Το παγκόσμιο βήμα εξακολουθεί να είναι ένα, ωστόσο στην υφήλιο υπάρχουν δύο κόσμοι που πλέον δυσκολεύονται ολοένα περισσότερο να συνυπάρχουν. Στην επισήμανση προβαίνει o Αλμπέρτο ντ’ Αρτζένιο, αρθρογράφος της ιταλικής La Repubblica, σχολιάζοντας τις ομιλίες που εκφώνησαν την Τρίτη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ οι πρόεδροι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας.
Κατά την τελευταία του ομιλία στα Ηνωμένα Εθνη ως ηγέτης των ΗΠΑ ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος καταχειροκροτήθηκε, επικαλέστηκε την προσωπική του ιστορία, θέλοντας να ενσαρκώσει τις δημοκρατικές αξίες και την πολυμέρεια, δηλαδή την κληρονομιά της πολιτικής του σταδιοδρομίας.
Οσο για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ανέβηκε στο βήμα αμέσως μετά, ο δημοσιογράφος της La Repubblica σημειώνει πως ο τούρκος πρόεδρος «χρησιμοποιεί το σώμα, χαρακτηριστικό εργαλείο των αυταρχικών ηγετών, για να επιδείξει ένα αντίθετο όραμα για τις αξίες και το μέλλον […] Επικαλείται τη “διαβολική” τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού […] για να συσπειρώσει τις δικτατορίες του πλανήτη», γράφει ο Αλμπέρτο ντ’ Αρτζένιο.
Και, όντως, ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Ερντογάν αναφέρθηκε στην «ατιμωτική» τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων, θέλοντας να θίξει το ζήτημα της «εξουδετέρωσης των φύλων». Υποστήριξε πως το ζήτημα «μετατρέπεται πλέον σε παγκόσμια επιβολή», κάνοντας λόγο για «πόλεμο ενάντια στην ιερότητα και στη δημιουργία». «Οι επιθέσεις κατά του θεσμού της οικογένειας, που είναι ο βασικός πυλώνας της κοινωνίας, εντείνονται», είπε ο τούρκος πρόεδρος. «Ενα αθλητικό γεγονός που παρακολουθείται από αθώα παιδιά και εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους κάθε ηλικίας και θρησκείας χρησιμοποιήθηκε, με πολύ άσχημο τρόπο, για προπαγάνδα εκφυλισμού», πρόσθεσε.
Σημειώνοντας ότι όποιος υψώνει φωνή ενάντια σε «αυτό το σχέδιο καταστροφής» και εκφράζει την παραμικρή αντίδραση φιμώνεται και γίνεται στόχος εκστρατειών δυσφήμισης, ο Ερντογάν δήλωσε πως «η Τουρκία είναι αποφασισμένη να σπάσει αυτή την πολιορκία και να αντισταθεί σε αυτό το κλίμα φόβου με κάθε κόστος».
Οσο για τις δικτατορίες του πλανήτη, τις οποίες επιδιώκει να συσπειρώσει ο Ερντογάν, ο ντ΄Αρτζένιο αναφέρεται στη Ρωσία και στην Κίνα, στο Ιράν, στη Βόρεια Κορέα και στους αυταρχικούς ηγέτες της Δύσης καθώς και σε όλους όσοι τον περασμένο Ιούλιο έβαλαν κατά της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων η οποία, υπό την αιγίδα του Εμανουέλ Μακρόν, επιδίωξε να είναι ένας ύμνος στην αποδοχή της διαφορετικότητας και στην συμπερίληψη.
Σχετικά με τις διεθνείς εξελίξεις, τις παγκόσμιες κρίσεις και προκλήσεις, ο γηραιός Μπάιντεν, απηχώντας το προεκλογικό μήνυμα της Κάμαλα Χάρις, παρά τα πολλά δισεπίλυτα και επείγοντα ζητήματα, ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία, με την «ελπίδα» ότι οι τραγωδίες θα τερματιστούν και οι κίνδυνοι θα εκλείψουν.
Ο απερχόμενος αμερικανός πρόεδρος θεωρεί πως η ανθρωπότητα θα βρει λύσεις στους πολέμους στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, στην τρομοκρατία, στην κλιματική αλλαγή και στην ιλιγγιώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας. Και θα τα καταφέρει γιατί, όπως σημείωσε ο Μπάιντεν, επικαλούμενος την προσωπική του εμπειρία, «ορισμένα πράγματα είναι πιο σημαντικά από την παραμονή στην εξουσία. Είναι οι λαοί σας αυτοί που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία».
Προεκτείνοντας τον συλλογισμό του αμερικανού προέδρου, ο ντ’Αρτζένιο γράφει πως οι λαοί έχουν σημασία για είναι αυτοί που εκφράζουν την «ισχύ της δημοκρατίας», στην οποία υποκλίθηκε ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν, αποχωρώντας από την κούρσα για τον Λευκό Οίκο. Αντιθέτως το όραμα του Ερντογάν (ο οποίος κατέχει την εξουσία για περισσότερο από μία εικοσαετία) για το μέλλον είναι ζοφερό.
Ο αρθρογράφος της La Repubblica γράφει πως η διαφορά μεταξύ των δύο κόσμων είναι καταρχάς μια διαφορά αξιών, στην πραγματικότητα, όμως, αφορά περισσότερο τον συσχετισμό δυνάμεων. Από το βήμα του ΟΗΕ και με σημείο αναφοράς τις συνεχιζόμενες παγκόσμιες κρίσεις, ο Ερντογάν επιδίωξε εκ νέου να αναδειχθεί ως προασπιστής του μουσουλμανικού κόσμου και εκπρόσωπος του παγκόσμιου Νότου, δηλαδή των κρατών και των λαών που δηλώνουν πως είναι αποκλεισμένοι από την κεντρική διεθνή σκηνή. Σύμφωνα, όμως, με τον Αλμπέρτο ντ’ Αρτζένιο, πίσω από τα βαριά λόγια του τούρκου προέδρου, «κρύβονται όλες οι αντιφάσεις των αυταρχικών καθεστώτων.
Ο Ερντογάν συνέκρινε εκ νέου τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου με τον Χίτλερ και υποστήριξε πως «μαζί με τα παιδιά στη Γάζα, πεθαίνει και το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών, πεθαίνει η αλήθεια, πεθαίνουν οι αξίες που η Δύση ισχυρίζεται ότι υπερασπίζεται, πεθαίνουν οι ελπίδες της ανθρωπότητας να ζήσει σε έναν δικαιότερο κόσμο».
Ομως, παρότι επιτέθηκε στον Νετανιάχου, απέφυγε να έρθει σε ρήξη με το Ισραήλ ως χώρα («δεν έχουμε πρόβλημα με τον ισραηλινό λαό») και έκανε λόγο για εξεύρεση λύσεων στα παγκόσμια προβλήματα εντός του ΟΗΕ, εντός της G20, εντός των COP (Διασκέψεις του ΟΗΕ για το Κλίμα) και άλλων παγκόσμιων οργανισμών.
Επιδιώκει στενότερη συνεργασία με την Κίνα και τη Ρωσία, αλλά κατά την ομιλία του στον ΟΗΕ στην ομάδα BRICS αναφέρθηκε μόνον εν παρόδω, παρότι η Τουρκία έχει καταθέσει επίσημο αίτημα ένταξης (με αντιδυτική, προφανώς, διάθεση) και τον Οκτώβριο θα μετάσχει στη σύνοδο των BRICS στο Καζάν της Ρωσίας.
Ως εκ τούτου η αποστασιοποίησή του από τη Δύση και τις αξίες της «χρησιμοποιείται απλώς ως διαπραγματευτικό χαρτί για να πάρει αυτό που θέλει από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες», γράφει ο Αλμπέρτο ντ’ Αρτζένιο. «Και στην προσπάθειά του να κινείται σε αμφότερους τους κόσμους, ώστε να επωφελείται και από τους δύο, ο σουλτάνος αποσιωπά τη δυσπιστία με την οποία τον αντιμετωπίζουν οι ίδιοι οι Ρώσοι και οι Κινέζοι και την εξάρτηση από την ευρωπαϊκή οικονομία και την ενέργεια του Πούτιν», προσθέτει, υποστηρίζοντας ότι αυτό που στερείται ο Ερντογάν είναι ουσιαστικά «μια ξεκάθαρη πολιτική κατεύθυνση».