Οτι ο πραγματικός νέος Ψυχρός Πόλεμος δεν έχει ακόμα ξεσπάσει, αλλά και ότι θα διεξαχθεί όχι στην Ουκρανία, αλλά στα παγωμένα εδάφη και ύδατα του Αρκτικού Ωκεανού, επισημαίνει σε ανάλυσή της η ιταλική La Repubblica, επισημαίνοντας πως από τις πέντε χώρες που έχουν πρόσβαση στον Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό (Ρωσία, ΗΠΑ, Καναδάς, Νορβηγία και Δανία-Γροιλανδία), εκείνη που προετοιμάζεται πυρετωδώς και αρτιότερα ενόψει των γεωστρατηγικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής είναι η πατρίδα του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Την ίδια ώρα, δεδομένου ότι κανένας δεν γνωρίζει ποιες είναι οι πραγματικές προθέσεις του ρώσου ηγέτη στο πλαίσιο των σχέσεων ή μάλλον της διαρκούς αντιπαλότητας της Ρωσίας με τη Δύση, ο βετεράνος της αμερικανικής διπλωματίας Ρίτσαρντ Μπαρτ, πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Γερμανία την περίοδο 1985-1989 και πρωταγωνιστής των διαπραγματεύσεων με την ΕΣΣΔ για τη σύναψη της Συνθήκης για τον Περιορισμό των Στρατηγικών Οπλων (START I), υποστηρίζει σε συνέντευξή του στην Corriere della Sera ότι «με τον Πούτιν χρειάζεται κάποια δημιουργικότητα», ούτως ώστε να αποφευχθεί μια κλιμάκωση με απρόβλεπτες συνέπειες.
Σχετικά με το έντονο ενδιαφέρον του Κρεμλίνου για τον Αρκτικό Ωκεανό, η Repubblica αναφέρει στο ρεπορτάζ της ότι η Μόσχα, «όχι μόνον άνοιξε τις παλιές σοβιετικές βάσεις που είχαν εγκαταλειφθεί σε απομονωμένα νησιά, όπως η Γη του Φραγκίσκου Ιωσήφ, αλλά κατασκευάζει και ένα δίκτυο υποδομών». Σε αυτό το πλαίσιο, την προηγούμενη Παρασκευή ο ηγέτης της Ρωσίας επιφόρτισε τον πρωθυπουργό του Μιχαήλ Μισούστιν με την παρουσίαση προτάσεων για την κατασκευή μιας σιδηροδρομικής γραμμής προς τη Θάλασσα του Μπάρεντς. Σύμφωνα με τα ρωσικά ΜΜΕ, ο τερματικός σταθμός θα βρίσκεται στο μικρό χωριό Ιντίγκα, όπου έχουν ήδη επενδυθεί περισσότερα από 4 εκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή ενός λιμανιού βαθέων υδάτων που θα λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και από το 2025 θα μπορεί να διαχειριστεί από 80.000 έως 200.000 τόνους εμπορευμάτων.
Το παιχνίδι δεν αφορά μόνον την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου, των νέων θαλάσσιων οδών και των λοιπών ευκαιριών που προσφέρει ο αποκαλούμενος «Νέος Αρκτικός», η σταδιακή «ανάδυση» του οποίου οφείλεται στην κλιματική αλλαγή. Στη Ρωσία ανήκει το 53% των αρκτικών ακτών που εκτείνονται από τη χερσόνησο Κόλα έως την Καμτσάτκα, και λόγω του λιωσίματος αυτού του «φυσικού Σιδηρού Παραπετάσματος» –αναφέρει χαρακτηριστικά η Repubblica– αυτές οι ακτές μετατρέπονται σε ευάλωτο εξωτερικό σύνορο, το οποίο θα χρήζει προστασίας από εν δυνάμει επιτιθέμενους.
Η Δύση, από την πλευρά της, ανησυχεί ιδιαίτερα για το ενδεχόμενο ρωσικών εισβολών. «Εάν κοιτάξετε την υδρόγειο, θα καταλάβετε ότι ο πιο σύντομος δρόμος μεταξύ των αμερικανικών πυραυλικών βάσεων και των στόχων στη Ρωσία δεν είναι πάνω από τον Ατλαντικό, αλλά πάνω από την Αρκτική. Το ίδιο ισχύει και για τους ρωσικούς πυραύλους που στοχεύουν αμερικανικούς στόχους», ανέφερε σχετικά ο Ντμίτρι Τρενίν από το Carnegie Moscow Center.
Τις προηγούμενες ημέρες, ειδικοί αναλυτές από τη Νορβηγία, όπως η Κάρεν-Ανα Εγκεν του Norwegian Defense University College, προειδοποίησαν ότι «μια πιθανή ρωσική επίθεση στην Ουκρανία θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της κινητικότητας στον Βορρά, από αμφότερες τις πλευρές».
Οσον αφορά την Ουκρανία, όλα όσα είπε στην Corriere della Sera ο 74χρονος Ρίτσαρντ Μπαρτ είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικά. Ο πολύπειρος αμερικανός πρώην διπλωμάτης καριέρας επισήμανε καταρχάς πως, παρότι σε σχέση με την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, από στρατηγικής απόψεως, η κατάσταση παραμένει σε γενικές γραμμές ίδια, η σημερινή Ρωσία δεν μπορεί να συγκριθεί με την πρώην ΕΣΣΔ. Σήμερα «έχουμε να κάνουμε με ένα πιο ευέλικτο και πιο επιθετικό υποκείμενο, το οποίο διαθέτει, μπορεί να υποστηρίξει κάποιος, μια πιο ικανή ηγεσία», είπε. Λαμβάνοντας υπόψη «ότι κανένας δεν γνωρίζει πραγματικά τις προθέσεις» αυτής της ηγεσίας, δηλαδή του Βλαντίμιρ Πούτιν, η κατάσταση καθίσταται σίγουρα κρίσιμη, εάν όχι ιδιαίτερα ανησυχητική.
Ωστόσο η Δύση γνωρίζει, παρότι δεν το αναγνωρίζει δημόσια, τι ενοχλεί τον επικεφαλής του Κρεμλίνου. «Κινητοποιώντας περισσότερους από 100.000 στρατιώτες στα σύνορα με την Ουκρανία, ο Πούτιν επιδίωξε να στρέψει την προσοχή των Δυτικών, και ειδικά των Αμερικανών, στη δική του ερμηνεία των προβλημάτων ασφαλείας της Ρωσίας. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, πρόκειται για ένα ζήτημα που τον απασχολεί ιδιαίτερα για περισσότερο από μία δεκαετία (…). Ο Πούτιν προσπαθεί εδώ και χρόνια να αναγκάσει τη Δύση να αντιμετωπίσει την κύρια ανησυχία του, την αίσθηση ότι από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, τα νόμιμα συμφέροντα της Ρωσίας όχι μόνο αγνοήθηκαν αλλά και καταπατήθηκαν. Και έχει αγανακτήσει τόσο πολύ, που απειλεί να προκαλέσει μια σύρραξη στην καρδιά της Ευρώπης», εξηγεί ο Ρίτσαρντ Μπαρτ.
Τελικά, ο Πούτιν κατάφερε να κερδίσει την προσοχή της Δύσης την προηγούμενη εβδομάδα κατά τη διάρκεια των διαδοχικών συναντήσεων με τους Αμερικανούς στη Γενεύη, με το ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες και με τον ΟΑΣΕ στη Βιέννη. «Αυτή η εβδομάδα αποτέλεσε για εκείνον επιτυχία», υποστηρίζει ο αμερικανός πρώην πρεσβευτής. Σχετικά με τη συνέχεια, από τώρα και στο εξής καλείται η Δύση να αντιμετωπίσει «δημιουργικά» τον Βλαντίμιρ Πούτιν και τη Ρωσία.
«Το ερώτημα είναι τι θέλει, πέρα από αυτό που προσφέρουν οι Αμερικανοί, όσον αφορά τα πυρηνικά όπλα μεσαίου βεληνεκούς, τον περιορισμό των στρατιωτικών ασκήσεων ή τα μέτρα διαφάνειας και εμπιστοσύνης. Το ζήτημα είναι η Ουκρανία. Ενα μέρος της Δύσης κατανοεί ή αρχίζει να καταλαβαίνει ότι υφίσταται ένα δομικό πρόβλημα στην ουκρανική κρίση. Είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ δεν θα αναπτύξουν δυνάμεις για να υπερασπιστούν το Κίεβο. Σίγουρα δεν θα το κάνει ο Τζο Μπάιντεν. Οπότε είναι απόλυτα αναγκαίο να βρεθεί μια συμβιβαστική φόρμουλα η οποία, χωρίς να δίνει καμία επίσημη εγγύηση στη Ρωσία ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ, θα δηλώνει ότι αυτή τη στιγμή το Κίεβο δεν είναι έτοιμο για να ενταχθεί στη συμμαχία. Θα χρειαστεί λίγη δημιουργικότητα σε αυτή τη διαπραγμάτευση, ώστε να καθησυχάσουν τους Ρώσους όσον αφορά αυτό το υπαρξιακό για αυτούς ζήτημα».
Συγκρατημένη αισιοδοξία θα μπορούσε να προκαλεί το ότι, σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Μπαρτ, στην παρούσα φάση ο Βλαντίμιρ Πούτιν «δεν πιστεύει ότι διακινδυνεύει να εμπλακεί σε μία σύρραξη. Θεωρεί ότι βρίσκεται σε ισχυρή θέση, γιατί είναι πεπεισμένος ότι έχει με το μέρος του την Ιστορία και σε κάθε περίπτωση χαίρει της λαϊκής υποστήριξης. Κατά τη γνώμη μου, σκέφτεται πώς μπορεί να πάρει αυτό που θέλει δίχως πόλεμο», σημείωσε.