Με το άγχος της διαχείρισης 83 εργαζομένων στο Βανκούβερ του Καναδά να βαραίνει στις πλάτες του, ο Χάνου Ράουμα είχε αρχίσει να κυριεύεται από απογοήτευση και εκνευρισμό. «Αισθανόμουν βαλτωμένος σε πράγματα που πήγαιναν στραβά στην ομάδα», λέει ο ίδιος στο BBC.
Ο Ράουμα διευθύνει μια εταιρεία που ονομάζεται Student Marketing Agency, η οποία απασχολεί φοιτητές πανεπιστημίου για την παροχή υπηρεσίων μάρκετινγκ σε μικρές επιχειρήσεις. Χάνοντας τον ενθουσιασμό του για τη δουλειά, ανέθεσε στην εταιρεία Inspira, με έδρα τις ΗΠΑ, να δημιουργήσει έναν αυτόνομο μάνατζερ Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) που θα αναλάμβανε την καθημερινή διαχείριση της επιχείρησής του.
Ο νέος ψηφιακός διαχειριστής βοηθά τους υπαλλήλους της εταιρείας, οι οποίοι εργάζονται με ευέλικτο ωράριο εξ’ αποστάσεως, να ορίσουν τα ωράρια τους και να προγραμματίσουν τον φόρτο εργασίας τους εκ των προτέρων. Ελέγχει το χρόνο εργασίας τους ανά πελάτη –ώστε οι χρεώσεις να υπολογίζονται με ακρίβεια– τους στέλνει υπενθυμίσεις για τις προθεσμίες, καθώς και τακτικά μηνύματα.
Το λογισμικό ΤΝ κάνει επίσης προτάσεις για τη βελτίωση της διατύπωσης των γραπτών κειμένων, είναι διαθέσιμο για να απαντήσει σε ερωτήσεις που σχετίζονται με τις εργασιακές λεπτομέρειες, και ενημερώνει αυτόματα την πρόοδο της εργασίας όλων των υπαλλήλων σε μια κεντρική ψηφιακή πύλη.
Όχι, δεν έφτασε (ακόμη) αυτό το εργασιακό μέλλον
Ο Ράουμα και 26 από τους 83 υπαλλήλους του αποτελούν στην πραγματικότητα τμήμα μιας μελέτης που διεξήγαγε η Inspira σε συνεργασίες με επιστήμονες από το πανεπιστήμιο Κολούμπια, το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα και το Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν, με θέμα τη σύγκριση των αποδόσεων του διαχειριστή ΤΝ με αυτή των ανθρώπων – μάνατζερ.
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες – μια με διευθυντή έναν άνθρωπο, μια άλλη με υπεύθυνο τον διαχειριστή ΤΝ και μια τρίτη με συν-διοίκηση λογισμικού και ανθρώπου.
Ας δούμε ποιος τα πήγε καλύτερα:
Ο διαχειριστής ΤΝ είχε ποσοστό επιτυχίας 44% στο να κάνει τους υπαλλήλους να προγραμματίζουν εκ των προτέρων τις εργάσιμες ημέρες τους, και ήταν σε θέση να παρακινήσει τους υπαλλήλους να ξεκινήσουν την εργασία τους εγκαίρως, σε ποσοστό 42%. Απ’ την άλλη, ο ανθρώπινος μάνατζερ σκόραρε 45% και 44% στους αντίστοιχους τομείς.
Ωστόσο, όταν η ΤΝ και ο άνθρωπος συνεργάζονταν, πέτυχαν σε ποσοστό 72% να κάνουν τους υπαλλήλους να προγραμματίζουν εκ των προτέρων τις εργάσιμες ημέρες τους, και κατάφεραν να επιτύχουν την έγκαιρη εργασία τους σε ποσοστό 46%.
Παρά το γεγονός ότι η μελέτη είναι στατιστικά μικρής κλίμακας και επικεντρώνεται σε έναν συγκεκριμένο τύπο εργαζομένου και τομέα, τα αποτελέσματά της αποτελούν σημαντική ένδειξη για τα αποτελέσματα που αναμένουν εταιρείες που σκοπεύουν να εισάγουν εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης – ή έχουν ήδη ξεκινήσει να το κάνουν.
Μεγάλες επιχειρήσεις όπως η UPS, η Klarna, η Dell και άλλες έχουν ανακοινώσει σημαντικές περικοπές θέσεων εργασίας, με πρόθεση να αντικαταστήσουν πολλούς ρόλους με την ΤΝ. Όμως, ο καθηγητής Πολ Θέρμαν του πανεπιστημίου Columbia της Νέας Υόρκης, αναφέρει στο BBC ότι η πλήρης εναλλαγή των ρόλων διαχείρισης με την τεχνολογία θα ήταν λάθος. Ισχυρίζεται ότι ειδικά στο κρίσιμο μεσαίο επίπεδο διoίκησης μιας εταιρείας, ο ανθρώπινος παράγοντας είναι απαραίτητος.
Η ΤΝ, εξηγεί ο Θέρμαν, μπορεί να απελευθερώσει διευθυντικά στελέχη από βαρετά διαδικαστικά θέματα, ώστε να επικεντρωθούν σε πιο καινοτόμους τρόπους εργασίας. Για παράδειγμα, οι διευθυντές κλάδων μπορούν να επιλέγουν ομάδες έργου με βάση συγκεκριμένες δεξιότητες, να επιβλέπουν το οργανόγραμμα και μετά να παραδίδουν τη σκυτάλη στην ΤΝ, η οποία θα διαχειρίζεται τις βαρετές λεπτομέρειες, όπως οι προθεσμίες.
Η ΤΝ μπορεί επίσης να προσδιορίσει ποιο μέλος της ομάδας υστερεί και ίσως χρειάζεται στενότερη επίβλεψη από κάποιον προϊστάμενο και, με την ίδια λογική, να αναδεικνύει τους πιο αποδοτικούς εργαζομένους, που αξίζουν περισσότερης αναγνώρισης από την εργοδοσία. Ωστόσο, καλό θα ήταν οι μάνατζερ ΤΝ να μην μετατρέπονται σε εργαλεία επιτήρησης των υπαλλήλων, καθώς, σύμφωνα με τον Θέρμαν, κάτι τέτοιο θα προκαλούσε εντάσεις.
Η Τίνα Ράμαν, ιδρύτρια της λονδρέζικης εταιρείας διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, HR Habitat, συμπληρώνει από την πλευρά της ότι οι μάνατζερ ΤΝ έχουν την ικανότητα να ξεχωρίζουν διευθυντές εταιρικών τμημάτων που δεν διαθέτουν φυσικές διοικητικές ικανότητες. «Κάναμε μια μελέτη για τους λόγους που οδηγούν τους εργαζόμενους σε παραίτηση. Σχεδόν το 100% των ερωτηθέντων είπαν ότι η απόφασή τους οφείλεται στην κακή διοίκηση», αναφέρει στο BBC.
Από την άλλη, η υπερβολική εξάρτηση από την ΤΝ δίνει την εντύπωση ότι οι εταιρείες ενδιαφέρονται μόνο για την παραγωγή και όχι για τους εργαζομένους, προειδοποιεί η Ράμαν. «Θα είναι πολύ δύσκολο για μια εταιρεία να ανακοινώσει στους υπαλλήλους της ότι εισάγει έναν ψηφιακό προϊστάμενό τους, και την ίδια στιγμή να ισχυριστεί ότι ενδιαφέρεται για τις εμπειρίες τους στον εργασιακό χώρο», λέει χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, ίσως η μεγαλύτερη ανησυχία για τους μάνατζερ ΤΝ δεν αφορά την οπτική των εργαζομένων, όσο εκείνη της κυβερνοασφάλειας. Ενα λογισμικό με αρμοδιότητες τις διαδικασίες κατανομής εργασιών και τα πνευματικά δικαιώματα μιας εταιρείας, μπορεί να πέσει θύμα «απαγωγής» για λύτρα, ή κλωνοποίησης για λόγους βιομηχανικής κατασκοπείας.
Οπως με δυο λόγια το θέτουν οι ειδικοί στην κυβερνοασφάλεια, η εντονότερη αυτοματοποίηση των συστημάτων μιας εταιρείας μπορεί να μειώνει το λειτουργικό κόστος της, αλλά την κάνει και πιο ευάλωτη σε κυβερνοεπιθέσεις.