρή Αλέκου, Τρικκαίων Δημήτρη Παπαστεργίου και του προέδρου του Επιμελητηρίου Τρικάλων Βασίλειου Γιαγιάκου.
Το όνομα αντικαθιστά το «elatrikalameteora», που είχε αρχικά συζητηθεί, αλλά προκάλεσε διαφωνίες. Για το εξωτερικό αποφασίστηκε το όνομα να είναι σκέτο «elameteora».
«Για να μην υπάρχει σύγκρουση, δεν υπάρχουν λογότυπα», είπε ο κ. Γιαγιάκος, σε δηλώσεις του σε τοπικό ραδιόφωνο. «Απλά υπάρχει η ονομασία της ιστοσελίδας, η οποία δεν έχει καμία σχέση με λογότυπα: «elameteoratrikala». Αλλά λογότυπο για όλο τον νομό στο εξωτερικό θα υπάρχει το «elameteora», εξήγησε. Και πρόσθεσε ότι «το «έλα» είναι μια ελληνική λέξη, δίνει μια δυναμική».
Το σχετικό ηχητικό είναι κατατοπιστικό, σε ό,τι αφορά το σκεπτικό.