Χρειάστηκαν μόνο λίγα λεπτά από την στιγμή που οι φλόγες άναβαν στο φυλάκιο στο Σύνταγμα μέχρι να πάρουν τη θέση τους στους υπολογιστές και να γίνουν άβαταρ. Δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα αν η επιλογή όλων αυτών που έβαλαν εικόνες από τα επεισόδια της Τετάρτης στο facebook, το twitter ή στα υπόλοιπα social media είχε να κάνει με το εικαστικό του όλου θέματος. Εξάλλου, το θέαμα είναι από μόνο του ικανό να σου τραβήξει την προσοχή. Παραπέμπει στο 2012 –το έτος της Καταστροφής- λίγους μήνες πριν αποχαιρετίσουμε το 2011.
Με ένα κλικ μπορείς να μεταφερθείς από την άνεση του καναπέ σου μέσα στο δακρυγόνο και από το γραφείο σου δίπλα στα ΜΑΤ. Είναι τέτοια η ψευδαίσθηση ότι συμμετέχεις μέσω του ίντερνετ σε αυτό που γίνεται κάτω από το σπίτι σου, ή ακόμη και χιλιόμετρα μακριά, που μπορείς ακόμη και να μυρίσεις το δακρυγόνο. Αν, μάλιστα, έχεις αντίστοιχα βιώματα στο παρελθόν, τότε θα νιώσεις το κάψιμο στο λαιμό και στα μάτια.
Ο διαδικτυακός ακτιβισμός υπάρχει και ανθίζει στο εξωτερικό για περισσότερο από 10 χρόνια. Ως συνήθως, τον μάθαμε με καθυστέρηση και σπεύσαμε να καλύψουμε το κενό. Τι κάναμε; Υπερβάλαμε, φλυαρήσαμε και χωριστήκαμε σε στρατόπεδα.
Στα πρώτα πέντε λεπτά σου έχει δημιουργηθεί η ανάγκη να είσαι με κάποια από τις αντιμαχόμενες πλευρές. Είσαι με αυτούς που χαίρονται με τις φλόγες ή με αυτούς που πιστεύουν ότι λειτουργούν μόνο ως προβοκάτσια; Φωνάζεις για να διατηρήσεις τα κεκτημένα σου ή θέλεις να ξεριζώσεις ότι κληρονόμησες από τους προηγούμενους; Όποια στολή και αν φορέσεις, το κάνεις με πολύ θόρυβο, αλλά χρειάζεται μόνο ένα κλικ για να γίνει.
Επαναστατείς ή βιώνεις μια κατ΄ επίφαση επαναστατικότητα; Ο κλικτιβισμός είναι εύκολος. Αρκεί μόνο λίγα δέκατα του δευτερολέπτου, από την στιγμή που ο εγκέφαλος θα δώσει εντολή και το δάχτυλο θα πατήσει το κουμπί. Θα διαρκέσει λίγο παραπάνω αν δεν πατήσεις απλά like ή retweet, αλλά αν γράψεις την άποψή σου. Το κακό είναι ότι δεν θα χρειαστεί καθόλου χρόνος για να τα σκεφτείς όλα αυτά.
Όταν ακούς την άποψη των άλλων, στην πραγματικότητα σκέφτεσαι πως θα αντικρούσεις τα επιχειρήματά τους, δεν επεξεργάζεσαι τα λεγόμενά τους. Ακόμη χειρότερα, νιώθεις ότι πρέπει –υποχρεωτικά- να διαλέξεις με ποιους πρέπει να ταχθείς. Υπάρχει και μια τρίτη κατηγορία, αυτή που θες να πεις πράγματα, αλλά φοβάσαι μην τσουβαλιαστεί η άποψή σου. Μην χαρακτηριστείς, μην στιγματιστείς. Δεν ξέρω τι από τα τρία είναι χειρότερο, ξέρω όμως ότι το τελευταίο μου γεννά τρόμο. Και κάποτε αυτό λέγονταν τρομοκρατία.
Ο κλικτιβισμός είναι η ρύπανση του ακτιβισμού και της αλληλεγγύης. Κάθε σύνδεσμος, κάθε link και κάθε like αναπαράγεται μαζικά και, τελικά, ο σκοπός είναι να διογκωθεί το «ποσοστό συμμετοχής». Οι Adbusters, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις πρόσφατες διαδηλώσεις στην Wall Street, τονίζουν ότι ο κλικτιβισμός σκοτώνει τον ακτιβισμό. Τα περισσότερα από 20 χρόνια που διοργανώνουν καμπάνιες στα μίντια τους έχουν κάνει να τονίζουν ότι «είμαστε τόσο εξαρτημένοι από τα ψηφιακά τεχνάσματα που το επαναστατικό δυναμικό είναι πλέον περιορισμένο».
Και πάλι, όμως, μην πας στο άλλο άκρο. Δεν σημαίνει ότι πρέπει να κλείσεις τα μάτια στου στην τεχνολογία και την κοινωνικοποίησή της. Εξάλλου, το διαδίκτυο παίζει κρίσιμο ρόλο στη μάχη του μυαλού και στην ταχύτητα διάδοσης της εικόνας και της σκέψης. Απλά μην έχεις την ψευδαίσθηση ότι πήγες απέναντι στο κράτος, στον κακό υπουργό και στον πουλημένο παράγοντα που έριξε την ομάδα σου κατηγορία. Το χειρότερο είναι να νιώσεις ότι πήγες απέναντι στον κακό εαυτό σου. Και προς Θεού, μην νιώσεις ότι έκανες το χρέος σου με ένα like σε ένα group το οποίο ζητά αίμα για έναν συνάνθρωπό σου. Ποτέ δεν ξέρεις, μπορεί να είναι ο γείτονάς σου.
Εξάλλου, το facebook είναι το μέρος όπου λες ψέματα σε αυτούς που ξέρεις και το twitter το μέρος που είσαι ειλικρινής σε άγνωστους. Αποφάσισε τι κλικ θα κάνεις στην πραγματική σου ζωή.