Οπως ανακοίνωσε εκπρόσωπος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, πέρυσι τον Σεπτέμβριο, σε αεροπορική βάση της Καλιφόρνιας έλαβε χώρα για πρώτη φορά μια πραγματική αερομαχία μεταξύ δύο μαχητικών που πιλοτάριζαν το ένα ένας άνθρωπος και το άλλο ένα σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης.
Πετώντας με ταχύτητες έως και 2.000 χλμ. την ώρα, τα δύο αεροσκάφη F-16 ασκήθηκαν τόσο σε αμυντικά όσο και σε επιθετικά σενάρια, ενώ ενεπλάκησαν και σε αερομαχία οπτικού εύρους (WVR), γνωστή και ως κυνομαχία (dogfight), φτάνοντας κάποια στιγμή σε απόσταση 2.000 ποδιών (610 μ.) το ένα από το άλλο, όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η βρετανική Telegraph.
Πλάνα από την αερομαχία μύτη με μύτη που κυκλοφόρησαν από την Υπηρεσία Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων Αμυνας των ΗΠΑ (DARPA) δείχνουν τα δυο F-16 να παραβγαίνουν σε ταχύτητα και τεχνική σχίζοντας τους αιθέρες.
Το αυτόνομο αεροσκάφος με την κωδική ονομασία VISTA είναι ένα «πειραγμένο» F-16 εξοπλισμένο με σύστημα ΤΝ. Μετά από την ολοκλήρωση των απαραίτητων τεχνικών διαδικασιών, τον Δεκέμβριο του 2022 το μαχητικό αεροσκάφος πραγματοποίησε περισσότερες από 20 δοκιμαστικές πτήσεις συνολικής διάρκειας άνω των 17 ωρών.
Οσον αφορά το πιλοτάρισμά του, κατά τη διάρκεια της πτήσης ο αλγόριθμος του συστήματος ΤΝ του αεροσκάφους αναλύει δεδομένα και παίρνει αποφάσεις σε πραγματικό χρόνο. Οπως εξηγείται στο βρετανικό δημοσίευμα, πρόκειται για μια διαδικασία γνωστή ως μηχανική μάθηση, η οποία στην προκειμένη περίπτωση αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο οι πιλότοι με σάρκα και οστά ασκούν και βελτιώνουν τις ικανότητές τους και ακονίζουν τα ένστικτά τους , σε μια πολύχρονη εντατική και διαρκή εξάσκηση.
Η διεξαγωγή μιας αερομαχίας μεταξύ ενός συστήματος ΤΝ και ενός ανθρώπου σηματοδοτεί μια «μεταμορφωτική στιγμή στην ιστορία της αεροδιαστημικής», επισήμανε η αμερικανική Υπηρεσία Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων Αμυνας σε ανακοίνωσή της. Ενώ οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ χρησιμοποιούν αυτόνομα μη επανδρωμένα αεροσκάφη εδώ και δεκαετίες, η μηχανική μάθηση ήταν ανέκαθεν απαγορευμένη λόγω του υψηλού βαθμού επικινδυνότητας και της αδυναμίας ανεξάρτητου ελέγχου.
«Πρέπει να είμαστε σε θέση να εμπιστευόμαστε αυτούς τους αλγόριθμους για να τους χρησιμοποιήσουμε στον πραγματικό κόσμο» ανέφερε σχετικά ο αντισυνταγματάρχης Ράιαν Χέφρον, επικεφαλής του πρωτοποριακού και ιστορικού προγράμματος.
Από τότε που η Υπηρεσία Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων Αμυνας έθεσε σε εφαρμογή το πρόγραμμα Air Combat Evolution (ACE), το 2019, έχουν γίνει αρκετά βασικά βήματα προς τα εμπρός, ώστε τα αεροσκάφη που πετούν με συστήματα ΤΝ να είναι ασφαλή για χρήση.
Στην προκειμένη περίπτωση εφαρμόστηκαν συγκεκριμένες οδηγίες ασφαλείας για την αποφυγή των συγκρούσεων και την προστασία των πιλότων, καθιστώντας έτσι το αεροσκάφος ικανό να πραγματοποιεί με ασφάλεια ελιγμούς στον πραγματικό κόσμο. Το 2019 το εν λόγω λογισμικό ΤΝ αναμετρήθηκε για πρώτη φορά με έναν πιλότο F16 σε προσομοιωτή, κατατροπώνοντάς τον με 5-0 σε μια σειρά από αερομαχίες.
Ο Φρανκ Κένταλ, ο αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, υποστήριξε επίσης ότι το μαχητικό αεροσκάφος VISTA διαδραματίζει «μετασχηματιστικό ρόλο», προσθέτοντας πως «η ομάδα απέδειξε ότι η αυτονομία αιχμής που βασίζεται στη μηχανική μάθηση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια για την πραγματοποίηση δυναμικών ελιγμών μάχης».
Ο αντισυνταγματάρχης Ράιαν Χέφρον, διευθυντής προγράμματος, σημείωσε από την πλευρά του ότι «το 2023 ήταν η χρονιά που η μηχανική μάθηση έγινε πραγματικότητα στον αέρα».