Το ενδεχόμενο μίας πυρηνικής επίθεσης, μετά τα «καυτά» χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, ανήκε στο μακρινό παρελθόν για δεκαετίες. Ελάχιστοι θεωρούσαν πιθανό, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης, κάποιος ηγέτης να είναι τόσο παράφρων ώστε να φτάσει στο σημείο να προκαλέσει μία νέα, πολύ χειρότερη από την πρώτη, Χιροσίμα.
Και ξαφνικά, η απειλή ενός πυρηνικού εφιάλτη επανήλθε στη ζωή μας μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του Βλαντίμιρ Πούτιν, τις οποίες η Δύση παίρνει πολύ στα σοβαρά.
Η βρετανική Telegraph, σε ένα μακροσκελές κείμενο, προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα τι θα γίνει αν ο ρώσος πρόεδρος «πατήσει το κουμπί», εξετάζοντας όλα τα πιθανά σενάρια αυτού του ενδεχομένου, το είδος των όπλων που θα χρησιμοποιούσε, τις επιπτώσεις για την Ουκρανία, αλλά και τη Ρωσία και την αντίδραση της Δύσης.
Ας τα πάρουμε από την αρχή.
Αν οι Ρώσοι έχουν κάποιον πρακτικό στόχο με τη χρήση πυρηνικών -και όχι απλά να τρομοκρατήσουν τους Ευρωπαίους- αυτός θα ήταν να καταστρέψουν ή να παραλύσουν τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και όχι να ισοπεδώσουν τις πόλεις της Ουκρανίας. Αν κάνουν το τελευταίο, ο πλανήτης θα τους μισήσει -το μεγαλύτερο μέρος του τουλάχιστον- ενώ η ζημιά στον ουκρανικό στρατό θα είναι μικρή, σημειώνει ο Λούις Πέιτζ της Telegraph.
Στην περίπτωση της Ρωσίας, το «πυρηνικό βαλιτσάκι» του Πούτιν, γνωστό ως «Τσέγκετ», δεν είναι άμεσα συνδεδεμένο με πυρηνικά όπλα. Ο ρώσος πρόεδρος θα το χρησιμοποιήσει για να μεταφέρει την σχετική εντολή στους επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων, οι οποίοι θα κατευθύνουν τις μονάδες που είναι υπεύθυνες για τα πυρηνικά όπλα.
Τα τελευταία 10 χρόνια, επικεφαλής του ρωσικού γενικού επιτελείου είναι ο στρατηγός Βαλέρι Γκερασίμοφ και έχει τους δικούς του οπαδούς. Είναι άγνωστο το πώς βλέπει τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις σφαγές αμάχων στην Μπούτσα και αλλού, σημειώνει η Telegraph. To 2000, στη διάρκεια του πολέμου στην Τσετσενία, ο Γκερασίμοφ συνέλαβε ο ίδιος έναν ρώσο συνταγματάρχη, τον Γιούρι Μποντάνοφ, που βίασε και δολοφόνησε και μία τσετσένα έφηβη.
Ο Γκερασίμοφ δεν δίστασε να τον συλλάβει μπροστά στους δικούς του στρατιώτες και μάλιστα λέγεται ότι ο Μπουντάνοφ απείλησε τον ανώτερό του με το όπλο, έπεσε ένας πυροβολισμός και τραυματίστηκε ο ίδιος ο συνταγματάρχης.
Η αντικαθεστωτική δημοσιογράφος Αννα Πολιτόφσκαγια, η οποία αργότερα δολοφονήθηκε επειδή επέκρινε τον Πούτιν για τον πόλεμο στην Τσετσενία, είχε γράψει τότε ότι ο Γκερασίμοφ «τίμησε την αξιοπρέπειά του ως αξιωματικός».
Το νέο πυρηνικό δόγμα του Πούτιν
Είναι ενδιαφέρον, επισημαίνει το δημοσίευμα, ότι το 2020, ο Πούτιν άλλαξε το προεδρικό διάταγμα που ορίζει πότε η Ρωσία μπορεί να κάνει χρήση πυρηνικών όπλων. Στο κείμενο επισημαίνονται τέσσερα σενάρια: χρήση πυρηνικών ή όπλων μαζικής καταστροφής εναντίον της Ρωσίας ή των συμμάχων της, εκτόξευση βαλλιστικών πυραύλων εναντίον της Ρωσίας ή των συμμάχων της, οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της Ρωσίας, η οποία θα υπονόμευε την δυνατότητά της να επιτεθεί με πυρηνικά όπλα και τέλος, συμβατική επίθεση εναντίον της Ρωσίας «που θέτει σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη του ρωσικού έθνους».
Στο τελευταίο σενάριο εντοπίζεται η αλλαγή σε σχέση με τα προηγούμενα πυρηνικά δόγματα του Κρεμλίνου, τα οποία ανέφεραν ότι επιτρέπεται η χρήση πυρηνικών όπλων «ως απάντηση σε επίθεση μεγάλης κλίμακας με συμβατικά όπλα, που θέτουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Σε αυτό το σενάριο βασίζουν οι Ρώσοι την ιδέα «της κλιμάκωσης με στόχο την αποκλιμάκωση», δηλαδή τη δυνατότητα χρήσης πυρηνικών σε περίπτωση που δέχεται επίθεση με συμβατικά όπλα και κινδυνεύει να ηττηθεί κατά κράτος.
Ετσι, σημειώνει η Telegraph, το ερώτημα που θα θέσει ο Πούτιν πριν ανοίξει το βαλιτσάκι Τσέγκετ είναι: θα συμφωνήσουν ο Γκερασίμοφ και το Γενικό Επιτελείο ότι η κατάσταση στην Ουκρανία είναι «κρίσιμη για την εθνική ασφάλεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας» ή ότι «κινδυνεύει η ίδια η ύπαρξη του έθνους»;
Ο Γκερασίμοφ και οι άλλοι ανώτεροι στρατιωτικοί δεν είναι απλοί δημοσιογράφοι ή αντικαθεστωτικοί πολιτικοί και δεν είναι τόσο εύκολο για τον Πούτιν να τους εξοντώσει, σε περίπτωση που διαφωνήσουν μαζί του και αρνηθούν να εκτελέσουν τις εντολές του. Ο Πούτιν δεν θα ριψοκινδυνεύσει ένα στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον του -ήδη κυκλοφορούν φήμες στη Μόσχα ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απίθανο. Ο ρώσος πρόεδρος ξέρει ότι πρέπει να δώσει την εντολή να πατήσουν το κουμπί, μόνο αν είναι σίγουρος ότι θα την εκτελέσει ο Γκερασίμοφ.
Τι θα γίνει αν πέσει η βόμβα;
Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι το ρωσικό Γενικό Επιτελείο θα συμφωνήσει με την εντολή για μία επίθεση με τακτικά πυρηνικά όπλα μικρής ισχύος στην Ουκρανία για να καταστρέψουν τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις. Τι γίνεται τότε;
Αν μία πυρηνική βόμβα μικρής ισχύος πέσει σε μία πόλη, θα την ισοπεδώσει και οι ανθρώπινες απώλειες θα είναι τεράστιες. Οι βόμβες που έπεσαν στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι είχαν ισχύ 15 και 20 χιλιοτόνους TNT και σήμερα θα ανήκαν στα τακτικά όπλα, όχι στα στρατηγικά.
Βέβαια, σημειώνει η Telegraph, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο βομβαρδισμός του Τόκιο από συμβατικά αμερικανικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη ένα βράδυ του Μαρτίου του 1945, προκάλεσε μεγαλύτερες καταστροφές και περισσότερους θανάτους από ό,τι οι δύο ατομικές βόμβες μαζί.
Εξάλλου, στον πόλεμο στην Ουκρανία, ήδη χρησιμοποιούνται όπλα με συνολική ισχύ πολλών χιλιοτόνων κάθε εβδομάδα, χωρίς να μπορούν προς το παρόν να γείρουν τη ζυγαριά υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς. Κι αυτό γιατί οι στρατιωτικές μονάδες είναι προστατευμένες και διάσπαρτες στο πεδίο των μαχών, σε αντίθεση με τους αμάχους στις πόλεις.
Για να καταφέρουν οι Ρώσοι να καταστρέψουν τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, θα πρέπει να ρίξουν πολλές πυρηνικές βόμβες μικρής ισχύος. Οι ΗΠΑ υπολογίζουν ότι η Ρωσία έχει στη διάθεσή της 1.000-2.000 τακτικές πυρηνικές κεφαλές. Η κακή κατάσταση του ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού, η απώλεια υλικών, ανταλλακτικών και κατάλληλου προσωπικού, όπως διαπιστώθηκε τους τελευταίους μήνες, μπορεί να είναι ενδεικτική και της κατάστασης των πυρηνικών όπλων. Πολλά από αυτά μπορεί να είναι άχρηστα, πιθανολογεί η Telegraph.
Τι θα γίνει με τη ραδιενέργεια
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα τακτικά πυρηνικά όπλα είναι σχεδιασμένα για χρήση σε πεδίο όπου βρίσκονται ήδη φιλικές δυνάμεις, οι οποίες θα εκμεταλλευθούν τη χρήση τους για να κερδίσουν τη μάχη. Δεν είναι σχεδιασμένα για να καταστήσουν το σημείο απροσπέλαστο λόγω της ραδιενέργειας.
Αν η βόμβα εκραγεί πολύ πάνω από το έδαφος, η καταστροφή θα είναι μεγάλη εκείνη την ημέρα και τις αμέσως επόμενες, αλλά η ραδιενέργεια που θα μείνει στην περιοχή δεν θα είναι σημαντική, σύμφωνα με τον βρετανό δημοσιογράφο.
Ο ίδιος υπενθυμίζει ότι η Χιροσίμα και το Ναγκασάκι δεν σταμάτησαν ποτέ να κατοικούνται, ενώ το προσδόκιμο ζωής των κατοίκων που επιβίωσαν από τις ατομικές βόμβες και την άμεση έκκληση ραδιενέργειας, μειώθηκε μόνο κατά μερικούς μήνες.
Αν πάλι, ο Πούτιν επιλέξει να πυροδοτήσει τις βόμβες στο έδαφος, η άμεση καταστροφή θα ήταν μικρότερη, αλλά το ραδιενεργό νέφος τεράστιο, το οποίο θα επηρέαζε μία πολύ μεγάλη έκταση, ενώ οι άνεμοι μπορεί να το έφερναν στη Ρωσία. Σε αυτήν την περίπτωση, θα ήταν πολύ πιο δύσκολο να κατακτήσουν την Ουκρανία οι Ρώσοι.
Αν μάλιστα, ο ουκρανικός στρατός, χάρη στις πληροφορίες της αμερικανικής αντικατασκοπείας, κατάφερνε να κρυφτεί στις σωστές θέσεις, θα είχε πολύ μικρότερες απώλειες από ό,τι θα ήθελαν οι Ρώσοι.
Η απάντηση της Δύσης
Βέβαια, το χειρότερο από όλα για τη Μόσχα, θα είναι η απάντηση της Δύσης. Οι Αμερικανοί έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι οι συνέπειες για τη Ρωσία θα είναι τρομακτικές. Εχουν μάλιστα δώσει λεπτομέρειες στους ρώσους αξιωματούχους για τα αντίποινά τους.
Τι μπορούν να κάνουν οι ΗΠΑ; Οι επιλογές τους είναι πολλές, σύμφωνα με την Telegraph. Σίγουρα θα συνεχίσουν να προμηθεύουν με όπλα και χρήματα την Ουκρανία, αλλά θα χρησιμοποιήσουν και συμβατικά όπλα εναντίον της Ρωσίας. «Κάτι σαν αποκλιμάκωση χωρίς την κλιμάκωση».
Το πιθανότερο είναι, συνεχίζει, να μην σημειωθούν χτυπήματα μέσα σε ρωσικό έδαφος, ώστε να μην εκμεταλλευθεί το γεγονός ο Πούτιν και κάνει λόγο για «πρόθεση της Δύσης να εξαφανίσει τη Ρωσία».
Ετσι οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους θα περιοριστούν στο σημερινό πεδίο των μαχών. Ενα από τα πρώτα όπλα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν είναι οι «αόρατοι» πύραυλοι κρουζ αέρος-εδάφους JASSM, μεγάλου βεληνεκούς, που μπορούν να εκτοξευθούν από αμερικανικά ή πολωνικά αεροσκάφη, χωρίς αυτά να βγουν από τον εναέριο χώρο των κρατών του ΝΑΤΟ και να καταστρέψουν ρωσικές θέσεις στην Ουκρανία.
Ενας προφανής και εύκολος στόχος για τέτοια όπλα, είναι οι γέφυρες που ενώνουν τη χερσόνησο της Κριμαίας με τη Ρωσία, τις οποίες έχτισαν οι Ρώσοι τα τελευταία χρόνια. Αυτές είναι η κύρια γραμμή εφοδιασμού και οδός διαφυγής για τα ρωσικά στρατεύματα στην Κριμαία. Οι Ουκρανοί προσπαθούν να τις καταστρέψουν εδώ και καιρό.
Υπάρχουν και άλλα σημεία στρατηγικού ενδιαφέροντος που μπορούν εύκολα να καταστρέψουν οι Αμερικανοί χωρίς να στείλουν ούτε ένα αεροσκάφος τους στην Ουκρανία.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους μπορούν επίσης να κάνουν ό,τι και στο Ιράκ και τη Λιβύη: να καταστρέψουν την αντιαεροπορική άμυνα των Ρώσων με ειδικά όπλα και στη συνέχεια να επιχειρούν ανενόχλητοι από αέρος εναντίον των απροστάτευτων ρωσικών δυνάμεων.
Η ρωσική αεράμυνα τελικά δεν φαίνεται να είναι πολύ καλύτερη από αυτή του Σαντάμ ή του Καντάφι, σύμφωνα με το βρετανικό δημοσίευμα. Κανείς πλέον δεν θεωρεί τη Ρωσία στρατιωτική υπερδύναμη, ικανή να αντιμετωπίσει στα ίσα στον αέρα τους Αμερικανούς και τους συμμάχους τους.
Η πλήρης αποτυχία της ρωσικής αεροπορίας στην Ουκρανία είναι σοκαριστική για τους περισσότερους δυτικούς στρατιωτικούς αναλυτές, οι οποίοι άλλα πίστευαν πριν αρχίσει η ρωσική εισβολή.
Αντί να κυριαρχήσουν άνετα στους ουκρανικούς αιθέρες, οι περισσότεροι ρώσοι πιλότοι παραμένουν ανήμποροι στο έδαφος παρά τα εκατοντάδες αεροσκάφη που έχουν μεταφέρει στην περιοχή. Οι Ρώσοι χτυπούν την Ουκρανία από μακριά με όπλα μεγάλου βεληνεκούς όπως οι S-300 και S-400.
Ελάχιστα ρωσικά αεροσκάφη πετούν πάνω από την Ουκρανία και φαίνεται ότι οι ρώσοι πιλότοι είναι ανεκπαίδευτοι και δεν μπορούν να χειριστούν καταστάσεις όπου πρέπει να πετάξουν χαμηλά για να αποφύγουν τα αντιαεροπορικά πυρά των Ουκρανών.
Αυτοί οι πιλότοι δεν έχουν τύχη απέναντι στους πολύ καλά εκπαιδευμένους Αμερικανούς και άλλους Δυτικούς και στα δικά τους πολύ πιο προηγμένα αεροσκάφη.
Οι Αμερικανοί θα μπορούσαν να καταστρέψουν εύκολα την αντιαεροπορική άμυνα των Ρώσων, ακόμα και τις συστοιχίες που βρίσκονται στη Ρωσία ή τη Λευκορωσία σε απόσταση λίγων μόνο χιλιομέτρων από τα ουκρανικά σύνορα. Στη συνέχεια, όλα τα τανκς και τα στρατιωτικά οχήματα των Ρώσων θα ήταν εύκολος στόχος για τα drones.
Ο ρωσικός στρατός θα γνώριζε τη συντριβή και οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να ανακαταλάβουν όχι μόνο όλο το Ντονμπάς, αλλά και την Κριμαία.
Κι όλα αυτά, «χωρίς να ακουμπήσει ουκρανικό έδαφος ούτε μία μπότα στρατιώτη του ΝΑΤΟ».
Ετσι, ως αποτέλεσμα της χρήσης πυρηνικών όπλων από τον Πούτιν, η Δύση θα είχε καταστρέψει τον στρατό του αποκλειστικά με συμβατικά όπλα από τον αέρα και με ελάχιστη προσπάθεια, σημειώνει ο Πέιτζ: «αποκλιμάκωση χωρίς κλιμάκωση».
Με αυτόν τον τρόπο, η Ρωσία θα ηττηθεί κατά κράτος «όσο αποτελεσματικό και αν είναι ένα πυρηνικό χτύπημα στην Ουκρανία».
Ο στρατηγός Γκερασίμοφ και οι σύντροφοί του τα γνωρίζουν αυτά καλά, λέει ο βρετανός δημοσιογράφος και εκτιμά ότι δεν θα είναι εύκολο για τον Πούτιν να τους πείσει να προχωρήσουν σε χρήση πυρηνικών.
Ας υποθέσουμε όμως, ότι εξελίσσονταν έτσι τα πράγματα, τι θα έκανε τότε ο Πούτιν; Ο Πέιτζ πιστεύει ότι θα προχωρούσε, στριμωγμένος και ταπεινωμένος, σε νέα κλιμάκωση με επίθεση σε χώρες του ΝΑΤΟ αυτή τη φορά, με στρατηγικά όπλα μεγατόνων. Θα μπορούσε να χτυπήσει το Λονδίνο για παράδειγμα, όπως είχαν αναφέρει πρόσφατα οι Ρώσοι, αλλά αυτό θα ήταν μία πολύ κακή επιλογή, σημειώνει η Telegraph, γιατί η Βρετανία έχει τόσα πυρηνικά όπλα, που «μετά δεν θα υπήρχε Ρωσία». Οι ρωσικές πόλεις δεν θα επιβίωναν.
Αν πάλι, επιτεθεί σε χώρα του ΝΑΤΟ που δεν έχει πυρηνικά, το ΝΑΤΟ θα ήταν υποχρεωμένο να απαντήσει βάσει του καταστατικού του. «Υπάρχουν πολλοί τρόποι να απαντήσει το ΝΑΤΟ, αλλά το τελικό αποτέλεσμα μάλλον θα ήταν το ίδιο: δεν θα υπήρχε πια η Ρωσία», γράφει ο Λούις Πέιτζ.
Ο Γκερασίμοφ και άλλοι ισχυροί άντρες στη Μόσχα τα ξέρουν βέβαια όλα αυτά. Ξέρουν επίσης, ότι αν ο Πούτιν δώσει εντολή και αυτοί διαφωνήσουν, θα πρέπει να τον σκοτώσουν πριν τους σκοτώσει.
Η χρήση πυρηνικών είναι ένα τεράστιο ρίσκο για τον Πούτιν ακόμα και για την ίδια του τη ζωή. «Αν μπορεί να σκεφτεί λογικά, θα κάνει οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό», καταλήγει η Telegraph.