Μετά τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο οποίος έδωσε σαφές σήμα για την εξέταση τυχόν εναρμονισμένων πρακτικών στα σούπερ μάρκετ και την ενίσχυση της Επιτροπής Ανταγωνισμού με επιπλέον 50 άτομα, η δημοσιοποίηση της έκθεσης της Τραπέζης της Ελλάδος για την ακρίβεια στο καλάθι του νοικοκυριού επιβεβαιώνει ότι ήρθε -επιτέλους- η ώρα να εξεταστεί πώς χειρίστηκαν οι μεγάλες αλυσίδες το ευαίσθητο αυτό θέμα.
Η έκθεση Στουρνάρα η οποία αποκαλύφθηκε από την «Καθημερινή», προκάλεσε ακόμη και την αντίδραση του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη. Η έκθεση συμπεραίνει ότι «η Ελλάδα σε 41 κατηγορίες επώνυμων τυποποιημένων προϊόντων είναι ακριβότερη κατά 10% σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και η δεύτερη ακριβότερη αγορά της Ευρώπης μετά το Βέλγιο».
Σε αυτές τις κατηγορίες συγκαταλέγονται το γάλα, το βρεφικό γάλα, τα τυριά, τα αλλαντικά, τα ζυμαρικά, οι καφέδες, η ζάχαρη, τα κατεψυγμένα προϊόντα (τρόφιμα), τα αναψυκτικά, τα είδη ατομικής φροντίδας και υγιεινής, τα απορρυπαντικά, το χαρτί υγείας, τα δημητριακά ακόμη και το ελαιόλαδο παρ΄ότι η χώρα μας είναι παραγωγός.
Με την έκθεση της η Τράπεζα της Ελλάδος καταρρίπτει το επιχείρημα των προηγούμενων ετών ότι η ακρίβεια είναι εισαγόμενη σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Η ακρίβεια, ιδιαίτερα στα επώνυμα τυποποιημένα προϊόντα του σούπερ μάρκετ, δεν είναι εισαγόμενη, αλλά ενδημική και επίμονη, οφείλεται, δε, σε δομικά προβλήματα λειτουργίας της αγοράς».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης αναγνώρισε μεν την Πέμπτη ότι «η ακρίβεια είναι κατά 80% εισαγόμενη και κατά 20% εγχώριο φαινόμενο», αμφισβήτησε όμως δημόσια τη μεθοδολογία της Τραπέζης της Ελλάδος λέγοντας χαρακτηριστικά ότι οι αναλυτές της στηρίχθηκαν σε ένα μοντέλο σύγκρισης τιμών βασικών προϊόντων με τον μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο που έχει ως έτη βάσης το 2009 και το 2011.
Επίσης άφησε να εννοηθεί ότι η Τράπεζα της Ελλάδος ανακάλυψε τώρα ζητήματα που έχουν αναδειχθεί εδώ και ενάμιση τουλάχιστον χρόνο, όπως οι προσφορές προϊόντων στα σούπερ μάρκετ ή οι εικονικές εκπτώσεις στην αγορά κ.ά. πρακτικές οι οποίες αντί να οδηγούν σε μείωση του δείκτη τιμών καταναλωτή, επιβάρυναν τον πληθωρισμό.
Ο ίδιος σημείωσε ότι η κυβέρνηση έχει ήδη αντιδράσει στα φαινόμενα αυτά με μέτρα παρέμβασης ειδικά στα σούπερ μάρκετ, ελέγχους στα περιθώρια κέρδους και βαριά πρόστιμα στις περιπτώσεις αισχροκέρδειας —και όπως είπε τα πρώτα αποτελέσματα φάνηκαν τον Ιούνιο.
Τον συγκεκριμένο μήνα ο δείκτης τιμών τροφίμων αυξήθηκε με ρυθμό 1% στη χώρα μας όταν τον ίδιο μήνα ο μέσος όρος στην ευρωζώνη ήταν 1,3%. Επίσης, ο κ. Μαρινάκης σημείωσε ότι οι τιμές των τροφίμων έτρεχαν με ρυθμό 5,3% τον Απρίλιο, άρα τα μέτρα απέδωσαν.
Το παρασκήνιο της έκθεσης Στουρνάρα
Η έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος για την ακρίβεια και την εκρηκτική άνοδο των τιμών των τροφίμων στη χώρα μας, όπως έχει γράψει το Protagon, είχε ολοκληρωθεί στα τέλη του περασμένου Μαΐου.
Ο διοικητής της, Γιάννης Στουρνάρας, είχε ενημερώσει «αρμοδίως» την κυβέρνηση για τα ευρήματα που αποδεικνύουν ότι το φαινόμενο του πληθωρισμού των τροφίμων δεν είναι αποκλειστικά εισαγόμενο, αλλά εντείνεται από τις συνθήκες έλλειψης ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά, αλλά κράτησε την έκθεση στο συρτάρι μέχρι να περάσουν οι ευρωεκλογές και για να μην αποτελέσει αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης κατά την προεκλογική περίοδο.
Πλέον και μετά τον κυβερνητικό ανασχηματισμό, την ανάληψη των αρμοδιοτήτων λειτουργίας και ελέγχου της αγοράς από τον Τάκη Θεοδωρικάκο τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας αποκαλύφθηκαν την Πέμπτη 18 Ιουλίου μέσω της «Καθημερινής» η οποία στην πρώτη σελίδα, στο βασικό της θέμα υπό τον τίτλο «Η ακτινογραφία της ακρίβειας – Τι αποκαλύπτει έκθεση της ΤτΕ για τα σούπερ μάρκετ» γράφει:
—«Σύμφωνα με τους αναλυτές της ΤτΕ, από τη σύγκριση τιμών σε 41 κατηγορίες
επώνυμων τυποποιημένων προϊόντων προκύπτει ότι η Ελλάδα είναι ακριβότερη κατά 10% σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και η δεύτερη ακριβότερη αγορά μετά το Βέλγιο. Στα προϊόντα με τα υψηλότερα μερίδια πωλήσεων στη χώρα μας, που είναι και τα πιο αντιπροσωπευτικά για το “καλάθι” του έλληνα καταναλωτή, η διαφορά περιορίζεται στο 3%, αλλά και πάλι η Ελλάδα είναι ακριβότερη από τον μέσο όρο και από πολλές χώρες με υψηλότερη αγοραστική δύναμη».
Το βασικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η έκθεση Στουρνάρα είναι ότι «η εξομοίωση της δομής της ελληνικής αγοράς και της συμπεριφοράς των καταναλωτών στην Ελλάδα με τα αντίστοιχα επίπεδα της ευρωζώνης θα οδηγούσε σε σημαντικές μειώσεις τιμών».
Συγκεκριμένα, για την ομάδα προϊόντων με τις υψηλότερες πωλήσεις στο δείγμα, η μείωση τιμών στην Ελλάδα θα έφθανε κατά μέσο όρο τις 17 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ για την ομάδα προϊόντων όπου η Ελλάδα είναι από τις πιο ακριβές χώρες η μείωση τιμών θα έφθανε κατά μέσο όρο τις 30 ποσοστιαίες μονάδες.
Πλέον μετά και από την επίσημη δημοσιοποίηση ολόκληρης της έκθεσης (εδώ) και των ευρημάτων από την Τράπεζα της Ελλάδος, σειρά έχει ο δημόσιος διάλογος για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού ώστε η κυβέρνηση να έχει ένα οδηγό για τις επόμενες κινήσεις που θα κάνει για τον έλεγχο των τιμών στα σούπερ μάρκετ.