Κάθε φορά που ταξιδεύουμε για δουλειά, συνήθως πιάνουμε την κουβεντούλα, κάποιος συνάδελφος μπορεί να παίζει με το κινητό του, άλλος να διαβάζει το βιβλίο του και άλλος να λαγοκοιμάται. Εκτός από την Ελένη Ψυχούλη, ξέρετε αυτή την δημοσιογράφο-τηλεοπτική μαγείρισσα που καταφέρνει να μένει πάντα αδύνατη και στυλάτη, χρόνια τώρα. Η Ελένη λοιπόν, όπου κι αν βρισκόμαστε, σε καράβια, πούλμαν του ΚΤΕΛ ακόμη και στο αεροπλάνο ή σε λόμπι ξενοδοχείου βγάζει ήσυχα-ήσυχα το κέντημά της και αρχίζει το μέτρημα. Κι εγώ δίπλα της να τη θαυμάζω. Παράγει έργο, έχει έτοιμη μια ολόκληρη σειρά από Είδη Προικός βασικά όμως είναι ήρεμη και χαλαρή. Και το οφείλει στο κέντημα. «Είναι η καλύτερη ψυχοθεραπεία» μου είπε, πριν από μερικές ημέρες που το κουβεντιάζαμε γυρίζοντας από τη Σύρο. «Το κέντημα χαλαρώνει, σε βοηθάει να συγκεντρωθείς», λέει. Και δεν είναι η μόνη.
Αποφάσισα λοιπόν να ασχοληθώ κι εγώ με κάτι χειρωνακτικό, προτιμώντας το πλέξιμο σε πρώτη φάση (διότι οι φίλες μου προτιμούν ένα κασκόλ για δώρο χριστουγεννιάτικο από μια πετσέτα κουζίνας με κεντημένη μπορντούρα). Μάλιστα στο διαδίκτυο που κατέφυγα εκτός από τα άπειρα σχέδια που μπορείς να βρεις δωρεάν και τις οδηγίες για κάθε είδους χειροτεχνία (ειδικά το Pinterest είναι τρομερός πακτωλός, το ξέρετε ε;), βρήκα όλες τις αποδείξεις που επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς της Ελένης. Πράγμα που σημαίνει ότι ενώ αναζητάμε συνεχώς νέους τρόπους για να παραμείνουμε υγιείς, αρκεί να μπει στην καθημερινή μας ρουτίνα μια παλιά συνήθεια. Την έχουμε στην άκρη των δακτύλων μας, είναι απλή και πολύ υγιεινή. Πιάστε λοιπόν βελόνες και βελονάκια και αρχίστε να ξετυλίγετε την άκρη του νήματος. Γιατί το πλέξιμο κάνει καλό. Το λέει και η επιστήμη:
Ανακουφίζει από το άγχος. Αν η γιόγκα δεν σας λέει τίποτα τότε αρχίστε να πλέκετε. Κάνει εξίσου καλό, μάλιστα όσο περισσότερο πλέκεις τόσο καλύτερα νιώθεις! Οπως αναφέρει το περιοδικό New Zeland Listener σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας διεθνούς έρευνας που έγινε πρόσφατα online -συμμετείχαν 3514 άνθρωποι- το 73% αυτών που έπλεκαν τρεις φορές την εβδομάδα (ή περισσότερο) είχαν λιγότερο άγχος, ένιωθαν ήρεμοι, μπορούσαν να ξεχάσουν τα προβλήματά τους και ήταν σε θέση να οργανώσουν τις σκέψεις τους καλύτερα ενώ και η μνήμη τους είχε βελτιωθεί. Γιατί το πλέξιμο είναι μια ρυθμική δραστηριότητα που βοηθάει το σώμα να παράγει σεροτονίνη (ορμόνη που συνδέεται με την ηρεμία και την ευτυχία). Επιπλέον, απαιτεί τη χρήση και των δύο χεριών, οπότε ο εγκέφαλος αναγκάζεται να επικεντρωθεί στη χειρωνακτική εργασία η οποία δεν σε αφήνει να σκεφτείς κάτι άλλο ή να νιώθεις ανησυχία.
Βοηθάει την καρδιά μας να παραμείνει υγιής. Η δημοσιογράφος Τζέιν Μπρόντυ γράφει στους New York Times ότι το πλέξιμο «αντικαθιστά το στρες και το άγχος με την ικανοποίηση της δημιουργίας.» Και αναφέρει ότι το πλέξιμο και το βελονάκι βοηθάνε να μειωθεί η αρτηριακή πίεση και οι παλμοί της καρδιάς, όπως και τα επίπεδα της κορτιζόλης (μια επιβλαβής ορμόνη που έχει να κάνει με το άγχος).
Προκαλεί θετικά συναισθήματα. Σύμφωνα με την εφημερίδα The Washington Post, σε διεθνή έρευνα του 2013 στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 3.500 άνθρωποι που έπλεκαν, οι περισσότεροι (81,5%) ανέφεραν ότι με το πλέξιμο έγιναν πιο ευτυχείς. Όταν κάποιος παλεύει με την κατάθλιψη, το άγχος ή διάφορους εθισμούς, η απασχόληση με το πλέξιμο είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να νιώσει ένα αίσθημα ολοκλήρωσης ενώ βλέποντας ένα έργο να παίρνει μορφή στα χέρια του είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή του.
Ενισχύει τη δύναμη του εγκεφάλου. Η Washington Post αναφέρει επίσης ότι σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία, εκτός από το διάβασμα, τη μουσική και τον διαλογισμό, χόμπι όπως το πλέξιμο, το κέντημα, η κηπουρική και οι επισκευές του σπιτιού, διεγείρουν τη λειτουργία του εγκεφάλου, και ενισχύουν τη δύναμή του καθώς απαιτούν συγκέντρωση και εστίαση. Η νευρολογική δραστηριότητα που παράγεται μειώνει τις επιπτώσεις των ασθενειών που σχετίζονται με το άγχος, επιβραδύνει την εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών και κατ’ επέκταση καθυστερεί την εξέλιξη νευρολογικών ασθενειών.
Ενισχύει τη μνήμη. Το πλέξιμο απαιτεί συνεχή κίνηση των ματιών από τη μια πλευρά μέχρι την άλλη, πράγμα που είναι επίσης βασική άσκηση της γιόγκα. Υπάρχουν μάλιστα έρευνες οι οποίες, όπως αναφέρει η βρετανίδα φυσιοθεραπεύτρια Μπέτσαν Κόρκχιλ, δείχνουν ότι όταν αυτή η κίνηση επαναλαμβάνεται καθημερινά επί 30 δευτερόλεπτα μπορεί να ενισχύσει τη μνήμη κατά 10%. Η Κόρκχιλ θεωρεί το πλέξιμο «δημιουργική εξάρτηση» η οποία μπορεί να υποκαταστήσει άλλες εξαρτήσεις όπως το κάπνισμα και η εμμονή με το φαγητό ή τον έλεγχο του βάρους.
Βελτιώνει την κινητική λειτουργία. Δραστηριότητες που διεγείρουν τον εγκέφαλο όπως το πλέξιμο έχουν χρησιμοποιηθεί από ειδικούς όπως ο Σάρον Γκούτμαν, εργοθεραπευτής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης τόσο για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων κατάθλιψης όσο και για την βελτίωση της κινητικής λειτουργίας ασθενών που πάσχουν από τη νόσο του Πάρκινσον.
Βοηθάει στην αντιμετώπιση προβλημάτων βάρους και των διατροφικών διαταραχών. Μια μελέτη που δημοσίευσαν το 2009 ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά αναφέρει ότι γυναίκες με διατροφικές διαταραχές που εκπαιδεύτηκαν να πλέκουν, κατάφεραν να στρέψουν την προσοχή τους κάπου αλλού εκτός από τον έλεγχο του φαγητού και του βάρους τους, πράγμα που μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο σε ασθενείς με νευρική ανορεξία. Οι περισσότερες (74%) ανέφεραν ότι το πλέξιμο μείωσε την ένταση των φόβων τους και το μυαλό τους καθάρισε από ανησυχίες σχετικές με τη διατροφική διαταραχή τους. Επίσης ότι επιδρούσε επάνω τους ηρεμιστικά και θεραπευτικά, τους προκαλούσε ικανοποίηση, υπερηφάνεια και μια αίσθηση της ολοκλήρωσης. Το πλέξιμο εξάλλου μπορεί να βοηθήσει ανθρώπους που θέλουν να χάσουν βάρος αφού τους κρατά απασχολημένους, δεν βαριούνται και δεν έχουν χρόνο για τσιμπολόγημα.
Ανακουφίζει τους γονείς πρόωρων βρεφών από το άγχος. Μερικά νοσοκομεία στις ΗΠΑ ενθαρρύνουν τις νέες μητέρες να πλέκουν σκουφάκια για τα πρόωρα μωρά τους. Το πλέξιμο τις ανακουφίζει από το στρες και κρατά τα χέρια τους απασχολημένα πράγμα ιδιαίτερα χρήσιμο για όσο διάστημα δεν μπορούν να πάρουν τα μωρά τους στην αγκαλιά τους. Αντίστοιχα όμως μπορεί να βοηθήσει και τους μπαμπάδες. Ο πατέρας ενός πρόωρου μωρού που έμεινε πέντε εβδομάδες στην θερμοκοιτίδα του μαιευτηρίου είπε στους New York Times: «Μαθαίνοντας να πλέκω καπελάκια για πρόωρα μωρά είχα μια αίσθηση σκοπού για όλο εκείνο το διάστημα που ένιωθα εντελώς αβοήθητος. Είναι ένα χόμπι που μου κόλλησε και συνεχίζει να με βοηθάει να αντιμετωπίζω το άγχος στην δουλειά μου, καθώς μού προσφέρει μια αίσθηση τάξης σε ημέρες με έντονους ρυθμούς και δίνει στο μυαλό μου τον απαραίτητο χρόνο για να λύσει προβλήματα.»
Προσοχή όμως!
Οι ειδικοί προειδοποιούν όσες / όσους πλέκουν ότι θα πρέπει να κάνουν διάλειμμα κάθε 20 -30 λεπτά, να αλλάζουν θέση και να κινούνται για να ανακουφίζουν τα υπόλοιπα μέλη του σώματός τους που μένουν ακίνητα.