Οι Αιολίδες Νήσοι, τα ηφαιστειογενή (και άγονα) Νησιά του Αιόλου στην Τυρρηνική Θάλασσα, βορείως της Σικελίας, μία άσημη νησιωτική επαρχία που διοικητικά υπάγεται στη Μεσίνα, απασχόλησαν ξαφνικά τα media με μία ιστορική ιδιαιτερότητά τους. Συγκεκριμένα με ένα παράξενο ψωμί, το οποίο έψηναν και έτρωγαν οι λιγοστοί κάτοικοι του δυτικότερου νησιού, του Αλικούντι.
Να, είναι γεγονός και όχι αποκύημα φαντασίας ή «όραμα οπίου» ότι ο επιούσιος των νησιωτών ήταν σκέτο… μαστουρόψωμο! Η βρώση του προκάλεσε επί σειρά ετών στο Αλικούντι μαζικές παραισθήσεις λέει το ιταλικό Vice.
Θα μπορούσε η ιστορία να είχε βγει από καμιά παιγνιώδη σελίδα του Λουίτζι Πιραντέλο ή και του Αντρέα Καμιλέρι ακόμη, από κανένα σενάριο του Πιέτρο Τζέρμι ή της Λίνα Βερτμίλερ, αλλά εδώ δεν μιλάμε για σικελική λογοτεχνία και Τσινετσιτά: οι χωριάτες όντως έτρωγαν το ψωμάκι τους και ύστερα από λίγο έβλεπαν ιπτάμενες γυναίκες, μάγισσες στο σκουπόξυλο, ενώ άκουγαν και τρομερούς ήχους να ροβολάνε καταπάνω τους όλο και πιο απειλητικοί, ανηφορίζοντας από τα βράχια των ολότελα ερημικών ακτών, προερχόμενοι από τη σκοτεινότερη άβυσσο.
Ετρωγαν τέτοιο μαύρο ψωμί από τέτοια μαύρη φτώχεια, βέβαια, οι φουκαράδες. Και κάποιοι πολύ φαγανοί ή πολύ λιμασμένοι, που δεν έκαναν και πολύ κράτει στις μπουκιές τους, είδαν ακόμη και τους συντρόφους τού Οδυσσέα να μεταμορφώνονται σε γουρούνια…
Λαχτάρησαν όλοι τους, και κάποιοι λίγοι που το μπόρεσαν κάποτε, έφυγαν, πήγαν απέναντι, στο μεγάλο νησί, να δουλέψουν στο λιμάνι και στην αγορά, μπορεί και στη Φαμίλια, και να φάνε επιτέλους κανόλι και αμυγδαλόπαστα, αραντσίνι και φρέσκα ψάρια σαν κανονικοί άνθρωποι και να κάνουν, ευτυχισμένοι, τον σταυρό τους.
Ολα αυτά συνέβησαν στις αρχές του 20ού αιώνα. Το ψωμί το έφτιαχναν από σίκαλη, ρίχνοντας μέσα στον μύλο και τα στάχυα της και τον μαύρο μύκητά της. Η μυλόπετρα άλεθε τα πάντα, αλλά μέσα σε αυτά υπήρχε και το λυσεργικό οξύ του μύκητα, ένα παραισθησιογόνο συστατικό που λίγο αργότερα, πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, θα έδινε στο εργαστήριο το γνωστό LSD.
Ο μύκητας ergot στολίστηκε από την ντόπια λαογραφία με διαβολικές ιδιότητες αφού το σχήμα του είναι κερατοειδές και το «είναι» του ακόμη πιο κολασμένο. Πώς βρέθηκε στο νησί είναι άγνωστο, και πιθανολογούνται διάφορες εκδοχές. Οι περισσότεροι πάντως πιστεύουν ότι είναι αρχαίος κάτοικός του, αφού συνδυάζεται με τη σίκαλη.
Το Vice διατείνεται ότι οι κάτοικοι του Αλικούντι σταμάτησαν να τρώνε τον μύκητα μαζί με τη σίκαλη και τα στάχυα της μόλις τη δεκαετία του ’60. Μάλιστα τα λιγοστά «φρικιά» που πήγαιναν τότε για τις θερινές διακοπές τους σε εκείνα τα μέρη, δηλαδή οι χίπηδες, ήταν οι… μεμυημένοι που άνοιξαν τα μάτια στους νησιώτες να ξέρουν τι τρώνε.
Πάντως σήμερα όποιος πάει στο Αλικούντι για διακοπές αποκλείεται να φάει… μαστουρόψωμο, αφού τέτοιο πράγμα δεν πουλάνε τα σουπερμάρκετ τροφίμων.