Εδώ και 25 χρόνια ο Βερν Λούμις, συνταξιούχος πλέον, από το Γουέστ Μπλούμφιλντ του Μίσιγκαν, τρώει κάθε μεσημέρι τα ίδια και τα ίδια: ένα σάντουιτς με φυστικοβούτυρο, φρούτα, λαχανικά και κάποιο επιδόρπιο. Το φαγητό του έχει μεν υποστεί κάποιες μικρές τροποποιήσεις με το πέρασμα του χρόνου, όπως η μαρμελάδα που έχει προσθέσει στο σάντουιτς τα τελευταία πέντε χρόνια, αλλά η βάση του παρέμεινε η ίδια. Είναι ένα γεύμα εύκολο, φθηνό και νόστιμο.
Πέρυσι, άφησε τη δουλειά του όχι όμως και το μεσημεριανό του. Εξακολουθεί να απολαμβάνει ακριβώς το ίδιο σάντουιτς τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα, απλά τώρα πια έχει αντικαταστήσει το ζελέ με ροδέλες μπανάνας… Ο Λούμις μπορεί να είναι ασυνήθιστα αφοσιωμένος στην τελετουργία του μεσημεριανού του φαγητού, αλλά δεν είναι ο μόνος που εφαρμόζει μια διατροφική ρουτίνα.
Σύμφωνα με μία από τις λίγες έρευνες που έχουν γίνει για τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων, περίπου το 17% των Βρετανών συνήθιζε να τρώει το ίδιο γεύμα κάθε μέρα επί δύο χρόνια, ενώ μια άλλη έδειξε ότι το ένα τρίτο των Βρετανών έτρωγε το ίδιο γεύμα καθημερινά. Αλλά είναι δύσκολο να πούμε με βεβαιότητα πόσο συνηθισμένο είναι αυτό, αναφέρει η ιστοσελίδα TheAtlantic, αφού αυτές οι έρευνες διεξάγονται συνήθως από προμηθευτές τροφίμων, οι οποίοι είναι πιθανό να υπερβάλλουν.
Μερικοί από τους ανθρώπους που δεν αλλάζουν φαγητό είναι δημόσια πρόσωπα –προπονητές, διευθυντές γυμναστηρίων, τηλεπερσόνες και σχεδιαστές μόδας- που έχουν αποκαλύψει τις μονότονες δίαιτές τους σε συνεντεύξεις. Και ανάλογα με το πλαίσιο, η συστηματική κατανάλωση του ίδιου φαγητού μπορεί να οφείλεται σε ιδιορρυθμία, έλλειψη δημιουργικότητας ή να σηματοδοτεί την έμφαση που δίνει κάποιος στην καριέρα του, αδιαφορώντας για οτιδήποτε άλλο, ακόμα και για το γεύμα του.
Ανεξάρτητα από την αιτία πάντως, η διατροφική συμπεριφορά αυτών των ανθρώπων δεν τους κάνει κακό: «Οι συνέπειες της κατανάλωσης του ίδιου φαγητού κάθε μέρα εξαρτώνται από το περιεχόμενο αυτού του γεύματος και των άλλων γευμάτων της ημέρας» λέει η Μάριον Νεστλ, καθηγήτρια διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και συγγραφέας πολλών βιβλίων για τη διατροφή και τη βιομηχανία τροφίμων. «Αν το καθημερινό σας γεύμα περιέχει μια ποικιλία από υγιεινά τρόφιμα, χαλαρώστε και απολαύστε το» λέει.
Δεν υπάρχει, λοιπόν, τίποτα κακό σε αυτή τη μονότονη συνήθεια, ίσα ίσα έχει και τις θετικές της πλευρές. Πολλοί άνθρωποι, για παράδειγμα, υπογραμμίζουν ότι το να τρως το ίδιο πράγμα καθημερινά μειώνει το στρες. Απλοποιεί επίσης τις αποφάσεις που παίρνουν κάποιοι σχετικά με το τι βάζουν στον οργανισμό τους, όταν για παράδειγμα πρέπει να αποφύγουν τη γλουτένη ή κάποια τρόφιμα στα οποία μπορεί να είναι αλλεργικοί. Μοιάζει κατά κάποιον τρόπο με τη «στολή εργασίας» που υιοθετούν κάποιοι (ανάμεσά τους και μεγιστάνες της τεχνολογίας, όπως ο Στιβ Τζομπς και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ) γιατί συμβάλλει στη βελτιστοποίηση της πρωινής ρουτίνας.
Φυσικά, οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο δεν τρώνε με τη θέλησή τους το ίδιο φαγητό συνεχώς. «Θα έλεγα ότι τις περισσότερες φορές οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μικρή δυνατότητα επιλογής στα είδη πρώτης ανάγκης» λέει ο Πολ Φρίντμαν, ιστορικός στο πανεπιστήμιο Γέιλ και συγγραφέας του βιβλίου «Τα 10 εστιατόρια που άλλαξαν την Αμερική». «Αν ζουν σε χώρες με κουλτούρα ρυζιού ή πατάτας, θα τρώνε ρύζι ή πατάτες σε κάθε γεύμα» λέει ο Φρίντμαν. Και γενικά θα χρησιμοποιούν σχεδόν πάντα την ίδια λιπαρή ουσία, για παράδειγμα βούτυρο ή ghee (το βούτυρο κλαριφιέ των Ινδών).
Η ποικιλία, λέει ο αμερικανός επιστήμονας, προέρχεται συνήθως από τα καρυκεύματα, δηλαδή, συστατικά που προσθέτουν νοστιμιά στο φαγητό, όπως τα μπαχαρικά, τα λαχανικά και μικρές ποσότητες κρέατος, λίγο μπέικον για παράδειγμα: «Αυτός ο συνδυασμός, βασικό τρόφιμο συν λιπαρή ουσία συν καρύκευμα, κυριάρχησε στο φαγητό σε παραδοσιακές αγροτικές κουλτούρες».
Η διατροφική ποικιλία όμως δεν είναι κάτι σύνηθες: «Οι νεωτερισμοί ή η διαφοροποίηση από τον κανόνα είναι μια πολύ αστική, σχεδόν μεταμοντέρνα αναζήτηση, είναι κάτι πρόσφατο, ταξικό» υποστηρίζει ο Κρισνέντου Ράι, ερευνητής της διατροφής στο Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης. Ετσι, όταν μιλάμε για το σύνολο των ανθρώπων, το ασυνήθιστο είναι η ποικιλία στη διατροφή και όχι τα επαναλαμβανόμενα γεύματα που είναι ίδια και απαράλλαχτα καθημερινά.