Οταν τον Μάρτιο του περασμένου έτους ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε την πανδημία του κορονοϊού, ένα από τα ελάχιστα θετικά δεδομένα ήταν ότι είχε αποδειχθεί σχεδόν αβλαβής για τα υγιή παιδιά. Ηταν μια νόσος που χτυπούσε μέχρι θανάτου ηλικιωμένους και υπέρβαρους.
Αυτός ήταν και ο λόγος, όπως σημειώνει σε άρθρο του στον Guardian ο Ντέβι Σριδάρ, καθηγητής Παγκόσμιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, που στα προγράμματα εμβολιασμού σε όλες τις χώρες είχαν προτεραιότητα οι μεγάλες ηλικίες.
Η επιτυχία των εμβολίων είναι ξεκάθαρη, καθώς προφυλάσσουν τη συντριπτική πλειοψηφία όσων έχουν εμβολιαστεί από θάνατο, αλλά και από βαριά νόσηση και νοσηλεία.
Ομως με εμβολιασμένους τους περισσότερους ενήλικες, οι οποίοι προστατεύονται από τις σοβαρές συνέπειες του κορονοϊού, τα ερωτήματα που τίθενται για τα παιδιά έχουν πλέον αλλάξει.
Στη Βρετανία, γράφει ο Σριδάρ, παρατηρήθηκε τον τελευταίο καιρό αύξηση των λοιμώξεων Covid-19 στα παιδιά και τους εφήβους. Και με το άνοιγμα των σχολείων, τον Σεπτέμβριο, αναμένεται ακόμα μεγαλύτερη επιδείνωση της κατάστασης…
Τι είναι όμως καλύτερο, να αφήσουμε τα παιδιά να κολλήσουν κορονοϊό και να νοσήσουν ή να κάνουν εμβόλιο για να αποκτήσουν αντισώματα; Αυτή είναι η βασική ερώτηση σε πολλές χώρες.
Κάποιοι μπορεί να ανησυχούν για πιθανές παρενέργειες από τα εμβόλια, αλλά αυτές είναι εξαιρετικά σπάνιες και αντισταθμίζονται από τα οφέλη. Ηδη στις ΗΠΑ έχει εμβολιαστεί πλήρως το 25% των παιδιών από 12 έως 15 ετών, ενώ ένα στα τρία παιδιά αυτής της ηλικίας έχει κάνει τουλάχιστον μία δόση.
Ισραήλ, Γαλλία και Ιταλία έχουν εγκρίνει τον εμβολιασμό για παιδιά από 12 έως 15 ετών, ενώ η Γερμανία και η Ελλάδα δίνουν στους γονείς τη δυνατότητα να επιλέξουν κατόπιν ενημέρωσης από ειδικό, εάν θα δώσουν τη συγκατάθεσή τους για να κάνει το παιδί τους το εμβόλιο.
Η τρέχουσα προσέγγιση στην Αγγλία, γράφει ο Σριδάρ, φαίνεται πως είναι να αφήσουμε τους εφήβους να συνεχίσουν να μολύνονται από κορονοϊό και να δούμε τι θα συμβεί μόλις τα κρούσματα αυξηθούν. Το αποτέλεσμα, εκτιμά ο ίδιος, θα είναι μία ανεξέλεγκτη επιδημία μεταξύ νεότερων ηλικιακά ομάδων.
Κάποιοι βρετανοί επιστήμονες δεν ανησυχούν από μία τέτοια πιθανή εξέλιξη, επισημαίνοντας πως άλλες μεταδοτικές ασθένειες, όπως είναι η εποχική γρίπη, προκαλούν στατιστικά περισσότερες νοσηλείες στα παιδιά και τους εφήβους από ό,τι ο κορονοϊός.
Ωστόσο, αντίθετη είναι η άποψη που έχουν οι παιδίατροι στις ΗΠΑ, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η έκθεση των παιδιών σε ένα νέο ιό, με δυνητικά μακροχρόνιες επιπλοκές, ενέχει μεγάλο κίνδυνο και θα πρέπει να αποφευχθεί. Η λοίμωξη Covid-19, άλλωστε, ήταν από τις πρώτες αιτίες παιδικής θνησιμότητας το 2020 στις ΗΠΑ.
Τα παιδιά κάτω των 12 ετών είναι μία ακόμη πιο δύσκολη πρόκληση για τους επιστήμονες, αλλά και για τις κυβερνήσεις, καθώς κανένα εμβόλιο για τον κορονοϊό δεν έχει εγκριθεί ακόμη για αυτήν την ηλικιακή ομάδα.
Στο Ισραήλ και στις ΗΠΑ οι υγειονομικές αρχές ελπίζουν ότι ο εμβολιασμός αρκετών ενηλίκων θα καταστείλει την πανδημία. Και ενώ αυτό φαινόταν μία πολύ καλή προσέγγιση στο παρελθόν, με τη μετάλλαξη Δέλτα μπορεί να μην ισχύει πλέον.
Οι παιδίατροι σε διάφορες χώρες δεν συμφωνούν μεταξύ τους και για το πόσο επικίνδυνη είναι η λοίμωξη Covid στα μικρότερα παιδιά. Τα μακροχρόνια συμπτώματα μετά την ανάρρωση, αλλά και οι βλάβες που προκαλεί η νόσηση από κορονοϊό στις μικρές ηλικίες είναι πολλά.
Σύμφωνα με τις πρόσφατες μελέτες, όπως υπογραμμίζει ο καθηγητής στον Guardian, αφορούν προβλήματα στους νεφρούς, την καρδιά, τους πνεύμονες και τα αγγεία. Πόσο διαρκούν και πόσο συχνά είναι όμως αυτά τα μακροχρόνια συμπτώματα μετά την ανάρρωση, δεν είναι σαφές.
Για όλες τις χώρες όμως, τα σχολεία θα είναι το μεγαλύτερο ναρκοπέδιο που βρίσκεται μπροστά τους. Είναι δύσκολο να υποτιμήσουμε τις βλάβες που υπέστησαν τα παιδιά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η σεξουαλική κακοποίηση, η ενδοοικογενειακή βία, η πείνα και τα προβλήματα ψυχικής υγείας έχουν αυξηθεί εν μέσω πανδημίας.
Τα παιδιά θα πρέπει να μπορούν να πάνε στο σχολείο για την ψυχική και σωματική τους υγεία. Ομως η μετάλλαξη Δέλτα σημαίνει ότι τα παιδιά θα είναι πλέον πιο μεταδοτικά από πριν, κάτι που μπορεί να προκαλέσει συρροές κρουσμάτων, ιδιαίτερα στα γυμνάσια και τα λύκεια, εκτιμά ο Σριδάρ.
Και τα μέτρα προσωπικής υγιεινής και οι αποστάσεις δεν πρόκειται να κρατήσουν μακριά τη μετάλλαξη Δέλτα. Η εναλλακτική λύση για την εξάπλωση του κορονοϊού στα παιδιά και τους εφήβους φαίνεται απερίσκεπτη από την πλευρά της Αγγλίας.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι είναι η μόνη χώρα που έχει αποφασίσει κάτι τέτοιο. Και όπως εκτιμά ο επιφανής επιστήμονας στο άρθρο του, θα είναι και η χώρα η οποία θα λειτουργήσει ως εργαστήριο για άλλες χώρες, οι οποίες θα παρακολουθούν για να δουν τι θα συμβεί, πριν αυτές αποφασίσουν για την πολιτική που θα χαράξουν για τον εμβολιασμό των παιδιών.
Θα μπορούσε η λοίμωξη Covid να γίνει μία ασθένεια των νέων; Τα παιδιά που υπέφεραν με τους περιορισμούς για 18 μήνες, τώρα θα πρέπει να αντιμετωπίσουν ένα νέο κύμα λοιμώξεων με άγνωστες συνέπειες; Δεν υπάρχει σωστός δρόμος και σαφής απάντηση μέχρι να εγκριθούν τα εμβόλια για όλες τις ηλικιακές ομάδες, εκτιμά ο Σριδάρ.
Μέχρι τότε, θα πρέπει οι επιστήμονες να συνεχίσουν να έχουν μια ανοιχτή και ειλικρινή συζήτηση σχετικά με το πώς θα προστατεύσουν την υγεία των παιδιών, την εκπαίδευση και τη γενική ευημερία τους.