Το Ινστιτούτο Βιολογικών Σπουδών Salk στην κοινότητα Λα Τζόλα του Σαν Ντιέγκο στην Καλιφόρνια είναι έργο του Λούις Καν | Facebook / Salk Institute
Θέματα

Τα 25 πιο επιδραστικά έργα της μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής

Τρεις αρχιτέκτονες, τρεις δημοσιογράφοι και δύο designers επικοινώνησαν στο Zoom και έκαναν μια λίστα με τα πιο επιδραστικά (και σε διάρκεια) κτίρια, που έχουν ανεγερθεί ή ανακαινίστηκαν έξυπνα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Protagon Team

Πριν από μερικούς μήνες, ο Κερτ Σόλερ, δημοσιογράφος των New York Times και διευθυντής του περιοδικού T της εφημερίδας, επικοινώνησε μέσω Zoom με τους αρχιτέκτονες Τοσίκο Μόρι, Αναμπελ Σέλντορφ και Βίνσεντ Βαν Ντούισεν, τον designer Τομ Ντίξον, τον καλλιτέχνη και σκηνογράφο Ες Ντέβλιν, τον Νικίλ Σάβαλ, κριτικό και συνεργάτη  του Τ, και τον Τομ Ντελαβάν, διευθυντή design /εσωτερικών χώρων του T, για να μιλήσουν για τη μεταπολεμική αρχιτεκτονική.

Ο στόχος τους, γράφει ο Σόλερ στους New York Times, ήταν να φτιάξουν μια λίστα -παρόμοια με αυτή που έχει κάνει το περιοδικό για τους πιο επιδραστικούς χώρους, την τέχνη διαμαρτυρίας και τη σύγχρονη τέχνη– με τα 25 πιο σημαντικά κτίρια που κατασκευάστηκαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η μεγαλύτερη και πιο πολύπλοκη διεθνής διαστημική κατασκευή άρχισε πριν από 20 χρόνια και συνεχίζεται (Nasa.gov)

Ο χαρακτηρισμός «σημαντικό» προκαλεί πάντα αντιπαραθέσεις και υπήρξαν μεγάλες διαφωνίες μεταξύ των μελών της ομάδας.

Ωστόσο, όλοι ήθελαν να φωτίσουν έργα, που έγιναν τις τελευταίες οκτώ δεκαετίες οπουδήποτε στον κόσμο, είτε δημόσια είτε ιδιωτικά, περιορίζοντας τη λίστα τους σε αυτά που εξακολουθούν να υπάρχουν.  Ετσι ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες στην ομάδα να προτείνει ο καθένας περίπου 10  κτίρια, τα οποία στη συνέχεια θα «κοβόντουσαν» ανελέητα.

Στο βίντεο, επάνω, ο οικισμός Νέα Κουρνά, κοντά στο Λούξορ της Αιγύπτου, έργο του πρωτοπόρου Χασάν Φάθι, έχει ανακηρυχθεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Οι μοντερνιστές έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη συζήτηση, και μερικοί από αυτούς -Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε, Λούις Καν, Λίνα Μπο Μπάρντι, Λουίς Μπαραγκάν – αναφέρθηκαν επανειλημμένα στις  προτάσεις.

Υπήρχαν επίσης τρία κτίρια –η οικία «Farnsworth» του Μις φαν ντερ Ρόε (1951) το «Salk Institute» του Καν (1965), και το εργοστάσιο « SESC Pompéia» της Μπο Μπάρντι (1986)- που έχοντας λάβει τρεις προκαταρκτικές ψήφους το καθένα, επιβαλλόταν πρακτικά η ένταξή τους στην τελική λίστα.

Δύο από τα εγκαταλειμμένα ξύλινα σπίτια που ξανάβαψε και φωτογράφισε η Αμάντα Γουίλιαμς για τη σειρά της «Color(ed) Theory» (Amanda Williams/Art Institute Chicago)

Από εκεί και πέρα, όμως, η αντιπαράθεση δυνάμωσε καθώς έπρεπε να περιοριστούν τα στυλ, οι χώρες, η αισθητική, οι τυπολογίες και οι δημιουργοί των έργων, και τα μέλη της ομάδας  ασκούσαν πίεση υπέρ ή κατά της αρχιτεκτονικής που θεωρούσαν ότι όχι μόνο αναδιαμόρφωσε τον κόσμο και την εποχή της, αλλά επίσης διαρκεί και η επιρροή της συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Με δεδομένο τις δυσκολίες της εποχής μας, γράφει ο Σόλερ, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι κοινωνικές ανησυχίες της αρχιτεκτονικής -η ανάγκη παροχής στέγης, για παράδειγμα, ή η δημιουργία χρήσιμων αστικών και ακαδημαϊκών δομών, η ιδέα ότι όμορφες πόλεις και κοινότητες δεν πρέπει να χτίζονται μόνο για και από τους πλούσιους ,  ο επείγων χαρακτήρας της βιωσιμότητας, του περιβαλλοντισμού και της υλικότητας – ήταν στο μυαλό όλων.

Το δημοτικό σχολείο του Φράνσις Κερέ, στο Γκάντο της Μπουργκίνα Φάσο (Twitter)

Προσπάθησαν, λοιπόν, να είναι δημοκρατικοί επιλέγοντας, επίσης, έργα από κάθε ήπειρο εκτός από την Ανταρκτική και λαμβάνοντας υπόψη τις ιστορικές ανισότητες του τομέα, ειδικά στη Δύση, και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για αρχιτέκτονες μαύρους και γυναίκες.

Προφανώς, μια διαφορετική λίστα θα είχε προκύψει από διαφορετική ομάδα, ή ακόμη και από την ίδια ομάδα ένα άλλο απόγευμα. Γιατί όπως τόνισε η Σέλντορφ σε κάποια στιγμή απογοήτευσης «Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν περισσότερα από 25 σημαντικά κτίρια».

Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, η μονή Sainte Marie de La Tourette στην πλαγιά ενός λόφου κοντά στη Λιόν είναι το τελευταίο από τα πιο σημαντικά έργα του Λε Κορμπιζιέ (Le Corbusier Archives)

Ιδού τα κτίρια που επέλεξαν:

Δείτε εδώ πληροφορίες και φωτογραφίες όλων των κτιρίων