Η δήλωση του Σεργκέι Λαβρόφ στην ιταλική τηλεόραση που έκανε τον γύρο του κόσμου – «Εγώ πιστεύω πως και ο Χίτλερ είχε εβραϊκό αίμα» – αποσκοπούσε ξεκάθαρα στη δυσφήμιση του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και, κυρίως, στη συνέχιση της ρωσικής προπαγάνδας περί της ανάγκης «αποναζιστικοποίησης» της Ουκρανίας.
Πέρα από την παραδοξότητα του συλλογισμού του ρώσου υπουργού Εξωτερικών – «εάν ο Χίτλερ ήταν εβραίος, τότε και ο εβραίος Ζελένσκι μπορεί να είναι ναζιστής» – η αναφορά επανέφερε στο προσκήνιο το ζήτημα της καταγωγής του κατεξοχήν εκπροσώπου της ναζιστικής ιδεολογίας. Το ερώτημα στην προκειμένη περίπτωση τίθεται ως εξής: είχε ο Αδόλφος Χίτλερ «εβραϊκό αίμα»; Και η απάντηση είναι: όχι δεν υπάρχει κανένα στοιχείο υπέρ της εν λόγω άποψης.
Εξακολουθεί, ωστόσο, να αποτελεί μυστήριο η ταυτότητα του παππού του ναζιστή ηγέτη από την πλευρά του πατέρα του. Το μοναδικό γνωστό είναι ότι ο πατέρας του Χίτλερ, ονόματι Αλόις, ήταν νόθος γιος ενός πατέρα αγνώστων στοιχείων. Μόνον η γιαγιά του Χίτλερ, η μητέρα του πατέρα του, γνώριζε ποιος πραγματικά ήταν αλλά πήρε το μυστικό της ταυτότητάς του μαζί της στον τάφο της.
Είναι αυτό το κενό στο γενεαλογικό δέντρο του επικεφαλής του Γ’ Ράιχ που παρέχει τροφή εδώ και έναν αιώνα σε ανέκδοτα και θεωρίες συνωμοσίας σαν αυτή που επικαλέστηκε ο Λαβρόφ για να αμαυρώσει τον πρόεδρο της Ουκρανίας.
Το «μυστικό» της γιαγιάς
Η ισραηλινή Haaretz υπενθυμίζει σε δημοσίευμά της πως φήμες όσον αφορά την εβραϊκή καταγωγή του Χίτλερ άρχισαν να κυκλοφορούν στα καφέ και στις μπυραρίες του Μονάχου κατά τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1920 . Αφότου οι ναζιστές ανήλθαν στην εξουσία του 1933, οι εν λόγω διαδόσεις κατέληξαν για σύντομο χρονικό διάστημα και στον γερμανικό Τύπο αλλά μόνον μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου ο ισχυρισμός αυτός απέκτησε φαινομενικά μια κάποια βάση.
Αυτό συνέβη μετά την έκδοση των απομνημονευμάτων του Χανς Φρανκ, του γενικού κυβερνήτη της κατεχόμενης από τους ναζιστές, Πολωνίας, κατά τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο. Γνωστός ως ο «Χασάπης της Πολωνίας», ο Χανς Φρανκ καταδικάστηκε για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στις δίκες της Νυρεμβέργης, κυρίως για τον ρόλο του στους θανάτους εκατομμυρίων Εβραίων και Πολωνών, και εκτελέστηκε τον Οκτώβριο του 1946.
Στο βιβλίο που εκδόθηκε μετά τον θάνατό του, ο ναζιστής εγκληματίας έγραψε πως στο τέλος της δεκαετίας του 1930 ο Χίτλερ του έδειξε μια επιστολή μέσω της οποίας ένας ανιψιός του απειλούσε να αποκαλύψει την εβραϊκή του καταγωγή. Σε εκείνο το σημείο, έπειτα από σχετική εντολή του Φύρερ του, ο Φρανκ διεξήγαγε έρευνες για να ανακαλύψει πως η γιαγιά του Χίτλερ από τη μεριά του πατέρα του, ονόματι Μαρία Αννα Σικλγκρούμπερ, είχε φέρει στον κόσμο ένα παιδί την περίοδο που εργαζόταν ως μαγείρισσα στην οικία των Φρανκενμπέργκερ, μιας εβραϊκής οικογένειας από το Γκρατς.
Η υπόθεση ήταν πως ο φυσικός πατέρας του παιδιού ονόματι Αλόις που στη συνέχεια θα καθίστατο πατέρας του Χίτλερ, ήταν μέλος εκείνης της οικογένειας, η οποία φέρεται να κάλυψε τα έξοδα ανατροφής του έως ότου έγινε 14 ετών. Ο Χανς Φρανκ πρόσθεσε, ωστόσο, πως ο Χίτλερ του ανέφερε πως είχε ακούσει και από τη γιαγιά του και από τον πατέρα τους πως την ιστορία την είχε σκαρφιστεί η ίδια – έπειτα από μια σύντομη σχέση της με έναν Φρανκενμπέργκερ – με στόχο να αποσπάσει χρήματα. Ομως η εκδοχή του Χίτλερ δεν στέκει για τον απλούστατο λόγο ότι η γιαγιά του πέθανε πριν γεννηθεί εκείνος.
Τα ντοκουμέντα
Επιπρόσθετα, αναφέρει η Haaretz, το όλο αφήγημα στερείται εύλογων βάσεων, επειδή «οι εβραίοι του Γκρατς εκδιώχτηκαν από την πόλη τον 15ο αιώνα και επέστρεψαν γύρω στο 1860», δηλαδή περισσότερα από είκοσι χρόνια μετά τη γέννηση του πατέρα του Χίτλερ. Σύμφωνα με πιο πρόσφατες έρευνες, όμως, ενδέχεται στο Γκρατς να προϋπήρχε μια μικρή εβραϊκή κοινότητα. Αλλά δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει πως στην πόλη έζησε μια εβραϊκή οικογένεια ονόματι Φρανκενμπέργκερ. Υπήρχε εκείνη την περίοδο στο Γκρατς μια οικογένεια με παρόμοιο όνομα, Φρανκενφούρτερ, αλλά δεν ήταν εβραϊκής καταγωγής.
Επιπλέον δεν υπάρχει καμιά απόδειξη ότι η γιαγιά του Χίτλερ διέμεινε κάποια περίοδο στο Γκρατς και κανένα στοιχείο που να τη συνδέει με κάποια εβραϊκή οικογένεια με εκείνο το επώνυμο. Δεν υπάρχει επίσης τίποτα που να αποδεικνύει ότι κάποιος ανιψιός του Χίτλερ αποπειράθηκε να τον εκβιάσει ή τον απείλησε να αποκαλύψει τις εβραϊκές του ρίζες.
Ο αυταρχικός πατέρας
Ποιος ήταν, όμως, ο παππούς του Χίτλερ στην πραγματικότητα; Είναι γνωστό πως ο πατέρας του Χίτλερ γεννήθηκε το 1837 ως νόθος γιος της Μαρία Αννα Σικλγκρούμπερ η οποία ήταν τότε 42 ετών. Στο πιστοποιητικό βάφτισης λείπει το όνομα του πατέρα. Επειτα από μία πενταετία, το 1842, η γιαγιά του Χίτλερ παντρεύτηκε έναν μυλωνά ονόματι Γιόχαν Γκέοργκ Χίντλερ ενώ το 1847 πέθανε, μην έχοντας αποκαλύψει ποιος ήταν στην πραγματικότητα ο πατέρας του παιδιού της.
Ο Αλοϊς υιοθετήθηκε από τον αδελφό του Γιόχαν Γκέοργκ, τον Γιόχαν Νεπόμουκ Χίντλερ, και το 1876, όταν ήταν 39 ετών, άλλαξε το επίθετό του από Σικλγκρούμπερ σε Χίτλερ (που ήταν παρόμοιο με το Χίντλερ), έχοντας ήδη παραποιήσει τα απαραίτητα έγγραφα ούτως ώστε να καταγραφεί ως νόμιμο τέκνο του Χίντλερ.
Πέρυσι κυκλοφόρησε το βιβλίο «Hitlers Vater. Wie der Sohn zum Diktator wurde» (Ο Πατέρας του Χίτλερ. Πώς ο γιος έγινε δικτάτορας). Στις σελίδες του ο αυστριακός ιστορικός Ρόμαν Σαντγκρούμπερ συνέθεσε το πορτρέτο του Αλοϊς Χίτλερ, βασιζόμενος σε 31 επιστολές που έγραψε το 1895 και εντοπίστηκαν περισσότερα από εκατό χρόνια μετά σε μια αγροικία του Χάφλεντ, ενός χωριού στην Ανω Αυστρία.
Ο πατέρας του Χίτλερ ήταν ένας άνθρωπος ταπεινής καταγωγής που είχε ψύχωση με την κοινωνική ανέλιξη και ήταν απογοητευμένος επειδή δεν γινόταν αποδεκτός από την αστική τάξη της εποχής. Φέρεται επίσης ότι ήταν οξύθυμος άνθρωπος και αλαζονικός, ιδιαίτερα αυταρχικός και αυστηρός ενώ πολιτικά ασπαζόταν εθνικιστικές θέσεις αλλά δεν ήταν αντισημίτης.
Η προπαγάνδα
Παντρεύτηκε τρεις φορές. Με τη δεύτερη σύζυγό του απέκτησε έναν γιο, τον Αλοϊς τζούνιορ, ο οποίος πέθανε σε μικρή ηλικία.
Η τρίτη σύζυγός του, μια πρώτη ξαδέλφη του ονόματι Κλάρα που ήταν 23 χρόνια νεότερή του, έφερε στον κόσμο έξι παιδιά, μεταξύ των οποίων και τον Αδόλφο, τον Απρίλιο του 1889. Στη βιογραφία του Αλοϊς τίποτα δεν συνδράμει στο να απαντηθούν τα όποια ερωτήματα όσον αφορά την ταυτότητα του πατέρα του και παππού του Χίτλερ, αλλά ο Ρόμαν Σαντγκρούμπερ χαρακτηρίζει την άποψη ήταν εβραϊκής καταγωγής ως προϊόν προπαγάνδας.
Προπαγάνδα, όμως, για ποιο σκοπό; «Πρόκειται για απόψεις που συντηρούνται με αστικούς μύθους και θεωρίες συνωμοσίες που προκύπτουν σε κύκλους νεοναζιστών και αρνητών του Ολοκαυτώματος με στόχο να αποδείξουν ότι, εάν σημειώθηκε κάποιο ολοκαύτωμα, η ευθύνη επιρρίπτεται στους εβραίους, οι οποίοι μεταμορφώνονται από θύματα σε θύτες», εξήγησε στο ιταλικό πρακτορείο Agi ο ιταλός ιστορικός Αμεντέο Οστι Γκουεράτσι που ειδικεύεται στη Σοά.
Οι μοναδικοί εβραίοι που σίγουρα είχαν σχέση με τον Χίτλερ ήταν ο Εντουαρντ Μπλοχ, ο γιατρός που κούραρε τη μητέρα του και ο αξιωματικός που τον πρότεινε για τον Σιδηρούν Σταυρό, την μοναδική τιμητική διάκριση που έλαβε ποτέ ο επικεφαλής της ναζιστικής Γερμανίας.
Ακόμη και η θεωρία σύμφωνα με την οποία ο Χίτλερ είχε αρχίσει να μισεί τους Εβραίους ακριβώς επειδή αυτός ο γιατρός δεν κατάφερε να σώσει τη μητέρα του, είναι εντελώς αβάσιμη, ένα είδος «ψυχαναλυτικής εκδοχής του αντισημιτισμού», σημείωσε ο ιταλός ιστορικός, δεδομένου ότι η «η οικογένεια του Χίτλερ δεν κατηγόρησε ποτέ για κάτι τον Μπλοχ, αντιθέτως φαίνεται ότι ήταν ικανοποιημένη μαζί του».
Με λίγα λόγια, πίσω από τις δηλώσεις του Σεργκέι Λαβρόφ, υπάρχει ένας αιώνας θεωριών που δεν έχουν ποτέ αποδειχθεί. Το ουσιαστικό ερώτημα, όμως, παραμένει αναπάντητο. Αλλά δεν αφορά την ταυτότητα και την καταγωγή του παππού του Χίτλερ αλλά το τι σχέση έχουν όλα αυτά με τον πόλεμο που διεξάγει η Ρωσία του Πούτιν στην Ουκρανία.