Στα χρόνια της αφθονίας, εννοώ παλιές εποχές ΠΑΣΟΚ και χρηματιστηριακής ευφορίας του 2004, στα κεντρικά της εισαγωγικής της Mazda άνοιγαν κάθε μέρα σαμπάνιες. Η ΕΛΜΑ, όπως λεγόταν τότε, και ο Μ. Κορτέσης, ο ιδιοκτήτης και πρόεδρος της ιαπωνικής εταιρείας, είχαν κάθε λόγο να είναι χαρούμενοι.
Είχε βρεθεί η κότα με το χρυσό αυγό. Με τροχούς. Το Mazda RX-8 είχε ό,τι έπρεπε να έχει ένα σπορ, καλοφτιαγμένο, γρήγορο, πισωκίνητο, επαναστατικό για την εποχή και, κυρίως, προσιτό κουπέ. Μα τι λέω; Αυτοί είναι απλώς οι υπότιτλοι. Το RX-8 (μετά το λέγαμε και «Ρο-Χι», χάριν ελληνοποιημένης συντομίας) ήταν κομμένο και ραμμένο για την ελληνική επικράτεια.
Ο κινητήρας του, εκείνος ο ριζοσπαστικός Wankel, ισοδυναμούσε σε μόλις 1.300 κυβικά. Τίποτα, δηλαδή για το άγαρμπο φορολογικό σύστημα που δαιμονοποιεί εδώ και δεκαετίες τη χωρητικότητα των κινητήρων. Τεκμήριο που «το ‘χες» για πλάκα ακόμα και αν ήσουν χαμηλόμισθος ιδιωτικός υπάλληλος. Επίσης; Ηταν και σε μια χαρά τιμή ως αρχικό κόστος κτήσης. Η «μικρή» έκδοση, η Challenge, αν θυμάμαι καλά, έκανε κάτι λιγότερο από τριάντα χιλιάδες ευρώ. Η «μεγάλη», επίσης με ελάχιστο φορολογικό αποτύπωμα, λίγο παραπάνω.
Ομως πέραν των οικονομικών, το RX-8 είχε όλο το πακέτο. Εξ ου και όλος, σύσσωμος ο ειδικός Τύπος της εποχής το αποθέωνε. Τρελά, εντόνως και δικαιολογημένα. Θυμάμαι που η επίσημη δημοσιογραφική παρουσίαση είχε γίνει στην Κέρκυρα, στον τόπο καταγωγής του, τότε, ισχυρού άνδρα της εταιρείας. Για την ακρίβεια, σε ένα τεράστιο, αριστοκρατικού τύπου και εκλεπτυσμένου γούστου κτήμα του. Εκεί ακούσαμε για πρώτη φορά πώς ο «Renesis», όπως λεγόταν ο μικρός σε διαστάσεις αλλά ισχυρός σε απόδοση κινητήρας, έφερνε την επανάσταση στην κατηγορία. Δεν ήταν άλλο ένα δημοσιοσχετίστικο κλισέ σαν κι αυτά που ακούς στα πρωϊνάδικα της βαρεμάρας. Ελεγε την αλήθεια. Μαζεμένος σε διαστάσεις, χαμηλά τοποθετημένος που εξασφάλιζε απουσία ξενέρωτης υποστροφής -κοινώς, «μούτρα»-, δυνατός με απόδοση από 192 και 231 ίππους, στροφάρισμα μοτοσικλέτας και με «χαμηλή κατανάλωση». Εντάξει, τότε, με τις τιμές που ‘χαν τα καύσιμα επί παλαιού, «καλού» ΠΑΣΟΚ, δε μας ένοιαζε και πολύ το βενζινάδικο, αλλά δώστε μου λίγο χρόνο και θα επανέλθω στο επίμαχο παρακάτω.
Το «Ρο-Χι» είχε και μερικούς επιπλέον άσους στο μανίκι. Δεν κοπάναγε, είχε άψογη θέση οδήγησης, ενδοτική ανάρτηση που προσαρμοζόταν σωστά στην κακότροπη ελληνική άσφαλτο, σωστό κάθισμα, ωραίο, σφιχτό επιλογέα (5άρι στην έκδοση Challenge και 6άρι στη Cosmo), υπέροχη ισορροπία του σασί στην πίεση, δεν έτριζε, είχε εντυπωσιακά σχεδιασμένο κόκπιτ και διέθετε τέσσερις λειτουργικότατες θέσεις. Μάλιστα, δε; Με τον άκρως αβανταδόρικο τρόπο που άνοιγαν οι πόρτες του. Όχι όπως ξέρουμε, αλλά ανάποδα. Τύπου «suicide doors», όπως έλεγαν, δηλαδή, στα χρόνια της μαφίας, της ποτοαπαγόρευσης και του Αλ Καπόνε, κάποτε στην Αμερική, τα αυτοκίνητα εκείνα που οι πόρτες αυτοκτονίας άνοιγαν προς τα έξω διευκολύνοντας τους μαφιόζους να πετούν τα πτώματα εν κινήσει. Κοινώς, δεν θα μπορούσαν να το κάνουν αυτό αλλιώς καθώς ο αέρας θα τις έσπρωχνε στο να κλείσουν. Μιλάμε για μεγάλο τρικ.
Το δε εκπληκτικό με το RX-8; Ως γνωστόν, δεν ήταν ακριβώς τετράθυρο. Είχε έξυπνα ενσωματώσει αισθητικά τις πίσω με τις μπροστινές. Παρέμενε γνήσιο κουπέ και όχι ένα κλασικό τετράθυρο. Τι άλλο είχε; Καλά κρυμμένες λεπτομέρειες. Στάνταρ, άκουσον-άκουσον, μπλοκέ διαφορικό, μπροστινή ανάρτηση με διπλά ψαλίδια και σφυρήλατους βραχίονες αλουμινίου και πίσω ανάρτηση πέντε συνδέσμων. Τέλειο lay out. Ο δε μονοκόμματος άξονας μετάδοσης κίνησης από ανθρακονήματα έδειχνε πόσο μακριά ήταν διατεθειμένοι να φτάσουν οι μηχανικοί στην προσπάθειά τους για ένα ελαφρύ κουπέ χωρίς μηχανολογικές τσιγκουνιές. Με μια λέξη; Το «Ρο-Χι» έστριβε. Σαν Πραγματικό Αυτοκίνητο για τον Πραγματικό Οδηγό – όλα τα παραπάνω με σκόπιμα πεζοκεφαλαία.
Το αυτοκίνητο είχε κερδίσει πρωτάθλημα, κύπελο, εξέδρα και εντυπώσεις απ’ τα αποδυτήρια. Το δε σχήμα; Ράγισε πολλές καρδιές. Τόσες καμπύλες δύσκολα ανταγωνιζόταν η Πάμελα Άντερσον στα ντουζένια της. Προσωπικά, το πίσω του το έβρισκα περισσότερο «φορτωμένο» απ’ όσο έπρεπε και με μάλλον κλαρινογαμπριάτικα φώτα. Όμως τι να φτουρήσει το γούστο ενός ταπεινού δημοσιογράφου σα την αφεντιά μου απέναντι στο ελαφρολαϊκό;
Στα δε κεντρικά οι Möet & Chandon άνοιγαν με το σωρό καθώς ο αφρός των πωλήσεων χτυπούσε ταβάνι και η ΕΛΜΑ παρέδιδε δύο με τρία RX-8 σε καθημερινή βάση. Ζεστό ψωμί. Πολύς κόσμος, ακόμα κι αν δεν είχε το τριαντάρι, χρεώθηκε για να βάλει στο γκαράζ του το, προσιτό σε φορολογία και τέλη κυκλοφορίας, σέξι κουπέ.
Ο δράκος άργησε να κάνει τη γκράντε εμφάνισή του στο παραμύθι. Δεν ήταν άλλος απ’ την αιματηρή κατανάλωση που άρχισε, σα γάγγραινα, να σιγοτρώει το πορτοφόλι των κατόχων. Αλλά και
κάτι άλλο, πιο βαθύ. Ο Renesis άρχισε να βγάζει σοβαρά προβλήματα αξιοπιστίας. Για την ακρίβεια, όσοι πήραν στα ελαφρά και δεν τήρησαν ευλαβικά τις ιδιοτροπίες της «Πάμελα», με κακές επιλογές λαδιού και πλημμελή συντήρηση, βρέθηκαν συχνά με το μοτέρ στο χέρι. Αλλά ακόμα και όσοι γλίτωσαν από τη πανωλεθρία εξεπλάγησαν όταν διαπίστωσαν ότι ο Wankel ήταν πιο απαιτητικός σε κατανάλωση λαδιού κι από καλαματιανό μπριάμ. Κι αυτό γιατί όσο γοητευτικό κι αν ήταν το RX-8 ως σύνολο αλλά και στριφτερό μηχάνημα οδήγησης, τόσο απαιτούσε τη σχολαστική μέριμνα του ιδιοκτήτη του. Βλέπετε, μέρος της ιδιοτροπίας του Wankel ήταν ο τακτικότατος έλεγχος καθώς ψέκαζε λάδι στο θάλαμο καύσης. Δεν έχω σκοπό να σας κουράσω με το πώς και διότι. Αμερικανικά fora, άπειρο μπλα-μπλα καθώς και βιβλία έχουν γεμίσει το διαδίκτυο για το πώς να κάνεις rebuld στο Renesis. Ποσταρίσματα, σχόλια, άγχη. Χάος.
Ηταν ακριβώς αυτό που έριξε το «Ρο-Χι» απ’ το θρόνο. Η πτώση έγινε με κρότο. Αλλά και με τη λεγόμενη «μεταπωλητική καταστροφή». Πόση; Να σας πω με ακρίβεια. Πριν ξεκινήσω να γράφω αυτό το άρθρο, μπήκα στη γνωστή πλατφόρμα μεταχειρισμένων. Μου έβγαλε ότι σήμερα πωλούνται 264 RX-8 στην ελληνική αγορά με μέση τιμή μόλις €6.697. Προφανώς, μπορείς να βρεις και με τρία και με τέσσερα χιλιάρικα. Τσάμπα, δηλαδή. Κάποια μάλιστα δεν πωλούνται ούτε καν με τόσα και παραμένουν, εκεί στη μοναξιά των αγγελιών, περιμένοντας τον επόμενο. Θα έρθει; Θα ξέρει; Θα είναι αδαής; Ή κάποιος συνειδητοποιημένος που θα τσεκάρει σχολαστικά, θα είναι προετοιμασμένος και θα βρεθεί, έστω μετά από τα χρόνια της δόξας, σε ένα σωστό, οδηγοκεντρικό αυτοκίνητο έναντι μιας χούφτας ευρώ;
Πραγματικά, τόση απαξίωση δεν είδε ούτε ο Τσάρλι Σιν μετά το «Two and a half men». Τράτζικ. Επίσης, για να ‘μαι ειλικρινής, δεν είχα σκοπό να γράψω για το Mazda RX-8. Ομως χθες λάβαμε στο ίνμποξ ένα επίσημο δελτίο Τύπου της νέας εισαγωγικής (πλέον στα χέρια του Ομίλου Συγγελίδη) υπό τον τίτλο «Η διεθνής ημέρα του RX-8 είναι εδώ». Για την ακρίβεια, λέει πως «Ισως δεν γνωρίζετε, ότι η μαγική ημερομηνία 8 Αυγούστου είναι γνωστή μεταξύ των οπαδών, των λεσχών και των ιδιοκτητών ως η Διεθνής Ημέρα του Mazda RX-8». Σόρι, είχα πλήρη άγνοια. Και για να το ακόμα πάω παραπέρα, ίσως οι περισσότεροι να μη θέλουν να θυμούνται καν.
Κι αυτό γιατί το RX-8 έμεινε στην ιστορία ως μια ξεκάθαρη περίπτωση «love and hate». Ηταν το κελεπούρι της εποχής. Εγινε το πλέον απαξιωμένο κουπέ της νεότερης ιστορίας. Πραγματικά, κρίμα. Μεγάλο κρίμα. Είχε το πακέτο. Είπαμε, σχεδόν όλο. Και για αυτό κάθε φορά που βλέπω εκείνο το μαύρο «Ρο-Χι» στη γειτονιά μου, χρόνια παρκαρισμένο, χωρίς πινακίδες και σκονισμένο, θα θυμάμαι πώς ό,τι ανεβαίνει στην κορυφή μπορεί και να κατέβει στον πάτο.
Για να το κλείσω («ναι, ναι, τελείωνε», ακούγονται φωνές στο βάθος), ευτυχώς η Mazda, μια εταιρεία που εντόνως εκτιμώ, είχε, έχει και θα έχει το MX-5. Εδώ είναι μόνο θρίαμβος. Ουδεμία πανωλεθρία. Και δεσμεύομαι πως, σε μια άλλη ζεστή μέρα του καλοκαιριού και σε τσακίρ κέφι, θα κάτσω να γράψω μερικές αράδες. Επίσης δεσμεύομαι για λιγότερες.