Η 38χρονη σταρ των αμερικανικών ριάλιτι, ανακοίνωσε πρόσφατα στο Instagram και στο Twitter την κυκλοφορία των «Kimono Solutionwear». Πρόκειται για μια σειρά από κορσέδες και λαστέξ (άλλως shapewear), που λέει ότι, χρειάστηκε ένας χρόνος για την παραγωγή τους.
Με δεδομένη, βέβαια, την σταθερή προτίμηση της Κιμ Καρντάσιαν-Γουέστ στα εφαρμοστά ρούχα, αναμενόμενο ήταν ότι τα κομψά λαστέξ θα γινόντουσαν κάποια μέρα κομμάτι της αυτοκρατορίας της. Το θέμα δεν είναι αυτό, ας βγάλει στην αγορά ό,τι θέλει, το θέμα που έχει προκαλέσει σάλο είναι το εμπορικό σήμα των νέων προϊόντων της.
Το όνομά της εμφανίζεται μεν στα τρία πρώτα γράμματα του brand name αλλά στην ουσία αναφέρεται σε ένα ένδυμα, που δεν έχει καμία σχέση με αυτό που πουλάει. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι πρόκειται για ένα σημαντικό σύμβολο του ιαπωνικού πολιτισμού, επιλέγοντας, λοιπόν, τη συγκεκριμένη λέξη, η Καρντάσιαν προκαλεί την κριτική όσων αγαπούν αυτή την κουλτούρα, γράφει η βρετανική Telegraph.
Πολλοί χρήστες ιαπωνικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν ανεβάσει φωτογραφίες τους φορώντας κιμονό σε γάμους και άλλες επίσημες εκδηλώσεις με τα hashtags #notyourunderwear και #KimOhNo. Μάλιστα μεταξύ εκείνων που απάντησαν στο post της Κιμ Καρντάσιαν ήταν και η γιαπωνέζα Γιούκο Κάτο του BBC News, η οποία έγραψε στο Twitter: «Είναι μια πολύ ενοχλητική οικειοποίηση, δεν έχει καμία σχέση με το ιαπωνικό κιμονό, εκτός ίσως από το γεγονός ότι τυλίγει το ανθρώπινο σώμα», ενώ θέση πήρε και το λονδρέζικο μουσείο Victoria & Albert, προσθέτοντας το hashtag #KimOhNo σε μια λεπτομερή περιγραφή του κιμονό.
Για τη μειοψηφία, που έχει άγνοια -στην οποία μπορεί να περιλαμβάνεται και η Κιμ- το κιμονό είναι ένα παραδοσιακό ιαπωνικό ένδυμα που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα. Φοριέται σε ειδικές περιπτώσεις, τόσο από άντρες όσο και από γυναίκες, και διακρίνεται για τα φαρδιά μανίκια του και τα, συχνά, περίπλοκα σχέδια ή κεντήματα του υφάσματος.
Πρόκειται για ένα φαρδύ και μακρύ ένδυμα, που θυμίζει ρόμπα. Τυλίγεται μπροστά και στερεώνεται με μια φαρδιά ζώνη που ονομάζεται όμπι. Και φυσικά δεν έχει καμία σχέση με λαστέξ, κορσέδες, εσώρουχα ή σιλουέτες που διαγράφονται κάτω από εφαρμοστά ρούχα. Στην πραγματικότητα, είναι ακριβώς το αντίθετο.
Ολοι γνωρίζουν ότι η «Kimono Solutionwear» δεν σκοπεύει να πουλήσει κιμονό, τουλάχιστον όχι προς το παρόν. Σε αίτηση για την κατοχύρωση του εμπορικού σήματος που κατατέθηκε στις ΗΠΑ στις 19 Ιουνίου φαίνεται, όμως, ότι η Καρντάσιαν θέλει να διατηρήσει το δικαίωμα να παράγει και να πουλάει επίσης κιμονό με τη φίρμα Kimono, στο μέλλον.
Το πιθανότερο είναι ότι οι κατηγορίες για «πολιτισμική οικειοποίηση» δεν επρόκειτο να εμποδίσουν την λεγεώνα των οπαδών της να αγοράσουν τα «Kimono shapewear», η ανάρτησή της στο Instagram έχει ήδη συγκεντρώσει πολύ πάνω από 2,8 εκατ. likes και δεκάδες χιλιάδες σχόλια… Και για να είμαστε δίκαιοι, αναφέρει η Telegraph, τα προϊόντα Kimono φαίνονται πραγματικά καλά, με καινοτόμα υφάσματα και σχέδια, σε αρκετές αποχρώσεις «nude» και μεγάλη γκάμα μεγεθών.
Το πρόβλημα είναι ότι η μάρκα, με όπλα τη φήμη της Καρντάσιαν και την υπέρμετρη φιλοδοξία της, απειλούσε να αποκτήσει την κυριότητα μιας λέξης που ως έννοια ανήκει στην ιαπωνική κουλτούρα, και όχι στους μοντέρνους κορσέδες. Μάλιστα το Kimono θα μπορούσε να γίνει μια μέρα γενικός όρος για τον κορσέ και όχι για τα παραδοσιακά ιαπωνικά ρούχα, κάτι ανάλογο δηλαδή με τη Hoover που έχει ταυτιστεί με την ηλεκτρική σκούπα, και το Post-It, συνώνυμο των μπλοκ με τα αυτοκόλλητα κίτρινα χαρτάκια.
Προσδίδει επίσης εμπορική δυναμική στη λέξη, η οποία, όμως, δεν θα ωφελήσει την Ιαπωνία ή την ιαπωνική κουλτούρα. Κανείς δεν έχει εκμεταλλευτεί εμπορικά το κιμονό πριν πάρει την κυριότητα του η Καρντάσιαν, δικαιολογημένα, λοιπόν, η οικειοποίησή του έχει κάνει τους Ιάπωνες να αγανακτήσουν, όπως κάποτε και οι Αυτόχθονες Αμερικανοί για την απερίσκεπτη οικειοποίηση του ονόματος των Ναβάχο από τη μόδα.
Αρχικά, η Καρντάσιαν φάνηκε να αδιαφορεί για τις αντιδράσεις, αλλά δεν είναι η πρώτη φορά. Έχει κατηγορηθεί για πολιτισμική οικειοποίηση αρκετές φορές στο παρελθόν, για παράδειγμα με τη διαφήμιση του make up «blackface» που λανσάρισε το 2017, και με τα κοτσιδάκια που η ίδια ονόμασε «Bo Derek» το 2018 (πράγμα για το οποίο βέβαια η Μπο Ντέρεκ δεν είχε αντίρρηση), ενώ και τον περασμένο Απρίλιο επικρίθηκε όταν φόρεσε το «maang tikka», ένα παραδοσιακό ινδικό νυφικό διάδημα.
Και πέρσι μιλώντας για την κριτική που δέχτηκε για τα κοτσιδάκια της, υπερασπίστηκε την χρήση της «πολιτισμικής έμπνευσης»: «Νομίζω ότι αν δεν επικοινωνήσεις από πού παίρνεις την έμπνευσή σου -και το έχω κάνει στο παρελθόν- τότε οι άνθρωποι δεν το καταλαβαίνουν», ανέφερε σε συνέντευξή της στο BeautyCon, «Αλλά νομίζω ότι είναι εντάξει όταν προέρχεται από έναν τόπο αγάπης και σε εμπνέει».
Φαίνεται όμως ότι αυτή τη φορά δεν άντεξε στο κύμα της κριτικής που δέχτηκε. Ακόμη και ο δήμαρχος του Κιότο της έστειλε μια επιστολή με την μοναδική ευγένεια που επιβάλλει η ιαπωνική κουλτούρα καλώντας τη να ξανασκεφθεί το όνομα του εμπορικού της σήματος. Ανακοίνωσε ακόμη ότι το προσωπικό του εργάζεται για την ένταξη του κιμονό στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Και η Κιμ λύγισε: «Πάντα ακούω, μαθαίνω και εξελίσσομαι – εκτιμώ τόσο το πάθος και τις ποικίλες απόψεις που μου φέρνουν οι άνθρωποι», έγραψε στον λογαριασμό της στο Twitter, «Όταν ανακοίνωσα το όνομα της σειράς με τα shapewear μου, το έκανα με τις καλύτερες προθέσεις κατά νου».
Με νέο της post ανακοίνωσε ότι θα λανσάρει ξανά τη σειρά με νέο όνομα, το οποίο όμως δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής γνωστό, γράφει ο Guardian.
Η απόφασή της προκάλεσε έκπληξη, ενόχλησε όμως επίσης: «…Δεν ζήτησε συγγνώμη, αλλά εντυπωσιάστηκα με την απόφασή της. Ας ελπίσουμε ότι το νέο όνομα θα είναι καλό», έγραψε η Γιούκα Οχίσι, μια καλλιτέχνης με έδρα το Σαν Φρανσίσκο, η οποία συνέβαλε δυναμικά στη διάδοση του #KimOhNo στα social media.
Η Οχίσι δήλωσε ακόμη ότι μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε, στο μέλλον καλλιτέχνες και εμπορικά σήματα θα το σκέφτονται διπλά και «θα ερευνούν ώστε να κατανοούν την πολιτιστική σημασία που έχουν αντικείμενα ή κόνσεπτ»…
Για να δούμε.