«Υπάρχει μόνο ένα πράγμα που δεν μπορεί να σου πάρει η κυβέρνηση, δεν μπορεί να σου πάρει η αστυνομία, δεν μπορεί να σου πάρει ο στρατός: ο λόγος σου». Αυτή τη φράση, που του είπε ο πατέρας του, προτάσσει ο Ρόμπερτ Μενέντεζ στη συνομιλία που είχε με την Washington Post και η οποία παρουσιάζεται σε ένα εκτενές δημοσίευμα της εφημερίδας.
Αυτές τις μέρες, ο γερουσιαστής και πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας δίνει διπλή μάχη: για την πολιτική του επιβίωση εν μέσω μιας ομοσπονδιακής δίωξης, αλλά και για την επανεκλογή του, με πρώτο σταθμό τις προκριματικές κάλπες στην Πολιτεία του Νιου Τζέρσεϊ. (Οι εκεί ψηφοφόροι θα εκλέξουν ένα μέλος στη Γερουσία των ΗΠΑ στις γενικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου 2024. Οι προκριματικές εκλογές θα διεξαχθούν στις 4 Ιουνίου 2024.)
Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ τού απήγγειλε κατηγορίες για συνωμοσία με σκοπό τη δωροδοκία και την απάτη, ενώ παράλληλα τον κατηγορεί ότι έδρασε ως πράκτορας της αιγυπτιακής κυβέρνησης όταν ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας. Ο Μενέντεζ, 70 ετών σήμερα, αρνείται όλες τις κατηγορίες.
Ο αμερικανός γερουσιαστής υπήρξε ένα από τα κεντρικά πρόσωπα στο αμερικανικό Κογκρέσο που μπλόκαραν την πώληση F-16 στην Τουρκία, αντιδρώντας στην απόκτηση των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400 από τον Ερντογάν και ταυτόχρονα στις παραβιάσεις και στην επιθετικότητα της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα.
Ο τούρκος πρόεδρος έσπευσε τον περασμένο Σεπτέμβριο να δηλώσει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι Μενέντεζ βρέθηκε εκτός της κρίσιμης επιτροπής της Γερουσίας. «Η απεμπλοκή Μενέντεζ μας δίνει πλεονέκτημα για τα F-16» δήλωνε τότε ο Ταγίπ Ερντογάν. Είναι προφανές πως, αν ο Μενέντεζ επιστρέψει το 2024, αυτό δεν θα είναι ένα καλό νέο για την Τουρκία.
Δικαστική υπόθεση και εκλογές
Οι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι ο Μενέντεζ χρησιμοποίησε τη δύναμη και την επιρροή του για να ωφελήσει τρία στελέχη επιχειρήσεων με αντάλλαγμα εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια σε μετρητά, πληρωμές στεγαστικών δανείων, ένα πολυτελές αυτοκίνητο για τη σύζυγό του και ράβδους χρυσού.
«Ο Μενέντεζ αρνήθηκε τους ισχυρισμούς σε συνεντεύξεις Τύπου και σε δικαστικές καταθέσεις, ωστόσο το κατηγορητήριο έριξε σκιά στις προοπτικές επανεκλογής του το φθινόπωρο» σημειώνει η Washington Post (WP). Παρά τα μονοψήφια ποσοστά δημοφιλίας που έδειξε δημοσκόπηση του περασμένου Νοεμβρίου στο Νιου Τζέρσεϊ (εδώ), η εφημερίδα θυμίζει ότι ο γερουσιαστής του Δημοκρατικού Κόμματος έχει ξεπεράσει τις ομοσπονδιακές κατηγορίες στο παρελθόν, χωρίς να εγκαταλείψει την έδρα του στη Γερουσία: «Ακόμη και όταν ορισμένοι Δημοκρατικοί αμφισβήτησαν το πολιτικό του μέλλον, συνέχισε να εξασφαλίζει την επανεκλογή του».
«Η πορεία μου δεν θα καθοριστεί από αυτή την υπόθεση» λέει ο ίδιος στην WP. «Και διατηρώ κάθε προσδοκία ότι θα κερδίσουμε» προσθέτει.
Οι προηγούμενες υποθέσεις
Οι δύο προηγούμενες δικαστικές περιπέτειές του συνοψίζονται από την εφημερίδα ως εξής:
—Την πρώτη φορά που οι ομοσπονδιακές αρχές ερεύνησαν τον Μενέντεζ, το 2006, η έρευνα επικεντρώθηκε στον ισχυρισμό ότι είχε βοηθήσει μια μη κερδοσκοπική οργάνωση να λάβει εκατομμύρια δολάρια ομοσπονδιακής χρηματοδότησης και στη συνέχεια εισέπραττε ενοίκιο από αυτήν – ότι διοχέτευε, δηλαδή, κρατικά δολάρια στη δική του τσέπη. Το 2011, οι εισαγγελείς έκλεισαν την έρευνα χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες, καθώς ετοιμαζόταν για την πρώτη προσπάθεια επανεκλογής του στη Γερουσία.
—Εντεκα χρόνια αργότερα, το ομοσπονδιακό κατηγορητήριο του 2015 επικεντρώθηκε στη σχέση του με έναν οφθαλμίατρο από τη Φλόριντα, ο οποίος φέρεται να του προσέφερε δώρα και ταξίδια σε μια υπερπολυτελή βίλα στη Δομινικανή Δημοκρατία. Οι εισαγγελείς ισχυρίστηκαν ότι ο γερουσιαστής είχε χρησιμοποιήσει το αξίωμά του για να ωφελήσει τις επιχειρήσεις του οφθαλμίατρου και να τον βοηθήσει να εξασφαλίσει βίζες στις ΗΠΑ για αρκετές από τις φίλες του. Ωστόσο, στη δίκη του Μενέντεζ το 2017 οι ένορκοι οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο και το υπουργείο Δικαιοσύνης απέσυρε τις κατηγορίες.
Οι ράβδοι χρυσού
Στην τρέχουσα υπόθεση οι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι ένας μεγιστάνας ακινήτων του Νιου Τζέρσεϊ, ο Φρεντ Ντάιμπες, έδωσε στον Μενέντεζ ράβδους χρυσού ως δωροδοκία για να τον πείσει να παρέμβει στην ομοσπονδιακή δίωξη εναντίον του για απάτη. Σύμφωνα με την WP, o Μενέντεζ φέρεται να το έπραξε, συνιστώντας να διοριστεί ως εισαγγελέας ένας φιλικός δικηγόρος. Ο Ντάιμπες έχει δηλώσει αθώος για τις εναντίον του κατηγορίες.
Ο Μενέντεζ λέει ότι θα δώσει «πειστική» εξήγηση στην επερχόμενη δίκη του, η οποία έχει προγραμματιστεί για τον Μάιο, έναν μήνα πριν από τις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών του Νιου Τζέρσεϊ. Σε ό,τι αφορά τα μετρητά, ο γερουσιαστής έχει δηλώσει ότι τα είχε αποσύρει από τον προσωπικό του αποταμιευτικό λογαριασμό και τα είχε φυλάξει για «επείγοντα περιστατικά» και «λόγω του ιστορικού της οικογένειάς μου, που αντιμετώπιζε την κατάσχεση στην Κούβα», από όπου κατάγεται.
Οι σχέση με τους ψηφοφόρους
«Η φήμη του συνοδεύει τον Μενέντεζ είναι πως είναι πολύ πιστός στους ανθρώπους που είναι πιστοί σε αυτόν» δηλώνει ο Στιβ Φούλοπ, δήμαρχος του Τζέρσεϊ Σίτι και νυν υποψήφιος κυβερνήτης, ο οποίος έχει συγκρουστεί με τον Μενέντεζ όλα αυτά τα χρόνια. «Και μπορεί να γίνει πολύ επιθετικός όταν είσαι εχθρός του» προσθέτει.
«Οι ρίζες του Μενέντεζ εξακολουθούν να έχουν σημασία για ορισμένους ανθρώπους. Ιδιαίτερα εκείνους που εκτιμούν πως το γεγονός ότι ήταν παιδί κουβανών μεταναστών διαμόρφωσε την πολιτική του» σημειώνει η Washington Post.
«Περισσότερο από το αξίωμα που κατείχε, οι Λατινοαμερικανοί τον θεωρούσαν φίλο» δηλώνει η Ιντίντα Ροντρίγκεζ, πολύπειρη σύμβουλος στρατηγικής των Δημοκρατικών στο Νιου Τζέρσεϊ, η οποία εργάστηκε για την εκλογή του Μενέντεζ στη Γερουσία το 2006. «Οι άνθρωποι ένιωθαν κοντά του. Ακόμα κι αν δεν τον γνώριζαν, ένιωθαν ότι είχαν μια προσωπική σχέση μαζί του. Οι Λατινοαμερικανοί είναι πολύ πιστοί» προσθέτει.
Ο Μενέντεζ λέει στην Washington Post ότι οι κάτοικοι του Νιου Τζέρσεϊ θα μπορούσαν να τον επανεκλέξουν εάν του δοθεί εγκαίρως η ευκαιρία να αντικρούσει τις κατηγορίες στο δικαστήριο. Είναι αισιόδοξος ότι μπορεί να δικαιωθεί πριν η υπόθεση φτάσει σε δίκη. Οσο για τη δημοτικότητά του, λέει ότι ποτέ, όσες φορές κατέβηκε υποψήφιος, δεν ήταν ιδιαίτερα καλές για εκείνον οι δημοσκοπήσεις, ωστόσο πάντα εκλεγόταν.
Η τελική εκτίμηση της αμερικανικής εφημερίδας είναι ότι πολλά θα κριθούν από το πόσοι ψηφοφόροι θα περιμένουν τα στοιχεία της δίκης ή θα πιστέψουν τα λόγια του Μενέντεζ, ο οποίος επέμεινε σε μια ομιλία του στη Γερουσία μέσα στον Ιανουάριο: «Ποτέ δεν παραβίασα την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων. Υπήρξα πατριώτης και υπηρέτησα την πατρίδα μου». Σε κάθε περίπτωση, το πολιτικό τέλος του Μενέντεζ, στο οποίο ποντάρει ο Ερντογάν, δεν έχει έρθει ακόμη.