Δεν το γνωρίζουν πολλοί, αλλά έχει και η Ρωσία –πέρα από την Ουκρανία– τη δική της «Ζώνη Αποκλεισμού», μια περιοχή μη κατοικήσιμη εδώ και σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, εξαιτίας των καταστροφικών και φονικών συνεπειών του σοβαρότερου πυρηνικού δυστυχήματος που έχει συμβεί έως σήμερα στο πλαίσιο της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς: ακριβώς σαν σήμερα, πριν από 38 χρόνια, την 26η Απριλίου του 1986, εξερράγη ο αντιδραστήρας Νο 4 του σοβιετικού πυρηνικού σταθμού του Τσερνόμπιλ.
Η «μαύρη τρύπα» της Ρωσίας, όπως αναφέρει σε ανταπόκρισή της από τη Μόσχα η Ροζάλμπα Καστελέτι της ιταλικής La Repubblica, βρίσκεται στην περιφέρεια του Μπριάνσκ, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία, όπου βρίσκεται το Τσερνόμπιλ. Εντός των ορίων της ρωσικής «ζώνης αποκλεισμού» πλέον υπάρχουν μόλις έντεκα οικισμοί. Ωστόσο εξακολουθεί να αποτελεί μια θλιβερή ανάμνηση της πυρηνικής αποκάλυψης που μόλυνε σχεδόν τα ¾ της Ευρώπης και προκάλεσε τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων.
Οχι μόνο μεταξύ των κατοίκων του Πρίπιατ, της πόλης-δορυφόρου του πυρηνικού σταθμού, του Τσερνόμπιλ και των όμορων χωριών στην επικράτεια της Ουκρανίας, αλλά και «εκκαθαριστών», όπως ονομάστηκαν όσοι συμμετείχαν, άνθρωποι από κάθε γωνιά της αχανούς Σοβιετικής Ενωσης, στην επιχείρηση καθαρισμού της Ζώνης Αποκλεισμού γύρω από τον μοιραίο πυρηνικό σταθμό.
Από τις συνέπειες του τρομακτικού δυστυχήματος επλήγησαν βαριά ακόμη και γιατροί και νοσοκόμες στη Μόσχα, 800 χιλιόμετρα μακριά, που κλήθηκαν να νοσηλεύσουν τα θύματα. Η Λιουμπόβ Κρουγκόβα, μια μοσχοβίτισσα νοσοκόμα, συγκαταλεγόταν μεταξύ των πρώτων που ήρθαν σε επαφή με τους πρώτους τραυματίες που διακομίστηκαν εσπευσμένα στην πρωτεύουσα αεροπορικώς από το Πρίπιατ.
«Μας είπαν να πάμε στο αεροδρόμιο χωρίς καμία περαιτέρω πληροφορία. Πήγαμε χωρίς καμία προφύλαξη», ανέφερε, συνομιλώντας με την ιταλίδα δημοσιογράφο. Και μόνο η μετακίνηση από το αεροδρόμιο έως το ακτινολογικό νοσοκομείο Νο 6 της Μόσχας ήταν αρκετή για να δεχτεί μια ισχυρή δόση ραδιενέργειας.
«Μόλις τελείωσε η βάρδια μου γύρισα στο σπίτι. Την επόμενη ημέρα μετά βίας μπορούσα να δουλέψω. Με νοσήλευσαν και διέταξαν την απομάκρυνση των μολυσμένων αντικειμένων από το διαμέρισμά μου. Είπαν ότι θα μάζευαν τα πιο μολυσμένα, γέμισαν τρεις σάκους», πρόσθεσε η νοσοκόμα από τη Μόσχα.
Η απεσταλμένη της ιταλικής εφημερίδας συνομίλησε και την Ολγκα Σορόκινα. Τα δύο παιδιά της, ο Ανατόλι και η Μαρία που γεννήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990, νοσούν αμφότερα από την παιδική τους ηλικία. Ο πατέρας τους είχε κληθεί να εκτελέσει χρέη εκκαθαριστή στον πυρηνικό σταθμό μετά το δυστύχημα, ενώ το 2005 άφησε την τελευταία του πνοή.
Ωστόσο η μητέρα του Ανατόλι και της Μαρία δεν μπορεί να αποδείξει ότι τα παιδιά της υποφέρουν λόγω των συνεπειών της πυρηνικής τραγωδίας: «Οι γιατροί μου είπαν πολλές φορές πως τα παιδιά μου θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο διατριβής, η περίπτωσή τους είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Αλλά εάν αναγνωρίζονταν τα νοσήματά τους, θα δημιουργούταν ένα προηγούμενο για τα πολλά παιδιά των εκκαθαριστών», είπε η γυναίκα.
Τα παιδιά των εκκαθαριστών είναι γνωστά στη Ρωσία και ως «παιδιά του Τσερνόμπιλ». Σήμερα, Παρασκευή, 26 Απριλίου, η καμπάνα του Πρίπιατ χτύπησε και για αυτά: 38 φορές, όσα και τα χρόνια που πέρασαν από την τραγωδία, οι συνέπειες της οποίας εξακολουθούν να είναι αισθητές και στη Ρωσία.