Ειδικά σε ελληνικό τοπίο; Η μεγάλη της βροχής σχολή σε αναγκάζει να ψελλίζεις «βοήθα Παναγιά». Κι αυτό γιατί δεν είναι λίγες οι φορές που ο τάπητας, συχνά προϊόν εργολαβικής προχειράντζας, μετατρέπεται σε πεδίο μάχης. Η βροχή –ακόμα και μερικές σταγόνες σε σκονισμένο οδόστρωμα– είναι ικανή, με τους λάθος χειρισμούς, να ντροπιάσει ακόμα και τα πιο εξελιγμένα ηλεκτρονικά συστήματα υποβοήθησης. Πόσο μάλλον οδηγούς που θαρρούν αφελώς ότι «το έχουν», μην έχοντας αντιληφθεί ότι ο συντελεστής πρόσφυσης μεταξύ στεγνού και βρεγμένου είναι κάτι σαν το Γκραν Κάνιον: τα χωρίζει τεράστια απόσταση. Αυτές δε τις μέρες του Νοέμβρη, από τώρα δηλαδή και στο εξής που τα πράγματα λόγω καιρού ζορίζουν, είναι απαραίτητο να θυμόμαστε μερικά αξιώματα της οδήγησης στο βρεγμένο.
♦ Μια τετράδα φρέσκα ελαστικά σώζει. Συχνά και ζωές
Τίποτα δεν μπορεί να εκθέσει ακόμα και το πιο καλοστημένο, σύγχρονο αυτοκίνητο όσο ένα σετ παλιοκαιρισμένα λάστιχα, τίποτα «τσιμεντωμένα» από τη φθορά του χρόνου. Και, αντίστοιχα, δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη κανένας άλλος τρόπος για να αποδώσει ό,τι έχει να προσφέρει μία ανάρτηση ή ένα κάρο σόφτγουερ από το να τα συνοδεύσει μία προσεγμένη, κατάλληλη για τις προδιαγραφές, τη χρήση και το στιλ οδήγησης τετράδα. Ακόμα και μια τέτοια, πρέπει να «πατάει» σε σωστές πιέσεις, να τσεκάρεται σε τακτική βάση για τυχόν σκισίματα, να αλλάζει μεταξύ μπροστινού και πίσω άξονα ανάλογα με τα χιλιόμετρα και τη φθορά και να ελέγχεται με φροντίδα σα μωρό στην κούνια.
♦ Στούμπωσε καλά τον ποπό σου στο κάθισμα
Όπως έχουμε ξαναγράψει, η ασφάλεια ξεκινά από τη σωστή θέση οδήγησης. Παραφραστικά, από το λεγόμενο «popometer» (εδώ), όπως χιουμοριστικά το αποκαλούσε ο βετεράνος πρωταθλητής αγώνων αυτοκινήτου. Τι ήθελε να πει ο ψηλός Γερμαναράς; Ότι το πρώτο, το «ούλτιμεϊτ», το βασικό που πρέπει να κάνεις πριν καν γυρίσεις τη μίζα είναι να χώσεις καλά τα μαλακά σου μόρια στο βάθος του καθίσματος. Όσο πιο κοντά είναι εκεί, χωρίς κενά και «ξαπλωματικό» στιλ οδήγησης, τόσο πιο άμεσα αντιλαμβάνεσαι την κινηματική του οχήματος. Κι αν αυτό ισχύει 100 φορές οδηγώντας στο στεγνό, ισχύει 1.000 στο βρεγμένο. Εκεί, δηλαδή, που όλα συμβαίνουν πιο ακαριαία, πιο απότομα, πιο καταστροφικά.
♦ Ολα απαλά
Γκάζι, φρένο, αλλαγές ταχυτήτων, τιμόνι, όλα μα όλα τα χειριστήρια πρέπει να αντιμετωπίζονται με ήπιο, προοδευτικό και απαλό τρόπο. Όχι τιμονιές, τσαρουχώματα σε φρένα, απότομες αλλαγές λωρίδας, όχι έντονες μεταβολές της ροής του αυτοκινήτου. Αν σκεφτείς ότι κουβαλάς γύρω στον ενάμιση τόνο λαμαρίνας, δεν του αρέσει να αλλάζει πορεία δραστικά και βίαια. Νόμος.
♦ Μια αλάνα βοηθάει
Οχι για να παίξεις μπάλα αυτή τη φορά, αλλά για να δοκιμάσεις, σε ελεγχόμενο και χωρίς κυκλοφορία χώρο, το πώς αντιδρά το αυτοκίνητό σου όταν χάνεται η πρόσφυση. Πώς ξεκολλάει; Πώς γίνεται, πριν καν πάρεις χαμπάρι, να κάνει tête-à-queue (ελληνιστί, τετακέ); Πώς μπορείς να το ελέγξεις καλύτερα; Οσο πιο εξοικειωμένος είσαι με αυτό το αίσθημα στιγμιαίας παγωμάρας που νιώθεις όταν το αυτοκίνητο φεύγει από την πορεία του, τόσο πιο σωστά θα αντιδράσεις την επόμενη φορά. Δυστυχώς υπάρχουν πολλοί οδηγοί που δεν γνωρίζουν ούτε καν το αυτοκίνητό τους: είναι προσθιοκίνητο, πισωκίνητο ή τετρακίνητο; Κάθε σύστημα μετάδοσης έχει και τις ιδιαιτερότητές του όσον αφορά τον τρόπο που αντιδρά στην καταραμένη απώλεια πρόσφυσης. Ακόμα καλύτερα; Τράβα σε μια πίστα όπου γίνονται μαθήματα ασφαλούς οδήγησης στο βρεγμένο. Στο εξωτερικό υπάρχουν άπειρες τέτοιες, στην Ελλάδα μη ζητάς πολλές επιλογές.
♦ «Διάβαζε» το οδόστρωμα
Τεράστιος παράγοντας ασφάλειας και πολύ υποτιμημένος. Το μάτι πρέπει να μάθει να «σκανάρει» συνεχώς τον δρόμο. Πού φαίνεται ότι υπάρχουν λιμνάζοντα ύδατα; Πόσο γυαλίζει το γκρι της ασφάλτου; Οσο πιο ανοιχτόχρωμο, συνήθως τόσο πιο ολισθηρό. Πού μπορείς να βρεις περισσότερη πρόσφυση; Ποια σημεία φαίνονται πιο στεγνά – ίσως λόγω κλίσης του οδοστρώματος; Ναι, ενδεχομένως είναι κουραστικό για τον αμφιβληστροειδή σου να κάνει συνεχώς αυτή τη δουλειά, ωστόσο είναι σωτήρια και προλαβαίνει καταστάσεις.
♦ Πειραματίσου με το ESP
Σε κάποιες περιπτώσεις, υπάρχει πάντα η δυνατότητα (είπαμε, σε ελεγχόμενη αλάνα ή καλύτερα σε πίστα) να εξερευνήσεις τα όρια του ηλεκτρονικού συστήματος ευστάθειας, του γνωστού ‘’ESP’’, που υπάρχει πλέον υποχρεωτικά σε όλα τα καινούργια αυτοκίνητα που πωλούνται στην Ευρώπη ήδη από την 1η Νοεμβρίου του 2014. Τα όρια, η «σκανδάλη» με την οποία ενεργοποιείται το ESP είναι σχετική. Κάθε αυτοκίνητο, ανάλογα με το σύστημα με το οποίο είναι εξοπλισμένο, εμπλέκει το πρόγραμμα, άλλοτε άγαρμπα, άλλοτε νωρίς και άλλοτε αφήνοντας μια σχετική ελευθερία στον χειριστή.
Βασικά, είναι θέμα φιλοσοφίας του κάθε κατασκευαστή. Συνήθως, λοιπόν, για κάποιον που θέλει να εξελιχθεί σαν οδηγός, είναι χρήσιμο να βρει εκείνο το σημείο όπου εμπλέκεται το σύστημα. Και καθώς στο βρεγμένο αυτό ενεργοποιείται πιο άμεσα, αρχίζεις και παίρνεις μια ιδέα για το πόσο απαλός μπορείς να είσαι με το γκάζι, πόση γωνία μπορείς να βάζεις στο τιμόνι ή, αν ανέβεις «τάξη», να μάθεις να οδηγείς στα όρια επέμβασης του ESP. Το οποίο, μιας και το φτάσαμε μέχρι εδώ, καλό είναι να θυμόμαστε πως το σύστημα έχει νόημα και «τσιμπάει» ηλεκτρονικά το ΑΒS όσο δεν επεμβαίνουμε εμείς δραστικά στα φρένα. Βασικό.
♦ Πήγαινε αργά – Πολύ πιο αργά
Αν το παραπάνω περί ψαξίματος με το ESP, είναι ξένη ύλη, τουλάχιστον πήγαινε δεξιά, υπομονετικά και χωρίς μαγκιές. Αν είναι ακόμη άγνωστη ύλη στο διαγώνισμα με τίτλο «Οδηγώντας στο βρεγμένο», τότε μάλλον χρειάζεται διάβασμα, εξάσκηση και εμπειρία. Συχνά και τύχη. Οπότε αν δεν έχεις όρεξη για τις νέες «πανελλαδικές» και θεωρείς την οδήγηση ως διεκπεραιωτική διαδικασία, τότε χίλιες φορές καλύτερα να πηγαίνεις «κότα», προσεκτικά και ήρεμα, στη λωρίδα σου. Δεν θα γίνουν όλοι σπουδαίοι οδηγοί, δεν θα εξελιχθούν, ίσως μείνουν και ανυποψίαστοι για το πώς μερικές σταγόνες μετατρέπουν το δρόμο σε Disney on Ice. Τουλάχιστον έτσι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να φτάσουν ασφαλείς.