O «Ηχος της Σιωπής» είναι ένα φιλοσοφικό ερώτημα που οδήγησε στη δημιουργία του «Sound of Silence», ενός από πιο διαχρονικά τραγούδια των Simon & Garfunkel· είναι όμως επίσης ένα θέμα που έχει απασχολήσει φιλοσόφους, οι οποίοι έχουν αντιπαρατεθεί επί αιώνες για το αν η σιωπή ακούγεται.
Πολλοί φιλόσοφοι επέμειναν ότι δεν συμβαίνει. Αυτή η ομάδα υποστηρίζει ότι ακούμε μόνο ήχους και συμπεραίνουμε τη σιωπή από την απουσία τους, γράφει στους Times ο Ρις Μπλέικλι, ενώ άλλοι έχουν διαφωνήσει, υποστηρίζοντας ότι δεν ακούμε μόνο θορύβους, αλλά και την απουσία τους.
Ωστόσο, όπως αποδεικνύει ένα άρθρο με τίτλο «Η αντίληψη της σιωπής», που δημοσιεύθηκε στις 10 Ιουλίου στο Proceedings of the National Academy of Sciences, ο ήχος της σιωπής είναι κάτι που μπορεί να τεσταριστεί από ψυχολόγους. Συν-συγγραφέας της νέας έρευνας, ο καθηγητής Ιαν Φίλιπς, από το πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς στο Μέριλαντ, δήλωσε σχετικά: «Ακολουθήσαμε μια εμπειρική προσέγγιση για να επιλύσουμε αυτή τη διαμάχη».
Για να προσπαθήσουν να διευθετήσουν το θέμα, ο Φίλιπς και οι συνάδελφοί του προσάρμοσαν αρκετές «ακουστικές ψευδαισθήσεις». Ακριβώς όπως οι οπτικές ψευδαισθήσεις ξεγελούν τους ανθρώπους και τους οδηγούν σε εσφαλμένες υποθέσεις για δισδιάστατα σχήματα, οι ακουστικές ψευδαισθήσεις παραμορφώνουν την αντίληψή μας για τον χρόνο.
Σε ένα παράδειγμα γνωστό ως «η ψευδαίσθηση το ένα-είναι-περισσότερο», ένα μακρύ μπιπ φαίνεται να διαρκεί περισσότερο από δύο σύντομα διαδοχικά μπιπ, παρ’ όλο που οι δύο ακολουθίες έχουν την ίδια διάρκεια.
Σε δοκιμές, στις οποίες συμμετείχαν χίλια άτομα, ο Φίλιπς και οι συνεργάτες του άλλαξαν τους ήχους στην «ψευδαίσθηση το ένα-είναι-περισσότερο» με στιγμές σιωπής και παρατήρησαν ότι λειτουργούσε εξίσου καλά: οι άνθρωποι πίστευαν ότι ένα μεγάλο διάστημα σιωπής ήταν μεγαλύτερο από δύο σύντομα διαστήματα σιωπής που διακόπτονταν από έναν ήχο, παρ’ όλο που το άθροισμα των δύο μικρότερων ήταν ίσο με το μεγάλο χρονικό διάστημα. Δύο άλλες «παραισθήσεις σιωπής» απέδωσαν παρόμοια αποτελέσματα.
«Διαπιστώσαμε ότι οι ψευδαισθήσεις που βασίζονται στη σιωπή παραμόρφωσαν τον χρόνο με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το κάνουν οι ψευδαισθήσεις που βασίζονται σε ήχους. Αυτό είναι απόδειξη ότι τα ακουστικά μας συστήματα αντιμετωπίζουν τις σιωπές ακριβώς όπως τους ήχους. Με άλλα λόγια, οι σιωπές ακούγονται πραγματικά» είπε ο Φίλιπς.
Τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την «αντιληπτική άποψη», σύμφωνα με την οποία ακούμε πραγματικά τη σιωπή, ενάντια στη «γνωστική άποψη», σύμφωνα με την οποία μόνο κρίνουμε ή συμπεραίνουμε τη σιωπή, γράφει στους Times ο Ρις Μπλέικλι.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα ευρήματα μπορούν να τροφοδοτήσουν ευρύτερες συζητήσεις. «Μια μεγάλη αντιπαράθεση στη γνωστική επιστήμη αφορά στο πώς διακρίνουμε την αντίληψη από τη σκέψη. Σύμφωνα με ορισμένες απόψεις, δεν θα πρέπει να είναι δυνατό να ακούμε τη σιωπή ή να αντιλαμβανόμαστε την απουσία της γενικότερα. Οπότε, πιστεύουμε ότι η δουλειά μας μπορεί να έχει επιπτώσεις σε αυτή τη συζήτηση» είπε ο Φίλιπς.
Ο ίδιος προσέθεσε: «Μια ευρέως διαδεδομένη άποψη της αντίληψης είναι ότι μπορούμε να αντιληφθούμε μόνο πράγματα που μας επηρεάζουν αιτιακά. Αλλά οι σιωπές δεν φαίνεται να ανήκουν στο είδος πραγμάτων που μπορεί να έχουν αιτιώδη επίδραση. Είναι απουσίες. Ετσι, αν μπορούμε να τις ακούσουμε, ίσως χρειαστεί να επανεξετάσουμε τις υποθέσεις μας σχετικά με την αντίληψη και την αιτιότητα
»Γενικά, ένα θεμελιώδες ερώτημα, τόσο στη φιλοσοφία όσο και στην επιστήμη της αντίληψης, είναι: “Τι μπορούμε να αντιληφθούμε;” Η δουλειά μας υποδηλώνει ότι η απάντηση περιλαμβάνει τη σιωπή».