Οι Times του Λονδίνου γράφουν για μια νέα μέθοδο ανάλυσης της κίνησης και της κινητικότητας, με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης, που θα μπορούσε να δείξει τον δρόμο προς την πρώιμη ανίχνευση της νόσου Πάρκινσον.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι η νέα τεχνική, η οποία εντοπίζει και αναλύει ανεπαίσθητες αλλαγές στην κίνηση ίσως είναι η αφετηρία για την πρόγνωση της νόσου αλλά και για την ανάπτυξη θεραπειών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στα πολύ πρώιμα στάδιά της.
Η σχετική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Medicine αναφέρεται, σύμφωνα με τους Times, σε ένα εργαλείο προσυμπτωματικού ελέγχου που αξιολογεί έγκαιρα τον κίνδυνο εμφάνισης Πάρκινσον και θα μπορούσε να εντοπίζει τους ανθρώπους που κινδυνεύουν περισσότερο.
Για τις ανάγκες της έρευνας, η Σύνθια Σάντορ, από το Ερευνητικό Ινστιτούτο Άνοιας στο Κάρντιφ και οι συνεργάτες της συνέλεξαν δεδομένα από περισσότερους από 100.000 ανθρώπους οι οποίοι πέρασαν μια εβδομάδα φορώντας ένα έξυπνο ρολόι.
Από τους συμμετέχοντες, 273 είτε είχαν διαγνωσμένη Πάρκινσον, είτε διαγνώστηκαν μέσα σε δύο χρόνια από την έρευνα, ενώ άλλοι 196 διαγνώστηκαν μετά τη διετία.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη για να αναλύσουν τις διαφορές μεταξύ αυτών και των υγιών ατόμων. «Η διαφορά ήταν απλή: Οι ασθενείς με Πάρκινσον κινούνται λιγότερο και πιο αργά, σε σύγκριση με κάποιον ίδιας ηλικίας και ίδιου φύλου, κατά την ίδια δραστηριότητα, π.χ. από το ένα δωμάτιο στο άλλο», δηλώνει η Σάντορ στους Times.
Οι μικρές αλλαγές στην κινητικότητα μπορεί να μην γίνουν αντιληπτές από τους ασθενείς και το περιβάλλον τους αλλά μπορούν να εντοπιστούν από το έξυπνο ρολόι και μπορούν να λειτουργήσουν ως πρώιμοι δείκτες πολύ πιο αποτελεσματικά από τις εκτιμήσεις κινδύνου με βάση τη γενετική, τις εξετάσεις αίματος ή τον τρόπο ζωής.
Προγνωστικό και όχι διαγνωστικό εργαλείο
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι το τεστ σχεδιάστηκε για να εντοπίζει άτομα που κινδυνεύουν να αναπτύξουν νόσο του Πάρκινσον, αλλά μπορεί να οδηγήσει και σε ψευδώς θετικές διαγνώσεις. Γι’ αυτό και πρέπει να θεωρείται ως εργαλείο πρόγνωσης του κινδύνου και όχι ως μέθοδος διάγνωσης της Πάρκινσον.
Η Δρ Κάθριν Πιλ, λέκτορας στο Ινστιτούτο Καινοτομίας Νευροεπιστήμης και Ψυχικής Υγείας, στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, είπε στους Times: «Τα ευρήματά μας δεν προορίζονται να αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες διαγνωστικές μεθόδους. Τα δεδομένα του έξυπνου ρολογιού θα μπορούσαν να παρέχουν ένα χρήσιμο εργαλείο ελέγχου για να βοηθήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση της νόσου, ώστε στο μέλλον οι ασθενείς να έχουν πρόσβαση στις θεραπείες, πριν η ασθένεια προκαλέσει εκτεταμένη βλάβη στον εγκέφαλο. Όπως και να ‘χει, το εργαλείο θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλες μεθόδους».
Όπως εξηγούν οι ειδικοί είναι μάλλον απίθανο να φτάσουμε στο σημείο όπου ένα έξυπνο ρολόι θα κουδουνίσει για να μας πει «Έχεις Πάρκινσον». Όμως, το έξυπνο ρολόι μπορεί να «πιάσει» μια απειροελάχιστη επιδείνωση στην κινητικότητα και, σε συνδυασμό με πολλά άλλα δεδομένα κινδύνου, μπορεί να πει «είναι ώρα να πας στο γιατρό για έλεγχο». Και ο γιατρός είναι αυτός που θα συστήσει τις εξετάσεις που χρειάζονται για να υπάρξει μια ολοκληρωμένη εκτίμηση του κινδύνου και μια πιθανή πρώιμη παρέμβαση.
Για τη νόσο Πάρκινσον
Η Πάρκινσον είναι από αυτές τις ασθένειες που ξεκινούν πολλά χρόνια πριν ο ασθενής εμφανίσει τα πρώτα συμπτώματα και συχνά διαγιγνώσκονται όταν πια οι βλάβες είναι προχωρημένες.
Πρόκειται για ένα συχνό νευροεκφυλιστικό νόσημα που επηρεάζει γενικά ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας, αλλά υπάρχουν και νεανικές μορφές Πάρκινσον, στις οποίες συχνά υπάρχει γενετικό υπόβαθρο.
Στην Πάρκινσον εκφυλίζονται ή καταστρέφονται οι νευρώνες της μέλαινας ουσίας του εγκεφάλου οι οποίοι παράγουν τη ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη είναι νευροδιαβιβαστής και η έλλειψή της προκαλεί ακανόνιστη εγκεφαλική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με στοιχεία της Α’ Νευρολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, η νόσος Πάρκινσον εκδηλώνεται με τρόμο (τρέμουλο, συχνότερα στα χέρια και στο κεφάλι, κάτι που σε αρκετές περιπτώσεις αποτελεί και το πρώτο σημάδι της νόσου), δυσκαμψία και βραδυκινησία, αλλά και με διαταραχές του ύπνου και του αυτονόμου νευρικού συστήματος, κατάθλιψη, άγχος και υποσμία. Η Πάρκινσον συνδυάζεται και με νοητικές διαταραχές, που συνήθως είναι ήπιες, τουλάχιστον στα αρχικά στάδια.
Η νόσος Πάρκινσον είναι συνήθως σποραδική, δηλαδή δεν συνδέεται με οικογενειακό ιστορικό. Στο 10-20% των περιπτώσεων, όμως, υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, που μπορεί να σημαίνει κληρονομική – γενετική μορφή της νόσου. Τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαλυφθεί τουλάχιστον 4 γονίδια οι μεταλλάξεις των οποίων συνδέονται με την Πάρκινσον και οι οποίες εντοπίζονται και στον ελληνικό πληθυσμό (ιδιαίτερα της α-συνουκλεΐνης και του γονιδίου GBA).
Προς το παρόν δεν υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες που να μπορούν να σταματήσουν τη νόσο του Πάρκινσον, αλλά αρκετές βρίσκονται σε πρώιμο κλινικό στάδιο και οι γιατροί που ασχολούνται με τη νόσο ελπίζουν σε καλά νέα στο (όχι πολύ μακρινό) μέλλον. Υπάρχουν, βέβαια, θεραπείες που μπορούν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα της νόσου και οι οποίες βασίζονται κατά κύριο λόγο στην αναπλήρωση του ελλείμματος ντοπαμίνης.