Σωστή διατροφή. Ασκηση. Αποφυγή του στρες. Πρόκειται για τις πιο απλές στην κατανόηση, και όχι στην εφαρμογή, οδηγίες για υγεία και μακροζωία. Και δεν είναι ψέματα. Απλώς, οι ειδικοί που κάνουν μελέτες στη μακροζωία, πιστεύουν ότι πρόκειται για υπερβολικές απλοποιήσεις, που τείνουν να δίνουν προτεραιότητες περισσότερο στη δράση παρά στη στάση.
Ενώ οι καθημερινές συνήθειες, που καθορίζουν και στην τελική τη συμπεριφορά μας, έχουν μεγάλη σημασία, το πώς διαχειριζόμαστε τις καταστάσεις της καθημερινότητας και ειδικά ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες, είναι αυτό που κάνει τη διαφορά στη μακροζωία.
Εν μέσω πανδημίας κορονοϊού, με τις πολλές προκλήσεις που εμφανίζονται, μία πιο προσεκτική ματιά στις ζωές και τις κοινές δυνατότητες που έχουν όσοι είναι μακροβιότεροι, θα μπορούσε να είναι αρκετά διδακτική, αλλά και να δώσει… έμπνευση στους ειδικούς που αναζητούν τη «συνταγή» της μακροζωίας.
Σύμφωνα με το medium.com, οι ειδικοί που μελετούν τη μακροζωία συχνά μιλούν για «τροχιά» και «μονοπάτι». Με τον τρόπο αυτό επισημαίνουν ότι οι βραχυπρόθεσμες καταστάσεις ή κάποια σημαντικά γεγονότα, έχουν πολύ μικρότερη σημασία από τις ανθεκτικές συνήθειες ή πεποιθήσεις.
«Τα προβλήματα προκύπτουν όταν απομακρυνόμαστε από το μονοπάτι που έχουμε συνηθίσει να βαδίζουμε και δεν αισθανόμαστε ασφαλείς να επιστρέψουμε πίσω», εξηγεί ο καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Χάουαρντ Φρίντμαν, και ένας εκ των συγγραφέων του βιβλίου «The Longevity Project».
Υπήρχαν για παράδειγμα άνθρωποι που επιβίωσαν μέσα από σκληρές καταστάσεις, έχουν ζήσει πολέμους, κακουχίες, έχουν περάσει πανδημίες. Ομως αυτοί που επέζησαν φάνηκε ότι τελικά έχουν μετατρέψει την εμπειρία τους σε πηγή κινήτρων. «Δεν αντιμετώπιζαν το στρες ως δυσκολία ή σαν κάτι δίχως νόημα. Φαίνεται ότι τους τροφοδοτούσε ενέργεια. Και η ικανότητα να μετατρέπουμε τις σκληρές και δύσκολες καταστάσεις της ζωής σε ευεργετικές, είναι μάλλον ιδιαίτερα σημαντική», εξηγεί ο Φρίντμαν.
Για πολλούς ανθρώπους, οι περίοδοι στέρησης και ταλαιπωρίας, όπως είναι μία πολύμηνη φάση καραντίνας σε συνδυασμό με τον φόβο της μόλυνσης από τον ιό, είναι, φυσιολογικά, δύσκολες.
Κάποιοι αρχίζουν να πίνουν αλκοόλ, άλλοι να καπνίζουν, να εγκαταλείπουν την άσκηση, να διακόπτουν επαφές και σχέσεις με φίλους τους και να ακολουθούν γενικότερα και άλλες παραδεδεγμένα κακές συνήθειες.
Και στις περισσότερες περιπτώσεις οι συνήθεια του ποτού κλιμακώνεται, ενώ οι φίλοι που έχουμε εγκαταλείψει σε τέτοιες φάσεις δεν επιστρέφουν ποτέ. Αρα, προκαλείται ένας φαύλος κύκλος που καταλήγει στα γνωστά δεδομένα, όπως η άσκηση, η υγιεινή διατροφή, οι άνθρωποι που είναι κοντά μας συναισθηματικά και οτιδήποτε άλλο να χάνεται και να προκαλεί αιφνιδίως ένα πρόβλημα, που θα μπορούσε να προκληθεί αργά, σε διάστημα πολλών ετών και πιθανότατα και ποτέ.
«H ικανότητα να μετατρέπουμε τις σκληρές και δύσκολες καταστάσεις της ζωής σε ευεργετικές, είναι μάλλον ιδιαίτερα σημαντική»
Βέβαια οι επιλογές αυτές γίνονται υποσυνείδητα και λόγω των φόβων που δημιουργούνται από εξωγενείς παράγοντες και καταστάσεις.
Στον αντίποδα βρίσκονται όσοι κάνουν πιο συνειδητές αποφάσεις σε αυτές τις δύσκολες φάσεις. Πρόκειται για άτομα που ζουν τις ίδιες δυσκολίες, αλλά φορούν τη «ζώνη ασφαλείας» τους και έτσι πλέον συνειδητά αποφεύγουν να «κυλήσουν».
Για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν με ψυχικό σθένος τις καταστάσεις και δεν πέφτουν σε καταχρήσεις, όπως είναι η υπερκατανάλωση αλκοόλ. Γενικά βάζουν όρια στον ίδιο τους τον εαυτό. Κάτι που συμβάλει σημαντικά στη μακροζωία.
Κι αυτό όχι επειδή δεν θα αυξηθεί η χοληστερίνη και ζάχαρο στον οργανισμό τους, αλλά διότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η συνείδηση εξαρτάται τουλάχιστον εν μέρει από τη βιοχημεία του εγκεφάλου. Οι ορμόνες και οι βιοχημικές ουσίες όπως η σερετονίνη που εκκρίνονται, φαίνεται πώς διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παρορμητικότητα και τη λήψη αποφάσεων σε φάσεις κινδύνου.
Βέβαια, υπάρχει και η ομάδα ανθρώπων που κοροϊδεύει τον ίδιο της τον εαυτό. Είναι όσοι κάνουν ότι γνωρίζουν τα όρια και προσπαθούν να τα επιβάλουν και στους άλλους, όμως στην πραγματικότητα κάνουν αυτό που ονομάζεται στη γλώσσα της ψυχολογίας «προβολή».
Δηλαδή κάτι που δεν καταφέρνουν οι ίδιοι, το προβάλουν με το ενδιαφέρον ή την εξουσία τους στους άλλους. Τουλάχιστον προσπαθούν να το επιβάλουν… Αυτοί οι άνθρωποι δεν περιλαμβάνονται στη λίστα με όσους απολαμβάνουν τη μακροζωία.
Ωστόσο, όταν οι καταστάσεις της ζωής διακόπτουν αιφνίδια σχέδια και στόχους, όπως συμβαίνει με την πανδημία του κορονοϊού που ζούμε όλοι τους τελευταίους μήνες, η ευελιξία κάποιων στο να δημιουργούν μία νέα ρουτίνα και να μην «βγαίνουν» από τον εαυτό τους, είναι μία από τις καλύτερες αποδείξεις ότι μπορεί να έχουν τον έλεγχο του συνειδητού.
Οι ειδικοί καταλήγουν σε διάφορα συμπεράσματα ανά παράγοντα μακροζωίας, χωρίς όμως να γνωρίζουν τον «μαγικό» συνδυασμό που θα βοηθήσει κάποιον να ζήσει πολλά και καλά χρόνια.
Σίγουρα, αναφέρουν ότι η διατροφή, η άσκηση και η αποφυγή καταχρήσεων είναι ένας συνδυασμός από αυτούς. Τα γονίδια φαίνεται επίσης ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στο πόσα χρόνια θα ζήσει κάποιος. Ενα τρίτο είναι το ψυχικό του σθένος και πώς αντιμετωπίζει αστάθμητους παράγοντες και δύσκολες καταστάσεις στη ζωή του κάποιος. Και τέλος, το επίπεδο της συνείδησης που έχει για τη λήψη αποφάσεων.