Hangover, δηλαδή όλα αυτά που νιώθεις το πρωί μετά από γερές δόσεις αλκοόλ: πονοκέφαλο, τρέμουλο, ναυτία, ενδεχομένως διάρροια, καμία όρεξη για φαγητό, αίσθηση κόπωσης. Γιατρεύεται; Και αν ναι, πώς; Η αλήθεια είναι ότι η αναζήτηση θεραπείας για το hangover από το αλκοόλ είναι τόσο παλιά υπόθεση όσο και το ίδιο το αλκοόλ. Κατ’ επέκταση, προτείνονται πολλές θεραπείες και μαντζούνια για αυτόν τον σκοπό, αλλά τα επιστημονικά δεδομένα για την αποτελεσματικότητά τους απλώς… απουσιάζουν.
Το καμένο τοστ, για παράδειγμα, είναι ένα παραδοσιακό «φάρμακο» για το hangover, γιατί περιέχει άνθρακα, ο οποίος, όπως και τα χαπάκια ενεργού άνθρακα που χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις αλκοολικής δηλητηρίασης, μπορεί να βοηθήσει στο φιλτράρισμα του οργανισμού. Το «δικό» μας φάρμακο, πάλι, δρα προληπτικά: αν κατεβάσεις μια γεμάτη κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο πριν βγεις για ένα ποτό (και μετά για ένα δεύτερο και ένα τρίτο, μέχρι που χάνεις το μέτρημα), λέει η παράδοση, γλιτώνεις το μεθύσι. Φαίνεται όμως ότι η επιστήμη έχει άλλη άποψη.
Η θεωρεία του ελαιολάδου, την οποία πρόσφατα «ανακάλυψαν» και οι TikTokers, κυκλοφορεί εδώ και δεκαετίες αλλά επανήλθε «δριμύτερη» τον Απρίλιο, όταν ο μουσικός παραγωγός Μπένι Μπλάνκο την περιέγραψε στην εκπομπή του Τζίμι Φάλον «The Tonight Show Starring Jimmy Fallon».
«Μου το έμαθε ο φίλος μου ο Νίνο», που και αυτός το έμαθε από κάτι ηλικιωμένους τύπους, εξήγησε ο 36χρονος Τζίμι Μπλάνκο στον 49χρονο οικοδεσπότη του Τζίμι Φάλον, πριν καταβροχθίσει μια μπριζόλα και πιει κόκκινο κρασί. Το βίντεο κλιπ έγινε viral στο TikTok, πήραν την ιδέα οι influencers και της έδωσαν και κατάλαβε.
Παρά τη γοητεία του, ωστόσο, αυτός ο ισχυρισμός στερείται επιστημονικής υποστήριξης και πρέπει να προσεγγιστεί με πολύ σκεπτικισμό, γράφει στο περιοδικό The Conversation ο Τζάστιν Στέμπινγκ, καθηγητής Βιοϊατρικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Ανγκλια Ράσκιν, στην Ανατολική Αγγλία. Η θεωρία πίσω από το κόλπο με το ελαιόλαδο είναι ότι χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά του σε λιπαρά σχηματίζει μια επικάλυψη στην επιφάνεια του στομάχου, επιβραδύνοντας τον ρυθμό με τον οποίο απορροφάται το αλκοόλ στο αίμα. Αυτή η πιο αργή απορρόφηση υποτίθεται ότι μειώνει την ένταση του hangover.
Η αλήθεια είναι ότι τα λιπαρά τρόφιμα μπορούν να καθυστερήσουν σε κάποιο βαθμό την απορρόφηση του αλκοόλ, όμως η αποτελεσματικότητα αυτής της τακτικής είναι αμφίβολη. Η απορρόφηση του αλκοόλ συμβαίνει κυρίως στο λεπτό έντερο, με μόνο το περίπου 20% να απορροφάται στο στομάχι. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν το ελαιόλαδο επιβραδύνει την αρχική απορρόφηση στο στομάχι, το μεγαλύτερο μέρος του θα εξακολουθήσει να απορροφάται αργότερα κατά την πεπτική διαδικασία, εξηγεί ο άγγλος καθηγητής.
Επίσης, ο μεταβολισμός ή η φυσική διάσπαση του αλκοόλ στο συκώτι, που το αλλάζει χημικά χρησιμοποιώντας τον δικό του μηχανισμό πρωτεΐνης, είναι η κύρια αιτία συμπτωμάτων hangover όπως η αφυδάτωση, ο πονοκέφαλος και η ναυτία. Το ελαιόλαδο, όμως, δεν παρεμβαίνει σε αυτή τη μεταβολική διαδικασία με τρόπο που θα άλλαζε τα αποτελέσματα του hangover.
Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την πρόληψη του hangover, τονίζει ο Τζάστιν Στέμπινγκ στο Conversation, περιλαμβάνει διάφορους παράγοντες, όπως η ενυδάτωση, η καλή διατροφή και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ.
Υπάρχουν καλύτεροι τρόποι
Ενώ μπορεί να συμβάλει στην ελαφρά επιβράδυνση της απορρόφησης του αλκοόλ, το ελαιόλαδο απέχει πολύ από το να είναι μια ολοκληρωμένη λύση. Αντί να βασίζεστε, λοιπόν, στο ελαιόλαδο, δείτε τι μπορείτε να κάνετε για την πρόληψη ή τον μετριασμό του hangover:
Ενυδάτωση: Η αφυδάτωση συμβάλλει σημαντικά στα συμπτώματα του hangover. Η κατανάλωση νερού πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση των επιπέδων ενυδάτωσης και στη μείωση της σοβαρότητας του hangover. Η αναλογία είναι δύο ποτήρια νερό για κάθε ποτό.
Διατροφή: Η κατανάλωση ενός θρεπτικού γεύματος πριν το ποτό μπορεί να επιβραδύνει την απορρόφηση του αλκοόλ πιο αποτελεσματικά από ό,τι ένα σφηνάκι ελαιόλαδο. Τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες, λίπη και σύνθετους υδατάνθρακες παρέχουν μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση για τον μετριασμό των επιπτώσεων του αλκοόλ.
Μέτρον άριστον: Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αποτρέψετε το hangover είναι να πίνετε με μέτρο. Ο καθορισμός ορίων και η σταδιακή πρόσληψη αλκοόλ μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο του hangover.
Αναπλήρωση θρεπτικών συστατικών: Μετά την κατανάλωση αλκοόλ, τροφές και ποτά που αναπληρώνουν τους χαμένους ηλεκτρολύτες και παρέχουν βασικά θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό μπορούν να βοηθήσουν το σώμα να ανακάμψει. Τέτοιες επιλογές είναι τα ενεργειακά ποτά, τα φρούτα και τα λαχανικά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κάποιοι θα ισχυριστούν πως η μέθοδος του ελαιολάδου λειτουργεί για εκείνους. Ωστόσο αυτές οι αναφορές μπορεί συχνά να επηρεάζονται από το φαινόμενο placebo (εικονικό φάρμακο), σημειώνει ο άγγλος καθηγητής. Η πίστη στην αποτελεσματικότητα μιας θεραπείας μπορεί μερικές φορές να οδηγήσει σε αντίληψη αποτελεσματικότητας, ακόμη και αν η συγκεκριμένη θεραπεία δεν έχει αποδειχτεί επιστημονικά ως αποτελεσματική.
Ετσι, ενώ το να πιείτε ένα σφηνάκι ελαιόλαδο πριν από την κατανάλωση αλκοόλ είναι μια δελεαστικά απλή λύση για την αποτροπή του hangover, στην ουσία στερείται ισχυρής επιστημονικής βάσης.