Ο ειλεός ή απόφραξη του εντέρου είναι η κατάσταση κατά την οποία η προώθηση του εντερικού περιεχομένου μειώνεται ή φράζει πλήρως.
Η απόφραξη μπορεί να οφείλεται σε κάποιο εμπόδιο (μηχανικός ειλεός) ή στην ελάττωση της κινητικότητας του εντέρου (παραλυτικός ειλεός).
Οταν το έντερο φράξει, σταματά η μεταφορά των κοπράνων προς τον πρωκτό, τα οποία συσσωρεύονται στο σημείο της απόφραξης. Ετσι, δεν αποβάλλονται ούτε κόπρανα ούτε εντερικά αέρια και η κατάσταση γίνεται ιδιαίτερα επικίνδυνη και επώδυνη.
«Ατελής ονομάζεται ο ειλεός που δεν είναι πλήρης. Δηλαδή επιτρέπει την κένωση, αλλά τη δυσκολεύει. Τα βασικά συμπτώματα της πάθησης είναι έντονοι πόνοι στην περιοχή της κοιλιάς και έμετοι», εξηγεί στο Protagon ο Γιώργος Παπαθεοδωρίδης, καθηγητής Γαστρεντερολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων.
Ο ειλεός είναι η πιο συνηθισμένη πάθηση του λεπτού εντέρου, η αποκατάσταση της οποίας όμως απαιτεί άμεσα χειρουργείο. Μόνο το 15% των αποφράξεων αφορά το παχύ έντερο.
Η πάθηση μπορεί να εκδηλωθεί σε όλες τις ηλικίες, στα βρέφη, τα παιδιά και τους ενήλικες. Οι πιο συχνές αιτίες στους ενήλικες είναι οι κοίλες, οι συμφύσεις, ο καρκίνος, οι πολύποδες, τα ξένα σώματα, η νόσος του Crohn και άλλες σπάνιες συγγενείς ανωμαλίες. Επιπλέον, μπορεί να προκληθεί και από περίσφιξη βουβωνοκήλης ή από συστροφή του εντέρου.
Συμπτώματα
Στο αρχικό στάδιο του ειλεού εκδηλώνονται έντονοι ή σταδιακά κλιμακούμενοι πόνοι στην κοιλιά με πρήξιμο, αναγούλα και εμετό.
Παράλληλα, υπάρχει μόνιμη αποβολή αερίων του γαστρεντερικού από το στόμα (ρέψιμο) και, μερικές φορές, κοπρανώδης εμετός.
Για να καταλήξει σε μια ασφαλή διάγνωση, ο γιατρός πραγματοποιεί ακτινογραφία ή υπερηχογράφημα της κοιλιακής χώρας, προκειμένου να διαπιστώσει την παρουσία αέρα και υγρών στο έντερο πάνω από τη θέση της απόφραξης.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση του ειλεού θα πρέπει να γίνεται αμέσως μετά τη διάγνωση και συνήθως είναι απαραίτητο το χειρουργείο.
Εάν η αιτία του ειλεού είναι η εντερική παράλυση, μπορεί να καταστεί απαραίτητη η τοποθέτηση για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μιας τεχνητής εντερικής εξόδου.
Ορισμένες φορές τα καθαρτικά ή οι εντερικές πλύσεις από το ορθό δρουν αποτελεσματικά.