Από τότε που ανέλαβε τα ηνία της Ρωσίας, το 1999, ο Πούτιν κέρδισε με το σπαθί του τη φήμη ενός από τους πλέον διαβόητους πολιτικούς της σύγχρονης Ιστορίας. Συνέβαλε σε αυτό και η συσσώρευση πτωμάτων, ανθρώπων που πεθαίνουν μυστηριωδώς (τελευταία περίπτωση ο Πριγκόζιν) και που εκτιμάται ότι κάτι έκαναν που σίγουρα τον ενόχλησε.
Η τρέχουσα θητεία του Πούτιν ολοκληρώνεται το 2024, ωστόσο, σύμφωνα με τις σαρωτικές αλλαγές στο Σύνταγμα που εισήχθησαν το 2020, θα μπορούσε να κυβερνήσει τη Ρωσία μέχρι το 2036. Επομένως, χρόνος υπάρχει.
Αυτή την εβδομάδα οι θαυμαστές του ανησυχήσαν όταν έγιναν στο διαδίκτυο αναφορές για κίνδυνο της υγείας του. Προήλθαν κυρίως από την ιστοσελίδα του δικτύου Sky News Australia που, επικαλούμενο ως πηγή το κανάλι του Telegram, General SVR, έγραψε ότι «ο Βλαντίμιρ Πούτιν φέρεται να υπέστη καρδιακή ανακοπή», ότι «βρέθηκε πεσμένος στο πάτωμα του υπνοδωματίου του την Κυριακή», ότι «οι γιατροί του έκαναν ανάνηψη» και τελικά «η καρδιά του ξεκίνησε και ανέκτησε τις αισθήσεις του».
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ διέψευσε γελώντας την Τρίτη (24/10) τις φήμες ότι λίγο έλειψε να πεθάνει ο Πούτιν, ο οποίος έγινε 71 ετών στις 7 Οκτωβρίου. «Ολα είναι μια χαρά, πρόκειται για μια ακόμη ψεύτική ιστορία» είπε. Η νέα φημολογία ήταν ωστόσο αρκετή για να ξεδιπλώσουν τα διεθνή ΜΜΕ τα σενάρια για το «μετά».
«Σε αντίθεση με άλλους δικτάτορες της Ιστορίας», σημειώνει ο Independent, «η οικογένεια του Πούτιν δεν είναι υποψήφια για αντικατάστασή του, ενώ ελάχιστες λεπτομέρειες είναι γνωστές για τη σχέση των μελών της με τον πρόεδρο».
O ιστότοπος NowThis News σημειώνει ότι μέσα στο Κρεμλίνο υπάρχουν τρεις κύριες παρατάξεις: οι νυν και πρώην αξιωματούχοι των υπηρεσιών ασφαλείας, οι ολιγάρχες και οι πολιτικοί: «Αυτές οι τρεις κλίκες λειτουργούν σχεδόν σαν πολιτικά κόμματα, πολεμώντας για την επιρροή και την πρόσβαση στον Πούτιν. Ιστορικά, οι υπηρεσίες ασφαλείας, όπως η GRU και η FSB, είχαν πάντα τη μεγαλύτερη δύναμη στη Ρωσία, οπότε είναι η προφανής επιλογή».
Οταν πεθάνει ο Πούτιν, το Συμβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας θα έχει 14 ημέρες για να προκηρύξει πρόωρες προεδρικές εκλογές. Εάν δεν κινηθεί, η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή θα τις προκηρύξει αυτή, και ο πρωθυπουργός (σήμερα ο Μιχαήλ Μισούστιν) θα εκτελεί χρέη υπηρεσιακού προέδρου στο μεσοδιάστημα.
Σύμφωνα με τον Independent o Μισούστιν δεν έχει πολλές πιθανότητας να αναλάβει μόνιμα τον ρόλο του προέδρου «δεδομένης της χαμηλής δημοτικότητας που έχει στον εσωτερικό κύκλο των “yes men” του Πούτιν». Δεν έχει λόγο για τον πόλεμο στην Ουκρανία και φέρεται να μη γνώριζε καν τις προθέσεις του «τσάρου» για μια εισβολή πλήρους κλίμακας.
Δύο από τα άλλοτε ισχυρότερα πρόσωπα του συστήματος εξουσίας του Πούτιν, ο αρχηγός της Ομάδας Βάγκνερ, Γεβγκένι Πριγκόζιν, και ο ισχυρός άνδρας της Τσετσενίας, Ραμζάν Καντίροφ, τέθηκαν πλέον εκτός παιχνιδιού. Ο πρώτος είναι νεκρός και ο δεύτερος φέρεται να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας.
Στους υποψήφιους για τη διαδοχή παραμένουν ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, που κατείχε τον ρόλο του προέδρου από το 2008 έως το 2012, και ο Σεργκέι Κιριένκο, ο οποίος υπηρετεί ως αναπληρωτής επιτελάρχης της προεδρικής διοίκησης από το 2016 και είναι μέλος του στενού εσωτερικού κύκλου του Πούτιν.
Πέρα από τα πρόσωπα, όμως, υπάρχει και το ερώτημα ποιες θα είναι οι ευρύτερες επιπτώσεις. Ο Μάικλ Σεσίρι, ανώτερος σύμβουλος πολιτικής της Επιτροπής για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (που ανήκει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ), σημειώνει στον ιστότοπο NowThis News ότι η διαδοχή δεν θα είναι απλή υπόθεση και ότι «δεν υπάρχει σαφώς καθορισμένος διάδοχος του Πούτιν».
Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Σεσίρι εκτιμά ότι «ένας νέος ηγέτης της Ρωσίας θα μπορούσε, τουλάχιστον, να μπει στον πειρασμό να μειώσει την κλίμακα, τις φιλοδοξίες ή/και τη δέσμευση στον πόλεμο, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα (…) Τούτου λεχθέντος, η αυτοκρατορική κουλτούρα της στρατηγικής της Ρωσίας είναι ισχυρή και μακροχρόνια, οπότε είναι απίθανο οι ευρύτερες εδαφικές ορέξεις της Ρωσίας να περιοριστούν σημαντικά».
Για τις σχέσεις Ρωσίας-ΗΠΑ ο εν λόγω αναλυτής θεωρεί πως είναι πιθανό ο ηγέτης της Ρωσίας μετά τον Πούτιν να προσπαθήσει να βελτιώσει τις σχέσεις με τη Δύση, «αν μη τι άλλο, από οικονομικό συμφέρον». Και ότι θα υπάρξουν ισχυρές ομάδες στη Δύση, ιδίως μεταξύ ορισμένων επιχειρηματικών ελίτ, οι οποίες θα έβλεπαν με καλό μάτι την αποκατάσταση του προηγούμενου status quo στις σχέσεις με τη Ρωσία, προ δηλαδή του πολέμου στην Ουκρανία.
Από την άλλη πλευρά, η έκταση της ανθρωπιστικής καταστροφής που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν μπορεί να παραβλεφθεί. «Ενώ οι πιο ειρηνικές σχέσεις θα ήταν μια πραγματική ευκαιρία για σταθερότητα, δεν μπορεί να υπάρξει επιστροφή σε αυτές μέσα στα συντρίμμια της γενοκτονικής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της επιθετικότητάς της στην ευρύτερη περιοχή» υπογραμμίζει ο Σεσίρι.