Δύο εξαιρετικά σπάνια πορτρέτα του Ρέμπραντ, ξεχασμένα εδώ και δύο ολόκληρους αιώνες, ανακαλύφθηκαν από μελετητές του σπουδαίου ολλανδού ζωγράφου και χαράκτη. Συγκεκριμένα, ένας βρετανός δημοπράτης έπεσε πάνω στους πίνακες κατά τη διάρκεια μιας συνηθισμένης αξιολόγησης σε ιδιωτική συλλογή έργων τέχνης που ανήκει σε οικογένεια του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Washington Post, πρόκειται για προσωπογραφίες σε οβάλ σχήμα, που υπογράφονται από τον Ρέμπραντ και χρονολογούνται το 1635.
Οι πίνακες απεικονίζουν τα πρόσωπα ενός ηλικιωμένου άνδρα και μιας γυναίκας που είχαν συγγενική σχέση με τον Ρέμπραντ. Επρόκειτο για τον υδραυλικό Γιεν Βίλεμζ φαν ντερ Πλούγιουμ και τη σύζυγό του Γιάπζεν Κάρελς, μέλη μιας γνωστής οικογένειας της πόλης Λάιντεν.
Ο γιος τους, Ντομίνικους φαν ντερ Πλούγιουμ, ήταν παντρεμένος με την εξαδέλφη του Ρέμπραντ, Κορνήλια φαν Σίτμπρεκ. Το ζευγάρι είχε ένα παιδί, τον Kάρελ, που πιστεύεται ότι εκπαιδεύτηκε από τον Ρέμπραντ. Μάλιστα, ο ζωγράφος τον είχε συμπεριλάβει στη διαθήκη του, ως τον μοναδικό επιζώντα κληρονόμο του καλλιτέχνη, με το όνομα Τίτους.
«Τα πορτρέτα απουσίαζαν παντελώς από τη βιβλιογραφία του 19ου και του 20ού αιώνα για τον Ρέμπραντ, κάτι που καθιστά εξαιρετικό γεγονός την ανακάλυψή τους» δήλωσε ο Χένρι Πέτιφερ, ειδικός στα Old Masters στον οίκο δημοπρασιών Christie’s, την περασμένη Δευτέρα, κατά την παρουσίαση των ευρημάτων.
Τα πορτρέτα παρέμειναν στην κατοχή των αρχικών ιδιοκτητών μέχρι το 1760. Στη συνέχεια, πέρασαν από διάφορες συλλογές τέχνης, στη Βαρσοβία και ακολούθως στο Παρίσι, προτού περιέλθουν στην κατοχή του βαρόνου Τζέιμς Μάρεϊ, ο οποίος τα έθεσε προς πώληση στις 18 Ιουνίου 1824 με μια απλή καταχώριση: «Ρέμπραντ – πολύ ζωηρός και ωραία χρωματισμένος».
Ετσι, οι πίνακες πουλήθηκαν στους προγόνους των σημερινών ιδιοκτητών τους, οι οποίοι, σύμφωνα με τον οίκο Christie’s, δεν γνώριζαν ότι και τα δύο πορτρέτα είχαν επιβεβαιωθεί ως αυθεντικά. «Στην οικογένεια άρεσαν οι πίνακες αλλά ποτέ δεν ήταν σίγουροι πως ήταν όντως του Ρέμπραντ και ποτέ δεν το εξέτασαν πραγματικά» δήλωσε ο εκτιμητής.
Μόλις ο Πέτιφερ ανακάλυψε τα πορτρέτα, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο οίκος Christie’s τα έστειλε προς εξέταση από ειδικούς του Ρέμπραντ, στο Κρατικό Μουσείο της Ολλανδίας (Rijksmuseum), στο Αμστερνταμ. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του μουσείου, «το Rijksmuseum διεξήγαγε υλικοτεχνική και ιστορική έρευνα τέχνης και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι προσωπογραφίες έχουν φιλοτεχνηθεί από τον Ρέμπραντ». Οι πίνακες είναι σχετικά μικρής κλίμακας, ύψους 20,3 και πλάτους 16,5 εκατοστών, γεγονός που τους καθιστά μεταξύ των μικρότερων γνωστών πορτρέτων που φιλοτέχνησε ο Ρέμπραντ.
«Οι προσωπογραφίες δεν μοιάζουν με κάποια από τα μεγάλα, επίσημα πορτρέτα του σπουδαίου ζωγράφου» δήλωσε ο Πέτιφερ. «Πρόκειται για πολύ πιο αυθόρμητα και οικεία έργα. Νομίζω ότι αυτό συνέβη επειδή οι ιδιοκτήτες τους ήταν πολύ στενά συνδεδεμένοι με τον Ρέμπραντ» προσέθεσε. «Τα δυο πρόσωπα ανήκαν στον πολύ στενό κύκλο του ζωγράφου. Θα πρέπει, λοιπόν, να τα θεωρούμε περισσότερο προσωπικά παρά επίσημα έργα του» ήταν η εκτίμησή του.
Επειτα από μια περιοδεία στη Νέα Υόρκη και στο Αμστερνταμ τον Ιούνιο, τα πορτρέτα θα επιστρέψουν στο Λονδίνο για να εκτεθούν και στη συνέχεια θα δημοπρατηθούν. Οι άγνωστοι πίνακες συγγενών του ολλανδού «δασκάλου» αναμένεται να «πιάσουν» από 5,5 έως 9,2 εκατ. ευρώ.
Ο Ρέμπραντ, ένας από τους πιο διάσημους καλλιτέχνες όλων των εποχών, γεννήθηκε στο Λάιντεν το 1606. Ηταν το μικρότερο από τα τουλάχιστον δέκα παιδιά ενός ευκατάστατου μυλωνά, σύμφωνα με την Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης. Αφού εκπαιδεύτηκε και εργάστηκε ως μαθητευόμενος δίπλα σε άλλους ζωγράφους, ο καλλιτέχνης ίδρυσε το δικό του στούντιο σε ηλικία μόλις 21 ετών και γρήγορα η δημοφιλία του εκτοξεύθηκε.
Σύμφωνα με το Κρατικό Μουσείο της Ολλανδίας (Rijksmuseum), το οποίο διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του Ρέμπραντ παγκοσμίως, ο ολλανδός «δάσκαλος» εξέλιξε την τέχνη του σχεδιάζοντας και ζωγραφίζοντας πορτρέτα μελών της οικογένειάς του, αλλά και γνωστών του. Κυριάρχησε στην καλλιτεχνική σκηνή του 17ου αιώνα στην Ολλανδία, γνωστή ως «χρυσή εποχή», ενώ κέρδισε την αναγνώριση όσο λίγοι καλλιτέχνες εκείνα τα χρόνια. Πέθανε στο Αμστερνταμ το 1669.