Ζούμε στην εποχή όπου η επιστημονική φαντασία του πρόσφατου παρελθόντος γίνεται πραγματικότητα. Τα οπλισμένα σκυλιά-ρομπότ γεννήθηκαν στη φαντασία των δημιουργών της ταινίας «Πόλεμος των Κόσμων» με τον Τομ Κρουζ το 2005, και εκείνων ενός επεισοδίου της φουτουριστικής τηλεοπτικής σειράς «Black Mirror». Σήμερα είναι το νέο πρόσωπο του σύγχρονου πολέμου.
Τον περασμένο μήνα, αποκαλύφθηκε ότι ειδικοί χειριστές των πεζοναυτών των Ηνωμένων Πολιτειών δοκίμαζαν ρομποτικά σκυλιά οπλισμένα με αυτόματα πολυβόλα. Σύμφωνα με τη βρετανική Telegraph, τα ρομποτικά τετράποδα γίνονται ολοένα και πιο κοινά στον αμερικανικό στρατό τα τελευταία χρόνια για μια σειρά αποστολών όπως η εξουδετέρωση βομβών και οι περιμετρικές περιπολίες – αλλά ο οπλισμός τους είναι μια καινούργια εξέλιξη.
Τρεις εβδομάδες αργότερα, ο κινεζικός στρατός κυκλοφόρησε ένα βίντεο στο YouTube όπου δείχνει το δικό του τετράποδο ρομπότ, οπλισμένο με πολυβόλο, να εργάζεται μαζί με στρατιώτες στη διάρκεια ασκήσεων. Το βίντεο καθιστά σαφές πώς το ρομπότ γίνεται χρήσιμο στην αντιμετώπιση επικίνδυνων καταστάσεων μπροστά από τους στρατιώτες. Σε ένα άλλο βίντεο, ένας στρατός παρόμοιων μηχανικών ζώων πραγματοποιεί κινήσεις σε απόλυτο συγχρονισμό.
Αλλά και η Βρετανία έχει τα δικά της πολεμικά τετράποδα. Βρίσκεται στη φάση των δοκιμών δύο μοντέλων –του «Σποτ» της Boston Dynamics, και του «V60» της Ghost Robotics– για μελλοντική χρήση μαζί με στρατεύματα εδάφους. Οι μηχανικοί του V60 αναφέρονται στις ικανότητες του ρομποτικού σκύλου τους σε αποστολές αναγνώρισης αλλά, με ένα όπλο στην πλάτη του, το εν λόγω ρομπότ μετατρέπεται σε κάτι πιο θανατηφόρο από έναν απλό φορέα αισθητήρων.
Εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Αμυνας εξηγεί στην Telegraph ότι οι παλαιότερες δοκιμές των σκυλιών-ρομπότ διερευνούσαν τις δυνατότητες που διαθέτουν για την παράδοση κρίσιμων προμηθειών σε αποστολές, τον εντοπισμό επικίνδυνων περιοχών, ή την εκτέλεση κινήσεων μάχης που κρίνονται πολύ επικίνδυνες για τον άνθρωπο.
Οι συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Γάζα απέδειξαν ότι οι πόλεμοι θα διεξάγονται όλο και πιο συχνά από μη επανδρωμένα μηχανήματα. Τα drones έχουν αποφασιστική παρουσία στο πεδίο της μάχης από τότε που ξεκίνησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, επιτιθέμενα σε άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού. Στη Γάζα, οι ισραηλινές δυνάμεις χρησιμοποιούν τετράποδα ρομπότ για να εκκενώσουν σήραγγες της Χαμάς.
Τα σκυλιά χρησιμοποιούνται στην υπηρεσία του στρατού από την εποχή της αρχαίας Ρώμης. Η Πυροσβεστική τα εκπαιδεύει να πηγαίνουν σε χώρους όπου τα μέλη της δεν μπορούν, ή δεν τολμούν να εισέλθουν, ενώ οι στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις τα εργαλειοποιούν για εκφοβισμό. Ο σκύλος με το όνομα Κάιρο κρατούσε σε απόσταση τους περίεργους πολίτες την ώρα που αμερικανοί πεζοναύτες δολοφονούσαν τον Οσάμα Μπιν Λάντεν στην πόλη Αμποταμπάντ του Πακιστάν.
Ρομποτικά σκυλιά «υπηρετούν» σε αστυνομικές δυνάμεις σε όλο τον κόσμο για τον έλεγχο του πλήθους και σε άλλες αποστολές. Στη Σιγκαπούρη αναπτύχθηκαν για να επιβάλουν την κοινωνική απόσταση κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αλλά δεν τίθενται πια μόνο στην υπηρεσία των κυβερνήσεων – η αμερικανική εταιρεία Throwflame διαθέτει προς πώληση στον ιστότοπό της έναν ρομποτικό σκύλο που χειρίζεται φλογοβόλα, με WiFi, Bluetooth, και τιμή στα 9.000 ευρώ.
Η βασική τεχνολογία πίσω από τα σκυλιά-ρομπότ έχει ηλικία σχεδόν 20 ετών. Το 2005, η Boston Dynamics αποκάλυψε το «BigDog» της – ένα μεγαλύτερο τετράποδο ρομπότ που αρχικά προοριζόταν να λειτουργεί ως ένα είδος μουλαριού για τα στρατεύματα που κάλυπταν ανώμαλο έδαφος. Παρότι κρίθηκε πολύ θορυβώδες για πρακτική χρήση, οδήγησε στη δημιουργία του μικρότερου και πιο λειτουργικού μοντέλου «Σποτ».
Εκτός του στρατού, τα ρομποτικά σκυλιά αναπτύσσονται για να λειτουργούν ως σκύλοι-οδηγοί για τυφλούς, ή για χρήση σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Ειδικοί στον τομέα της στρατιωτικής τεχνολογίας θεωρούν φυσιολογικό τα ρομπότ να λαμβάνουν σχήματα που υπάρχουν στον φυσικό κόσμο, αλλά αυτό δεν τα κάνει λιγότερο τρομακτικά. Η δοκιμή και η χρήση μεταλλικών σκυλιών προκαλεί τεράστια αίσθηση στους πολίτες.
Πέρα από τους Βρετανούς, και ο ισραηλινός στρατός χρησιμοποιεί το μοντέλο V60 (Vision 60) της αμερικανικής Ghost Robotics, με έδρα την Πενσιλβάνια. Η εταιρεία δεν χρησιμοποιεί τον όρο «ρομποτικός σκύλος», προτιμώντας το «τετράποδο μη επανδρωμένο όχημα εδάφους», ή QUGV – αν και παραδέχεται ότι η συσκευή «μιμείται τον τρόπο με τον οποίο τα θηλαστικά κινούνται σε μια σειρά από φυσικά και αστικά περιβάλλοντα».
Η Boston Dynamics ήταν παραδοσιακά επιφυλακτική σχετικά με την προοπτική να οπλίσει τις κατασκευές της. Αντιθέτως, η Ghost Robotics είχε μια πιο χαλαρή προσέγγιση στο θέμα. Τον Οκτώβριο του 2021, η εταιρεία βρέθηκε στα πρωτοσέλιδα παρουσιάζοντας μια έκδοση του προϊόντος της με ένα όπλο τοποθετημένο πάνω του. Η πρωτοβουλία προκάλεσε αντιδράσεις, ειδικά στην προοπτική αυτά τα τετράποδα ρομπότ να αποκτήσουν αυτονομία μέσω της ΤΝ.
Ενα χρόνο αργότερα, τον Οκτώβριο του 2022, η Boston Dynamics έγραψε μια επιστολή, συνυπογεγραμμένη από πέντε άλλες εταιρείες, με τη δέσμευση να μην υποστηρίξει την οπλοποίηση των προϊόντων της. «Πιστεύουμε ότι η προσθήκη όπλων σε ρομπότ που λειτουργούν εξ αποστάσεως ή αυτόνομα, είναι ευρέως διαθέσιμα στο κοινό και ικανά να πλοηγούνται σε απρόσιτες τοποθεσίες όπου ζουν και εργάζονται άνθρωποι, εγείρει κινδύνους και σοβαρά ηθικά ζητήματα», ανέφερε.
Για κάποιους, αυτοί οι φόβοι είναι υπερβολικοί. Οσο τρομακτικά κι αν δείχνουν τα διαδικτυακά βίντεο με σκύλους-ρομπότ να πυροβολούν, η τεχνολογία τους παραμένει ακόμα στα σπάργανα. Σε αντίθεση με τα drones, τα οποία έχουν πλέον διεθνή χρήση, αυτά τα μεταλλικά τετράποδα βρίσκονται μέχρι στιγμής αποκλειστικά στο στόχαστρο μεγάλων χωρών με εκτεταμένους προϋπολογισμούς.
Οι ειδικοί συγκρίνουν τα σκυλιά-ρομπότ με τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό, επισημαίνοντας ότι η τεχνολογία βρίσκεται χρόνια μακριά από τη μαζική παραγωγή και διάθεσή τους. Υπάρχουν, όμως και εκείνοι που ανησυχούν ότι οδηγούμαστε σε μια εποχή όπου η δημιουργία ενός μοντέλου Εξολοθρευτή –σαν εκείνου της σειράς ταινιών επιστημονικής φαντασίας «Terminator»– με τη χρήση εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης, δεν είναι μακριά.
Στην ανθρώπινη ιστορία, κανένα από τα οχήματα που έχουν κατασκευαστεί δεν έχει παραμείνει χωρίς κάποιας μορφής οπλισμό για μεγάλο διάστημα – από τα υποβρύχια και τα αεροπλάνα, μέχρι τα τηλεκατευθυνόμενα αυτοκίνητα. Τα εναέρια μη επανδρωμένα αεροσκάφη ήταν κάποτε ιδιοκτησία μιας χούφτας κρατών, μέχρι που το κόστος τους άρχισε να μειώνεται.
Είναι ήδη σαφές ότι οι προειδοποιήσεις για τους κινδύνους γύρω από τα ρομποτικά σκυλιά δεν έχουν εμποδίσει την ανάπτυξή τους. Φαίνεται αναπόφευκτο ότι οι ένοπλες εκδόσεις τους θα γίνουν πιο διαδεδομένες, τόσο σε στρατιωτικές, όσο και σε πολιτικές καταστάσεις. Το αν οι πολίτες είναι έτοιμοι για αυτά, είναι ένα άλλο ερώτημα. Σε κάθε περίπτωση, όπως γνωρίζουν καλά οι ιδιοκτήτες σκυλιών, όσο πιο επικίνδυνο είναι το ζώο, τόσο πιο σημαντική είναι η εκπαίδευσή του.