Γράφω για τη Μαριέττα Γιαννάκου χωρίς να έχω βρεθεί ποτέ μαζί της κατ’ ιδίαν. Μια-δυο φορές μιλήσαμε τηλεφωνικά όταν ήταν υπουργός Παιδείας επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Με ενδιέφερε το αντικείμενο και παρακολουθούσα τη δουλειά της στο συγκεκριμένο υπουργείο, αλλά και την εν γένει πολιτική παρουσία της, κυρίως στη Βουλή.
Εχοντας «γνωριστεί» από το ’85 και μετά με τον Ουμπέρτο Εκο, στους ανθρώπους που με ενδιέφεραν πρόσθετα πάντα (κι ακόμα το κάνω), την «άποψη» της σημειολογίας!
Ετσι, εξομολογούμαι ότι το πρώτο πράγμα που εντυπώθηκε ως εικόνα μέσα μου για τη γυναίκα αυτήν ήταν τα μαλλιά της! Δεν είχα μία εξήγηση για αυτό. Μέχρι που μίλησα πριν από λίγο καιρό με μια φίλη της, την από άλλο πολιτικό στρατόπεδο Μιλένα Αποστολάκη, που την είδε μετά από ένα ακόμη βαρύ επεισόδιο με την υγεία της, και μου μετέφερε με λόγια άκοπα αυτήν την εικόνα: «Ηταν τρομερά κοκέτα. Είχε φοβερό μακιγιάζ, ποτέ δεν κυκλοφορούσε χωρίς κραγιόν».
Μου ήρθε η εικόνα μιας γυναίκας πληθωρικής σε όλα. Κάποια στιγμή έχασε τα μαλλιά της σε μια από τις πολλές θεραπείες της, αλλά δεν άφησε ούτε εκείνη την απώλεια (όπως και του κάτω ποδιού της) να τη μειώσει. Ηταν μια παρουσία γεμάτη, παρά τις μύριες όσες άσχημες τρικλοποδιές που της έβαλε η ζωή.
Μετά από κάθε της περιπέτεια, όπως π.χ. το 2016 που εισήχθη πάλι σε νοσοκομείο, όποτε εξηγούσε σε δημοσιογράφο τι ακριβώς της συνέβη (στη συγκεκριμένη περίπτωση έμφραγμα του μυοκαρδίου), πώς αντιμετωπίστηκε («οι γιατροί μου έκαναν μου αγγειοπλαστική»), πώς ήταν η ανάρρωση («πέρασα έναν μήνα περίπου στην Εντατική και εν συνεχεία πήγα σε κανονικό δωμάτιο»), πάντα κατέληγε με το «Τώρα είμαι καλά. Ξέρετε, αυτά συμβαίνουν σε πολλούς ανθρώπους».
Οκτώ χρόνια πριν, λόγω σοβαρών επιπλοκών από διαβητική αγγειοπάθεια, οι γιατροί αναγκάστηκαν να κάνουν ακρωτηριασμό χαμηλά στο δεξί πόδι της για να της σώσουν τη ζωή. Και πάλι, όταν ρωτήθηκε τότε από συντάκτρια στα Παραπολιτικά, αν είπε ποτέ, μετά από τόσες ταλαιπωρίες, «γιατί πάλι σε μένα;», έδωσε την εξής, μεγαλειώδη απάντηση:«Οχι, δεν το είπα. Αυτά μπορούν να συμβούν στον οποιοδήποτε. Αν έλεγα το “γιατί σε μένα;”, θα είχε τη λογική του “και γιατί να μη συμβεί σε κάποιον άλλον αντί σε μένα;”. Οχι, δεν μπορώ να το πω αυτό».
Θα θύμωνε σήμερα εάν ήξερε ότι κάποιος θα προέτασσε στη νεκρολογία της όλα αυτά τα θέματα της ταλαιπωρίας. Η δράση και οι μάχες της στη Βουλή κι απ’ όποια υπουργεία πέρασε, με όση ενέργεια χρειάστηκε να βάλει, διαψεύδουν μέχρι και γελοιοποιήσεως όσους συναδέλφους της αγκομαχούν ότι «η πολιτική είναι δύσκολο επάγγελμα», και ότι σου δίνει «πολλές λύπες και λίγες χαρές».
Αν η Μαριέττα Γιαννάκου ξεχώρισε από τους πολλούς και εκτιμήθηκε βαθιά ακόμα και από τους πολιτικούς αντιπάλους της, ένας βασικός λόγος, εκτός από τη φυσική της ευγένεια, ήταν η πολυμέρεια και η ευρυμάθειά της. Συζητούσε για το θέατρο, τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, τις εικαστικές τέχνες. Οχι ως ειδήμων ή κριτικός, αλλά μόνο με το ενδιαφέρον και τον ενθουσιασμό ενός αληθινά καλλιεργημένου ανθρώπου.
«Εβλεπα μία γυναίκα που προηγείτο της εποχής της, αλλά και του κόμματός της. Το πνεύμα και ο δυναμισμός της είχανγοητεύσει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, που την είχε γνωρίσει λίγο μετά το 1974 ως μέλος της ΟΝΝΕΔ», μου λέει η Μιλένα Αποστολάκη, που ήρθε απ’ τα αριστερά αλλά δεν «κόλλησε» ποτέ στις δυσκολίες και παρεξηγήσεις που έφερναν αυτές οι ταμπέλες, ιδίως τότε.
«Ηταν τρομερή η προσήλωσή της σε θέματα γυναικών, στα σύγχρονα φεμινιστικά κινήματα, μακριά όμως από το παλιό, του ’70. Η Μαριέττα μπορούσε να δει την ουσία των πραγμάτων. Είχε ενσυναίσθηση των πραγμάτων. Επρεπε να καταλάβει, να αισθανθεί το πρόβλημά σου για να το λύσει. Οχι ως ρουσφέτι, όχι, ποτέ. Δεν ανήκε στο “είδος του Μαυρογιαλούρου”, το απεχθανόταν. Ηταν βαθιά ευρωπαΐστρια, σε εποχή μάλιστα που κάτι τέτοιο δεν ήταν καθόλου της μόδας. Έβλεπα στον λόγο και στη συμπεριφορά της μία πιονέρο».
Η Μαριέτα Γιαννάκου αποφοίτησε από την Ιατρική Αθηνών και πήρε ειδικότητα στην Ψυχιατρική. Μερικοί συμφοιτητές και συμφοιτήτριές της που έτυχε να γνωρίσω παλιότερα, θυμούνται «μια Μαριέττα ουρί του Παραδείσου». Μια ευχάριστη, πληθωρική και πολύ ωραία κοπέλα, που όμως, αργότερα στη ζωή αφέθηκε.
«Ηταν παραδομένη στα πάθη της. Είχε τρέλα, δυστυχώς, με το τσιγάρο, το οποίο αποδείχτηκε μοιραίο για την πάθηση της. Ηταν της ευζωίας πρόσωπο. Ο,τι έκανε, το έκανε με πάθος. Τα μάτια της βγάζανε φλόγες. Σπίθες», μου είπε χτες πρόσωπο που την έζησε από κοντά, και δέχτηκε να μεταφέρω αυτά τα λόγια.
Μου μίλησε επίσης για τον μεγάλο καημό της ζωής της, την κόρη της, που από μικρή παρουσίασε κάποια αναπτυξιακά προβλήματα. Ηταν απόλυτα αφοσιωμένη σε αυτό το παιδί. Το λάτρευε. Επαιρνε ζωή από αυτό.
Δεν φοβόταν τον θάνατο. «Με ανησυχεί ότι θα αφήσω μόνη την κόρη μου. Βεβαίως, έχει και τον μπαμπά της, με τον οποίο είμαστε διαζευγμένοι, βεβαίως υπάρχει και η αδελφή μου, αλλά θέλω να ζήσω για να τη στηρίξω», έλεγε σε συνέντευξή της όταν ξεπέρασε το έμφραγμα το 2016.
Οσο κι αν προέτασσε το γενναίο της πρόσωπο, κουβαλούσε ένα βουβό πόνο, τον οποίο ουδέποτε μοιράστηκε. Επειτα, ήρθε ο ακρωτηριασμός, κι αυτό σήμαινε για εκείνη την αρχή του τέλους της ενεργής συμμετοχής της στο πολιτικό παιχνίδι. Ηταν βεβαίως βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ, αλλά όχι μάχιμη όπως παλιότερα. «Είχαμε πολλές συγγένειες εμείς οι δύο, νομίζω», λέει η κυρία Αποστολάκη. «Επιμέρους διαφωνίες, ναι, αλλά υπήρχε ένας πυρήνας,ταυτόχρονα προοδευτικός και φιλελεύθερος. Ηταν σαφέστατα κεντρώα η ιδεολογία της. Θα μου λείψει πολύ».
Σημείωση: Η κηδεία της Μαριέττας Γιαννάκου θα γίνει την Τετάρτη 2 Μαρτίου, ώρα 15.00, στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών